RECEP BAHAR/HABER-ANALİZBir zamanlar 'üzerinde güneş batmayan imparatorluk' olarak tanımlanan Birleşik Krallık'ın en önemli parçası İskoçya'da bugün 'bağımsızlık' referandumu oylaması var. 1 Mayıs 1707'den bu yana Birleşik Krallık'ın bir parçası olan İskoçya'da yaklaşık 4.2 milyon seçmen, ilk kez bağımsızlık için oy kullanacak. İskoçya'da bağımsızlık tartışmaları 2007 ve 2010 yıllarında alevlenmiş ancak tartışmalar partiler arasında uzlaşma olmayınca sönüvermişti. Eğer bugünkü referandumda halkın yüzde 50'den fazlası bağımsızlık yönünde oy kullanırsa İskoçya, resmen 24 Mart 2016'da Birleşik Krallık'tan ayrılacak. İskoçya'nın ayrılıktan hemen sonra AB üyesi olması bekleniyor ancak ülkede AB üyeliği için de referandum yapılabileceği dile getiriliyor. İspanya Başbakanı Rajoy ise bu konuda "AB içinde ayrılan her toprak otomatik olarak AB'den çıkacaktır ve AB'nin yardımlarını ve kazançlarını almayı bırakacaktır" şeklinde konuştu.Başabaş mücadeleİskoçya'da bugün yapılacak tarihi referandum için son kampanya günü de geride kalırken, kamuoyu araştırmaları az da olsa 'Bağımsızlığa Hayır' destekçilerinin önde olduğunu gösteriyorİskoçya bölgesel hükümetinin Başbakanı ve ayrılıkçı İskoç Ulusal Partisi'nin (SNP) lideri Alex Salmond, yazdığı mektupta İskoç seçmenlerden 'Evet' oyu kullanmalarını istedi. Salmond, seçmenlerin ellerinde ülkenin geleceğini belirleme gücü olduğunu belirterek, "İskoçya'nın, ülkemizin geleceği ellerimizde" ifadesini kullandı. İskoçya'da yaşayan ve 16 yaş üzerindeki İskoçlara "İskoçya bağımsız bir ülke olmalı mı?" sorusu yöneltilecek. Oy verme işlemi yarın sabah yerel saatle 07.00'de (TSİ 09.00) başlayacak ve akşam yerel saatle 22.00'ye (TSİ 00.00) kadar sürecek. Sonucun Cuma sabahından önce belli olması beklenmiyor.Başkent Edinburgh 'Evet'çiİskoçya'da bağımsızlık referandumunun heyecanı, 450 bin nüfuslu başkent Edinburgh'a yaklaşırken insanların evlerinin camlarına, yol kenarlarına ve tarlalarına koyduğu "Evet" ya da "Hayır" pankartlarıyla hissediliyor. Bazı evlerin camlarında "bağımsızlığa evet" posterlerine rastlanırken, bazı evlerde ve tarlalarının ortasında ise "bağımsızlığa hayır" işaretlerinin bulunması dikkati çekiyor. Başkent Edinburgh sokaklarında ise daha çok "Evet" işaretlerine rastlanıyor. 19 yaşındaki üniversite öğrencisi Gavin Christy, "Referandum İskoçlar için bir fırsat. 'Evet' oyu kullanacağım çünkü hayır dersek, değişen birşey olmayacak ve Londra hükümetinden fazla yetki alamayacağız" dedi. İskoçya'da çok fazla çocuğun yoksulluk seviyesinde yaşadığını kaydeden Gavin, hükümetin önceliğinin bunun ortadan kaldırılması olması gerektiğini söyledi. "Hayır" oyu kullanacaklarının adlarını vermekten kaçınmaları ve başkent Edinburgh'da az sayıda "Hayır" pankartına rastlanması dikkati çekti. Adını vermek istemeyen ancak "Hayır" oyu vereceğini söyleyen 79 yaşındaki bir kadın, "Birleşik Krallık'ın içerisinde olmamız gerektiğine güçlü şekilde inanıyorum. Mevcut halimizden memnunuz" dedi.İskoçya ayrılırsa İngiltere ne kaybedecek?İskoçya bugünkü referandumla Birleşik Krallık'tan ayrılırsa, İngiltere topraklarının üçte birini kaybedecek. İskoçya'nın yüzölçümü 78 bin 387 kilometrekare. Birleşik Krallık'ın yüzölçümü ise Galler ve Kuzey İrlanda ile İskoçya dahil yaklaşık 243 bin kilometrekare. Nüfusu 5 milyon 327 bin olan İskoçya'nın ayrılmasıyla İngiltere'nin nüfusu 64.1 milyondan 59.2 milyona inecek. Böylece İngiltere İtalya'ya geçilecek, dünyada nüfus açısından 23. sıradan 24. sıraya, Avrupa'da 5. sıradan 6. sıraya, AB'de ise 3. sıradan 4 sıraya düşecek. İskoçya'nın ayrılmasıyla İngiliz ekonomisinin büyüklüğü 2 trilyon 536 milyar dolardan 2 trilyon 292 milyar dolara inecek. İskoçya Başbakanı konumundaki Birinci Bakan Salmond, geniş petrol yataklarına sahip olan İskoçya'nın İngiltere'den bağımsızlığını ilan etmesi durumunda 'dünyanın en zengin ülkelerinden biri olacağını', işsizliğin azalacağını söylüyor. Salmond, Londra'nın izlediği ekonomi politikasının İskoçya'nın önünü tıkadığını dile getiriyor. Bu arada not olarak belirtelim: Birleşik Krallık; İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda'dan oluşuyor ancak dünyada İngiltere denilince 'Birleşik Krallık' anlaşılıyor.İspanya'yı da bölünme korkusu sardıAvrupa'da merkezi hükümetten ayrılmayı düşünen bir başka bölge ise ispanya'nın Katalonya Bölgesi. Futbol kulübü Barselona ile de öne çıkan Katalonya, İspanya'nın diğer bölgelerine göre daha zengin. Katalonya'da bölgesel yönetim 9 Kasım'da bağımsızlık yanlısı referandum gerçekleştirmek istiyor. Merkezi yönetim yerel yasayla yapılmasına yönelik Katalan parlamentosundaki girişimleri engelleyeceklerini duyurdu. İspanya hükümeti ile Katalan özerk hükümeti arasında sert tartışmaya dönen 'bağımsızlık krizi' ülkenin öncelikli gündemi de olmaya devam ediyor. Dışişleri Bakanı Jose Manuel Garcia Margallo, katıldığı bir konferansta, referandumun gerçekleşmemesi için tüm yasaları kullanacaklarını söyledi.Margallo, referandumun İspanyol yasalarının ihlali anlamına geldiğini belirtip, böyle bir şeyin gerçekleşmesinin "Katalonya, İspanya ve Avrupa Birliği için çok kötü sonuçları olacağını" savundu. Toprak bütünlüğünün sadece AB için değil tüm dünya için savunma konusunda öncelik teşkil ettiğini vurgulayan Margallo, dünyada barış, güvenlik ve birlikte yaşamın garanti edilmesinin ne kadar önemli olduğunu göstermek için "Ukrayna, Mali, Suriye ve Libya" örneklerini verdi.