Covid-19 aşılarında bilinmesi gerekenler -2-

Aşıların bir diğer önemli farkı da fiyatlarıdır. Moderna aşısı doz başına 25-37 Dolar iken Biontech aşısı 19.5 Dolar, Sputnik aşısı doz başına 10 Dolar, Oxford aşısı ise doz başına 3 Dolar olarak belirlenmiştir. Bu 4 aşıda vücutta yeterli bağışıklık sağlaması için 3-4 hafta arayla ikişer doz uygulandığında yeterli antikor elde edilebilmektedir. 

Aşıların kullanımının hızlanmasında acil kullanım izni pandemi durumu nedeniyle verilmiştir. Bu durum işlemi hızlandıran bir süreç olup aşının güvenilirliği konusunda büyük bir sorun teşkil etmemektedir. Ancak gerçek veriler çok fazla insanda ve kullanılıp uzun süre geçtikten (1-2 yıl) sonra anlaşılabilir. 

Söz konusu aşıların ilk 2 fazda da deneylerden başarıyla çıktığını, bu aşıların yararlı olduğunu ve önemli yan etkilerinin olmadığını bize göstermektedir. 

Aşıların üretiminden sonra uygulanacağı son noktaya kadar soğuk bir tedarik zincirinde taşınması gerekmektedir. Çünkü belli derecede kalan aşılar kısa zamanda etkinliğini kaybetmektedir. Örneğin Biontech aşısının muhafaza edilebilmesi için -70 derecelik ortam gerekliliği vardır. Ancak lojistik sektörünün ilerlemesi bu zorluğu ortadan kaldırmaktadır. Dünyanın en ücra köşelerine bile soğuk zincir lojistiği ile çeşitli ilaçlar gönderilmektedir. 

Korona aşılarının toplumda etkin bir bağışıklık sağlaması için nüfusun çoğunun %50'den fazlasının aşılanması gerekir. Bu nedenle bir çok ülke pandeminin başından beri aşı üreticileriyle toplu alım sözleşmeleri yapmıştır. Ancak ülkemiz gerek ekonomi gerek siyasal nedenlerle bu şirketlerle ön bağlantı yapmadığı için, ancak Çin'den 50 milyon doz Sinovac aşısı, 1 milyon adet ise Biontech aşısı alabilmiştir. Bu ülkemizin nüfusuna göre yetersiz bir sayıdır. 

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Çin aşısı Sinovac aşısından 50 milyon doz sipariş edildiğini duyurdu ancak 2 doz yapılması gereken bu aşının şu ana kadar bilimsel yönden başarılı olup olmadığı henüz belli değildir. Biontech için şimdilik 1 milyon doz sipariş edildi ancak bu miktar ülkemiz için yetersizdir. 

Bu aşıların güvenilirliği konusunda insanlar yoğun biçimde bu hastalıktan ülkemizde ve dünyada ölmektedir veya Covid enfeksiyonu sonrası solunum, dolaşım, hareket sistemi ve merkezi sinir sistemi ve psikososyal yönden özürlü hale gelmektedir. Bu nedenle aşıyla riskleri göz önüne alırken yarar zarar hesabı yaparak karar vermek lazımdır. Buradan görünen durum şudur ki; koronanın yaratmış olduğu enfeksiyonda ölüm ve sakatlık riski aşının yarattığı yan etki risklerinden çok daha ağır problemler yaratmaktadır. O nedenle aşıların bazı ufak riskleri göze alarak kullanımının doğru olduğunu söyleyebiliriz.

Koronavirüs aşısı eski hayatımızı geri getirecek mi sorusuna gelince, Covid-19 aşısıyla beraber toplumun yarısından fazlası aşılanır ve hastalık büyük oranda durdurulursa normal hayata dönüş gerçekleşebilir. Ancak bunun 1 yıldan önce olmasının aşılama takviminin ve yoğunluğu nedeniyle beklenmemektedir. Bu nedenle hemen maskelerimizi atıp normal hayata dönemeyeceğimizi söyleyebiliriz. 2021 yılının sonuna kadar hala maske-mesafe-temizlik konusunda dikkatini sürdürmesi, rehavete kapılmaması gerekmektedir. 

Sonuç olarak koronavirüse karşı geliştiren tüm aşılar 2. ve 3. aşamadan sonra acil kullanımı için onay almıştır. Bu aşıların yan etkileri ve etkinliği konusunda çeşitli şüpheler olsa da, koronavirüs enfeksiyonun yaratmış olduğu ölümler ve özürlülük halini engellemek için bir an önce aşılanmanın yapılması ülkemizin ve dünyanın bu hastalıktan bir an evvel kurtulması hem ekonomik, hem sosyal, hem de sağlık yönünden önemli bir avantaj sağlayacaktır.