Bütçeyi ÖTV ve KDV sırtlıyor

RECEP BAHAR/İSTANBUL

Hükümet 2017 yılı bütçesinin ana rakamlarını açıkladı. Yaklaşık 645 milyar TL'lik gidere karşılık 598.3 milyar TL'lik gelir bekleniyor. 2017 için öngörülen 46.9 milyar TL'lik bütçe açığı, 2016'ya göre yüzde 60'lık bir artış anlamına geliyor. Vatandaşların ve şirketlerin 2017'de ödeyeceği vergiler ise şöyle...
- 2017'de ret ve iadeler düşülmüş net gelir vergisi tahsilatının 108.9 milyar TL olması öngörülüyor. Bu rakam 2016'ya göre yaklaşık yüzde 13'lük artış anlamına geliyor.
- Net kurumlar vergisi tahsilatının ise 2016'ya oranla yüzde 13.3 artışla 46.2 milyar TL olması bekleniyor. Ancak uzmanlara göre özellikle kurumlar vergisinden elde edilecek gelir, Türkiye ölçeğindeki bir ülke için rakamlar tatmin edici değil. Bu durumun temel nedeni ise kayıt dışı ekonominin oranının GSMH'nın yüzde 20 ila 25'i arasında seyretmesi ve türlü önlemlere rağmen düşürülememesi.
KDV ve ÖTV olmasaydı, devlet yürümezdi!
- Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) hem toplam bütçe gelirlerimiz içinde hem de toplam vergi gelirlerimiz içinde en yüksek paya sahip gelir kaynağı. 2017 için planlanan net ÖTV geliri yüzde 13.5 artışla 136.4 milyar TL. Yani 2017'de vergi gelirlerimizin yaklaşık yüzde 26'sı ÖTV'den gelecek!
- 2017 için tahsili öngörülen ÖTV ve KDV (dâhilde 101.9 milyar TL ve ithalatta 83.7 milyar TL) toplamı 322.9 milyar TL civarında. Yani 2017'de toplam vergi gelirlerinin yüzde 60'tan fazlası sadece ÖTV ve KDV'den gelecek.
- Bu tabloya bakarak 2017'de vergi gelirlerindeki ağırlığın yine dolaylı vergiler lehine olduğu ortaya çıkıyor. Bu rakamlara 2017'de 13 milyar TL'yi aşacak olan Banka ve Sigorta Muameleleri ve 4.8 milyarlık Özel İletişim Vergisini de eklemek gerek. Özel İletişim Vergisi, 1999 Marmara Depremi'nin ardından geçici olarak getirilmiş, sonradan kalıcı hale gelmişti.
- Bütçe Tasarısı'na göre dahilde alınan KDV'de yüzde 13.7, ithalatta alınan KDV'de yüzde 11.3 ve ÖTV'de ise yüzde 13.5 artış öngörülüyor.
ÖTV'den bir de KDV alınıyor
ÖTV'de her zaman olduğu gibi petrol ve doğalgaz ürünleri (66.5 milyar TL) ve sigara yani tütün mamulleri (36.6 milyar TL) başı çekiyor. Ardından 19.8 milyar TL ile motorlu taşıtlar vergisi geliyor. Üretici ve tüketicinin cebine doğrudan yansıyan ÖTV, KDV'nin matrahına girdiği için ek bir KDV yükü de yaratıyor.
Basit bir hesapla, üzerinden toplam 136.5 milyar TL ÖTV alınan tüm ürünlerin yüzde 18 KDV'ye tabi olduğunu varsayarsak; bu ürünler üzerinden ÖTV aracılığıyla yaklaşık 25 milyar TL ek KDV tahsil edileceği söylenebilir.  Motorlu Taşıtlar Vergisi'nin bütçe tasarısı içindeki büyüklüğü 11.4 milyar TL. Neredeyse hiç tahakkuk ve tahsilât sıkıntısı olmayan MTV, 2017 bütçesi için de sağlam ve güvenilir bir vergi geliri olmayı sürdürüyor.