Cari açığın ilacı hayvancılıkta

AHMET SAFA TERZİ / İSTANBUL

 

Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) Genel Başkanı Nihat Çelik, doların 7.5 liraya yükseldiği, döviz geliri elde etmenin ekonomi açısından en önemli unsurlardan biri haline geldiği bu ortamda, cari açığın kapatılması açısından ihracatın ayrı bir anlam kazandığını bildirerek, "Cari açığın ilacı küçükbaş hayvancılıkta. Dünyada koyun keçide 10 milyar doların üzerinde canlı hayvan ve et ihracatı yapılıyor. Talebin gittikçe arttığı bu alanda, milyarlarca dolarlık bir potansiyelimiz olduğu gözden kaçırılmamalıdır" dedi. Çelik, "Küçükbaş hayvancılıkta eğer Avustralya 3 milyar dolara, Yeni Zelanda 2.7 milyar dolara yakın ihracat yapıyorsa, ithalat pazarlarının tam ortasında yer alan Türkiye'nin ihracatı çok uzun olmayan bir zamanda bu rakamlara ulaşabilir" görüşünü paylaştı. 

 

Talep İslam ülkelerinden

 

Nihat Çelik, koyun eti ihracatında 487 milyon dolarla İngiltere'nin üçüncü, 359 milyon dolarla İrlanda'nın dördüncü sırayı aldığı, 5. olan Hollanda'nın bu başarıyı 1 milyon baştan daha az koyun varlığıyla ithal ettiği ürünü ihraç ederek gerçekleştirdiği bilgisini verdi. Çelik, şunları kaydetti: "Uçakla 3 saatlik uçuş mesafesinde yer alan ülkelerden Fransa 570, İngiltere 483, Almanya 477, Hollanda 413,  Birleşik Arap Emirlikleri 291, Katar 221, İran 215, Suudi Arabistan 177, Ürdün 142, Kuveyt 82, Bahreyn 56, Umman 48 milyon dolarlık koyun eti ithalatı yapıyor. Hatta 1 milyar 308 milyon dolarla en büyük koyun eti ithalatçısı olan Çin ve 933 milyon dolar ikinci büyük ithalatçı olan ABD bile çoğu noktadan Türkiye'ye daha yakın. İş bununla da sınırlı kalmıyor. Suudi Arabistan 518, Libya 190, Katar 141, Kuveyt 113 milyon dolarlık canlı koyun; Umman 110, Suudi Arabistan 67 milyon dolarlık canlı keçi ithalatı yapıyor. Üstelik Ortadoğu'da, Afrika'da, Asya'da koyun keçi eti ithalatı ve koyun keçi eti ithalatı yapan ülkelerin çoğu Müslüman. Bizim bu pazarlara girmemiz dini açıdan da daha kolay."

 

Ne yapılmalı?

 

Küçükbaş hayvancılıkta 90 milyon başa ulaşma hedefleri olduğunu bildiren Çelik, şunları kaydetti:

• Sadece sayıyı artırmamız yetmez. Verimlilik de artırılmalı.

• Bir hayvandan daha fazla et, süt, kuzu, oğlak almalıyız. En kısa sürede hayvan ağırlığında optimal ağırlığa ulaşmak zorundayız. 

• Bitkisel üretim yapma imkanı olmayan ve alanı 15.8 milyon hektarın üzerindeki diğer tarım arazilerini de mera kapsamına almak, çayır ve meraları ıslah ederek verimlerini artırmak zorundayız. 

• Sulama yatırımları tamamlanarak, sulanan alanların bir kısmı yem bitkileri üretiminde kullanılmalı. 

• Yem maliyetleri aşağı çekilmeli.

• Çoban sorunu çözülmeli.