Borsa İstanbul’un küçük yatırımcıları

2021 yılının küresel piyasalarda ve dolayısı ile iç piyasada önemli hareketlere açık olması sebebi ile dünya borsalarını, Borsa İstanbul'u, döviz kurlarını, altın/gümüş dahil olmak üzere kıymet madenleri ve diğer emtiaları da artık yazı gündemimize alıyoruz.

Geniş yelpazede önceliği dünya borsalarına ve merkez bankası politikalarına ayırmak daha doğru görünmekle birlikte ilk etapta Borsa İstanbul özelinde BIST-100 değerlendirmesi yaparak giriş yapalım zira son bir kaç yıldır borsada pek de alışılagelmedik hareketler görülmekte.

Forex (FX) piyasalarında yerli yatırımcıya 50 Bin TL alt sınır getirilmesi ile birlikte döviz kurları üzerinden işlem yapmaya aşina olan yatırımcıların önemli bir bölümü doğal olarak hisse senetlerine yöneldi. Başka bir deyimle küçük yatırımcı da (toplamı önemli boyutlara varan bir para akışı ile) borsaya giriş yaptı ve 2020 sonu itibarı ile Borsa İstanbul kayıtlı şirketlerin toplam değeri 2 Trilyon TL'ye ulaştı.

İnternet'te arama yaparak bu konu ile ilgili ayrıntılı verilere kolaylıkla ulaşabilirsiniz ama kısa bir özet ile Koç Holding 53 Milyar TL, Ereğli Demir Çelik 52 Milyar TL, Bim 45 Milyar TL, Ford Otosan 44 Milyar TL, Garanti Bankası 43 Milyar TL, Aselsan 41 Milyar TL, Enka İnşaat 41 Milyar TL değere ulaştı. Akbank, Turkcell, İş Bankası, Türk Telekom, İskenderun Demir Çelik, Gübre Fabrikaları, Tüpraş, Yapı ve Kredi Bankası, Sabancı Holding, Şişe Cam, Arçelik, Vakıflar Bankası, Türk Hava Yolları ilk yirmiyi tamamlayan şirketlerimiz.

2020 yılına 1150 seviyelerinden başlayan BIST-100 endeksi yılı 1500'lerde kapatırken yılbaşında 100.000 TL değerinde hisse senedi alan bir küçük yatırımcının eline yılsonunda yaklaşık 130.000 TL geçti.  Bu miktar altının %45'lik getirisinin gerisinde kalmakla birlikte ABD Doları satın alan bir yatırımcının %25'lik kazancının üzerinde gerçekleşti.

Son verilerin ışığında genel bir özet geçtikten sonra küçük yatırımcının borsaya olan ilgisine geri dönelim. Çok da rakamlara boğmadan 2019 sonuna kadar yurtiçi bireysel yatırımcı sayısının 1.2 Milyon iken 2020 sonunda 2 Milyona yaklaştığını söylersek kolayca anlaşılır sanırım. Başka bir deyimle hisse senedi alıp-satmak 10 Bin TL birikimi olan bir vatandaş için döviz almak-bozdurmak kadar olağan işler arasına girdi adeta.

Küçük yatırımcıların borsadaki hareketlerine göz atacak olursak büyük yatırımcıların veya yabancı yatırımcıların daha çok BIST-100 şirketlerini, küçük yatırımcıların ise BIST-100 harici şirketleri tercih ettiği söylenebilir. İşte tam da bu nokta olağandışı bir durumu da peşinden sürüklüyor: BIST-100 hisseleri yıllık %30 getiri sağlarken BIST-100 harici şirket hisseleri ise %200 hatta %400 getiri sağlayabiliyor.

Örnek mahiyetinde belirtmek gerekirse BIST-100'de yer alan OYAKC (çimento) hissesi 2020 yılı başında 5.5 TL iken yılsonunda 9 TL değere ulaşarak ve %60 getiri sağlarken NUHCM (çimento) hissesi 2020 yılına 10 TL'den giriş yapıp yıl sonunda 50 TL'ye ulaşarak %400 oranında inanılmaz bir getiri sağladı. Benzeri daha pek çok örneği görmek mümkün ama bu örneklere bakıp borsayı cazip bir yatırım aracı görmeden önce her ölçüsüz çıkışın aynı derecede ölçüsüz inişi olduğunu da hatırlatalım zira Borsa İstanbul buna dair gerçek hikayelerle ile de dolu. 

Resme farklı bir açıdan bakıldığında aslında çok daha net bir izlenim sağlanmakta: Büyük yatırımcı veya yabancı yatırımcılar az riskle uzun vadeli yatırımlarda paralarını değerlendirmeyi tercih ederken küçük yatırımcılar ise daha yüksek riskle kısa vadeli yüksek kazançların peşine düşmekte. Sonuçta bir, iki, üç kere kısa vadeli yüksek kazançlar elde edilse bile dördüncüde benzer oranda kayıplar yaşanmakta.

Farklı yatırım araçları ile karşılaştırmaya girmeden hisse senedinde ısrarcı olanlar için kişisel görüşüm BIST-100 içerisinde yatırım yapılmaya devam edilmesi yönündedir ve bu konuda 2021 yılı boyunca değerlendirme yapmaya devam edeceğiz.

Yasal uyarı: Yayın ilkelerimiz gereği bu yazı dahilinde yer alan görüş veya düşünceler gerçek bir yatırım tavsiyesi niteliği taşımamakta olup herhangi bir yatırım aracının alım-satım önerisi ya da getiri vaadi olarak da yorumlanamaz.