Bilgisayar kullanırken de: "Edep ya hu"
17.01.2003 00:00:00
Türkiye Bilişim Derneği'nin internet adresinde (www.tbd.org.tr) yer alan bilgilere göre, 20. yüzyılın ikinci yarısından sonra bilgisayar ve teknolojilerinin hızla gelişmesive kullanımının kolaylaşması, bilişim ortamlarında sık sık etik sorunların yaşanmasına yol açtı. Bunun üzerine, bilişim alanında "bilgisayar kullanma etiği" ilkeleri belirlendi.
Bilgisayar kullanma
etiğini oluşturan 10 ilke
Çok geniş sitelere ve servislere ulaşmanın sorumluluğunu taşımak zorunda olan internet kullanıcılarının, bilgisayar kullanma etiğinin temelini oluşturan 10 ilkeye göre, başkalarının dosyalarına burnunu sokmamaları ve bilgisayara saygı duymaları gerekiyor.
Kullanıcıların, bilgisayarın yalan bilgi yaymak için kullanılmamasına dikkat etmesi gerektiğini de içeren 10 ilkenin diğerleri şöyle:
- Bedelini ödemediğin yazılımı kopyalamayacak ya da kullanmayacaksın.
- Başkalarının entelektüel bilgilerini kullanmayacaksın.
- Diğer kişilerin entelektüel bilgilerini kendine maletmeyeceksin.
- Başka insanların bilgisayarlarını izin almadan kullanmayacaksın.
- Yazdığın programın sosyal hayata etkilerini dikkate alacaksın.
- Bilgisayarı hırsızlık için kullanmayacaksın.
- Bilgisayar kullanan kişilerin çalışmalarına karışmayacaksın.
Elektronik
haberleşme etiği
İnternet üzerinden dünya ile ilişki kurulmasını sağlayan en büyük hizmet olan e-posta'nın kullanılmasında da uyulması gereken ilkeler bulunuyor.
Mesajların ana fikir belirtilerek kısa ve öz yazılmasının istendiği elektronik haberleşme etiğinde de şu ilkelere yer veriliyor:
- Zincir mesajlara cevap verip zincirin uzamasına izin vermeyin.
- Mesajınıza anlamlı bir başlık yazıp konu dışına çıkmayın.
- Özel ve ticari ilişkileriniz için akademik ya da resmi ağları kullanmayın.
- Özellikle tanımadığınız kişilere e-posta gönderirken, mesajınızın sonuna elektronik imza mesajınızı ekleyin.
- Sadece başlıklarda ya da çok önemli noktalarda büyük harf kullanın. Başlık dışındaki büyük harflerin internette bağırmak anlamına geldiğini unutmayın.
- Mesajınızda kullandığınız her türlü alıntı için referans belirtin.
Mesajlarda mümkün olduğunca kısaltmalardan kaçının.
Bilgisayar kullanma
etiğini oluşturan 10 ilke
Çok geniş sitelere ve servislere ulaşmanın sorumluluğunu taşımak zorunda olan internet kullanıcılarının, bilgisayar kullanma etiğinin temelini oluşturan 10 ilkeye göre, başkalarının dosyalarına burnunu sokmamaları ve bilgisayara saygı duymaları gerekiyor.
Kullanıcıların, bilgisayarın yalan bilgi yaymak için kullanılmamasına dikkat etmesi gerektiğini de içeren 10 ilkenin diğerleri şöyle:
- Bedelini ödemediğin yazılımı kopyalamayacak ya da kullanmayacaksın.
- Başkalarının entelektüel bilgilerini kullanmayacaksın.
- Diğer kişilerin entelektüel bilgilerini kendine maletmeyeceksin.
- Başka insanların bilgisayarlarını izin almadan kullanmayacaksın.
- Yazdığın programın sosyal hayata etkilerini dikkate alacaksın.
- Bilgisayarı hırsızlık için kullanmayacaksın.
- Bilgisayar kullanan kişilerin çalışmalarına karışmayacaksın.
Elektronik
haberleşme etiği
İnternet üzerinden dünya ile ilişki kurulmasını sağlayan en büyük hizmet olan e-posta'nın kullanılmasında da uyulması gereken ilkeler bulunuyor.
Mesajların ana fikir belirtilerek kısa ve öz yazılmasının istendiği elektronik haberleşme etiğinde de şu ilkelere yer veriliyor:
- Zincir mesajlara cevap verip zincirin uzamasına izin vermeyin.
- Mesajınıza anlamlı bir başlık yazıp konu dışına çıkmayın.
- Özel ve ticari ilişkileriniz için akademik ya da resmi ağları kullanmayın.
- Özellikle tanımadığınız kişilere e-posta gönderirken, mesajınızın sonuna elektronik imza mesajınızı ekleyin.
- Sadece başlıklarda ya da çok önemli noktalarda büyük harf kullanın. Başlık dışındaki büyük harflerin internette bağırmak anlamına geldiğini unutmayın.
- Mesajınızda kullandığınız her türlü alıntı için referans belirtin.
Mesajlarda mümkün olduğunca kısaltmalardan kaçının.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
