Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin lideri devlet ve hükümet başkanları, Brüksel'de AB ve İngiltere arasında yaklaşık 1.5 yıldır devam eden Brexit müzakerelerinde sağlanan ilerlemeyi değerlendirmek üzere düzenlenen zirvede buluştu.
Zirvede, AB üyesi ülke liderleri, 585 sayfalık 'ayrılık anlaşmasını' imzaladı ve İngiltere ile AB arasında gelecekte inşa edilecek ilişkiyi belirleyecek 'siyasi deklarasyonu' da onayladı. AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "27 AB ülkesi, ayrılık anlaşmasını ve AB-İngiltere ilişkilerinin geleceğini belirleyen siyasi deklarasyon belgesini onayladı" ifadesini kullandı. Anlaşma, toplantı başladıktan yaklaşık 40 dakika sonra imzalandı.
Bundan sonraki süreçte, 585 sayfalık Brexit ayrılık belgesinin Avrupa Parlamentosu (AP) ve İngiltere Parlamentosu'nda onaylanması gerekiyor.
Sonuç bildirgesi
AB Liderler Zirvesi çerçevesinde kabul edilen sonuç bildirgesinde, AB Konseyinin İngiltere ve Kuzey İrlanda'nın birlikten ayrılmasını sağlayan anlaşmayı onayladığı ifade edildi. Bildirgede, AB Komisyonu ve AP'ye anlaşmanın 30 Mart 2019'da yürürlüğe girmesini sağlamak için gerekli adımların atılması çağrısı yapıldı.
AB Konseyinin İngiltere ve Kuzey İrlanda ile gelecekte inşa edilecek ilişkinin çerçevesini belirleyecek siyasi deklarasyonu da onayladığı kaydedilen bildirgede, AB'nin İngiltere'yle gelecekte "mümkün olduğu kadar yakın" bir ilişki yürütme konusunda kararlı olduğu kaydedildi.
Müzakereler çetin geçti
Öte yandan, zirve girişinde açıklamalarda bulunan AB Komisyonu Brexit Başmüzakerecisi Michel Barnier, "İngiltere ve AB arasında düzenli bir ayrılık gerçekleştirebilmek ve anlaşma sağlamak için zor ve karmaşık bir müzakere süreci geçirdik" dedi. AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker ise İngiltere'nin AB'den ayrılmasının "trajedi" olduğunu belirterek, "Bu sağlanabilecek en iyi anlaşma" ifadelerini kullandı.
İngiliz parlamentosunun anlaşmayı onaylayacağını düşündüğünü kaydeden Juncker, onaylanmaması durumunda yaşanabilecekler hakkında yorum yapmak istemediğini söyledi. Juncker, AB'nin temel tutumunu değiştirmeyeceğini sözlerine ekledi.
Avrupa Parlamentosu (AP) Başkanı Antonio Tajani de "Bu, iki taraf için iyi bir anlaşma ve şimdi geleceğe yönelmeliyiz. İngiltere, AB'den ayrılacak ama bir Avrupa ülkesi olarak kalacak" değerlendirmesinde bulundu. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da, "Brexit, AB'nin reform edilmesi ihtiyacını ortaya koydu" diye konuştu. Olumlu bir anlaşma sağlandığını ve anlaşmayı desteklediğini belirten Macron, İngiltere'nin Avrupa'da önemli rol oynamaya devam edeceğini ifade etti.
İngiltere Başbakanı Theresa May ise "İngiliz Parlamentosu Brexit anlaşmasını 25 Aralık'tan önce oylayacak" dedi.
Boşanmak iyi değildir ancak...
Litvanya Cumhurbaşkanı Dalia Grybauskaite, "Bir boşanma mükemmel olamaz, bunda bütün taraflar için olumlu bir durum yok. Zirvede, ayrılık anlaşması yapacağız" dedi. İngiltere, 23 Haziran 2016'da yapılan referandumla AB'den ayrılma kararı almıştı. İngiltere, 29 Mart 2019'da AB'den resmen ayrılacak.
Anlaşma metninde neler var?
• 29 Mart 2019'dan başlayacak 21 aylık bir geçiş dönemi
• İngiltere'deki AB vatandaşları ve AB'deki İngiliz vatandaşlarının bulundukları ülkede çalışma veya eğitim hakları sürecek. Aileleri de kendilerine katılabilecek.
• İngiltere AB'ye, "adil bir finansal anlaşma" diye nitelendirilen 39 milyar sterlinlik 'boşanma ücreti' ödeyecek.
• Feta peyniri ve Galler kuzusu gibi 3 bin coğrafi işaret karşılıklı olarak korunacak.
Anlaşma metninde neler yok?
• Her şey planlandığı gibi giderse bu süreçte bir ticaret anlaşması imzalanacak.
• 585 sayfalık bir anlaşma taslağında olmayan bir diğer şey de 5 sayfalık siyasi bildiri. İki taraftan yetkililerin hazırladığı bu bildiri Brexit sonrasında İngiltere- AB ilişkilerinin nasıl olacağını anlatan geniş ve bağlayıcı olmayan bir metin.
• Aralık 2020'den önce yeni bir ticaret anlaşmasının imzalanması umuluyor.
