Çıldır Kalesi: Tarihin sarp kayalıklarındaki efsanesi

Ardahan'ın Çıldır ilçesine bağlı Yıldırımtepe köyünde, Karaçay Kanyonu'nun sarp kayalıklarında yükselen Çıldır Kalesi, halk arasında "Şeytan Kalesi" olarak bilinen tarihi bir yapıdır.

Gürcü kaynaklarında "Kacistsihe" adıyla anılan kale, zorlu coğrafyası ve gizemli efsaneleriyle dikkat çeker. Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bu kale, Osmanlı döneminde de kullanıldı ve bugün turistik bir çekim merkezi. Bu haberde, Çıldır Kalesi'nin tarihçesi, yapımı, mimari özellikleri, stratejik önemi ve hikayesi ele alınıyor.

Tarihçe ve Yapım Süreci

Çıldır Kalesi'nin kökeni hakkında kesin bilgiler sınırlı olsa da, bazı kaynaklar yapının Urartular dönemine (MÖ 9.-6. yüzyıl) uzandığını öne sürer; ancak bu görüşler tarihsel kanıtlarla desteklenmez. Kale, büyük olasılıkla Orta Çağ'da, Gürcü Krallığı veya Samtshe-Saatabago Prensliği tarafından inşa edildi. Gürcüce "Kacistsihe" (Şeytan Kalesi) adıyla bilinen yapı, Osmanlıların bölgeyi ele geçirmesiyle bu isimle Türkçeye çevrildi.

1561-1587 arasında, Samtshe-Saatabago hükümdarı II. Manuçar'ın Lala Mustafa Paşa ile anlaşması sonucu kale, Osmanlılara teslim edildi. 1595 Osmanlı kayıtlarında "Kacisiha" olarak geçen kale, daha sonra "Şeytan Kala" adını aldı.

Kale, Osmanlı döneminde savunma ve yönetim merkezi olarak kullanıldı. 19. yüzyıldaki Osmanlı-Rus savaşlarında (1877-1878) Çıldır'ın stratejik konumu nedeniyle kale, dolaylı bir rol oynadı. Gazi Ahmet Muhtar Paşa'nın Kars savunması, bölgedeki kalelerin önemini vurguladı. Günümüzde kale, iyi korunmuş haliyle turizme hizmet veriyor.

Mimari Özellikler

Çıldır Kalesi, Yıldırımtepe'nin 1.3 km kuzeyinde, üç tarafı uçurum olan kayalık bir tepede yer alır. Deniz seviyesinden 1910 metre yükseklikteki kale, 161x93 metrelik asimetrik bir plana sahiptir.

Üç kulesinden biri sağlam kalmıştır. Kale, bazalt taşından inşa edilmiş olup, zorlu coğrafyası doğal bir savunma sağlar. Sadece kuzeydeki bir patikadan erişilebilen kale, bu özelliğiyle "Şeytan Kalesi" adını almıştır; zira ele geçirilmesi neredeyse imkânsızdır.

Ayrıca, su sarnıçları, suya inen bir merdiven ve bir hapishane olduğu bildirilen alanlar, kalenin işlevselliğini gösterir.

Sonuç

Çıldır Kalesi, sarp kayalıklardaki konumu, mimari sağlamlığı ve efsaneleriyle tarihin sessiz bir tanığı. Gürcülerden Osmanlılara uzanan geçmişi, stratejik önemi ve turistik potansiyeliyle, Çıldır'ın incisi olarak parlıyor. Kars ve Ardahan'ın tarihi rotasında, bu kale, geçmişin izlerini sürmek isteyenler için eşsiz bir durak.