Dalaman tarımı destek bekliyor

Turizm cenneti Muğla'nın stratejik ilçesi Dalaman, sahip olduğu verimli ovası ve elverişli iklimiyle Türkiye'nin en önemli tarımsal üretim merkezlerinden biri.

Narenciyeden tropikal meyvelere kadar geniş bir ürün yelpazesine ev sahipliği yapan ilçe, son dönemde artan maliyetler ve iklimsel zorluklarla mücadele eden çiftçilerin sesine kulak veriyor.

Dalaman Çayı'nın suladığı ve Akdeniz ikliminin cömert davrandığı Dalaman Ovası, yılın her dönemi yeşil kalan yapısıyla adeta bir "açık hava fabrikası" gibi çalışıyor. Ancak bu bereketli görüntü, arka plandaki zorlukları gizlemeye yetmiyor.

Dalaman Topraklarında Neler Yetişiyor?



İlçenin tarımsal deseni oldukça zengin. Geleneksel ürünlerin yanı sıra son yıllarda katma değeri yüksek ürünlere de bir yönelim söz konusu.

1. Narenciye Krallığı: Dalaman denince akla gelen ilk ürün şüphesiz narenciyedir.

Limon: Bölgenin en büyük ihracat kalemlerinden.

Portakal ve Mandalina: Özellikle Washington portakalı ve kokulu mandalinalar iç pazarın gözdesi.

2. Narın Merkezi: Komşu ilçe Ortaca ile birlikte Dalaman, Türkiye'nin en kaliteli narlarının (Hicaz Narı) yetiştiği bölgelerden biri. İhracata giden narlar, bölge ekonomisine can suyu oluyor.

3. Örtü Altı Üretim (Seracılık): İlçede özellikle domates üretimi, seracılık faaliyetlerinin başında geliyor. Kış aylarında Türkiye'nin domates ihtiyacının önemli bir kısmı bu havzadan karşılanıyor.

4. Tarla Bitkileri ve Yeni Trendler:

Mısır ve Buğday: Geniş düzlüklerde silajlık mısır ve buğday ekimi yaygın.

Tropikal Meyveler: İklim değişikliği ve pazar talebiyle birlikte Dalaman çiftçisi Avokado, Ejder Meyvesi (Pitaya) ve Pasiflora gibi tropikal meyvelere yönelmeye başladı.

Zeytin: Yamaç arazilerde zeytincilik de önemli bir gelir kapısı.

Çiftçilerin Gündemi: "Üretiyoruz Ama Kazanamıyoruz"



Dalamanlı üreticiler, topraklarının veriminden memnun olsa da ekonomik şartların ağırlığı altında ezildiklerini dile getiriyor. Bölge çiftçisinin ortak sorunları üç ana başlıkta toplanıyor:

1. Artan Girdi Maliyetleri

Çiftçilerin en büyük kâbusu; mazot, gübre, ilaç ve tohum fiyatlarındaki fahiş artışlar. Üretici, "Tarlayı sürmek için depoyu doldurmak artık lüks oldu. Ürünü sattığımızda elimize geçen para, bir sonraki sezonun masrafını karşılamaya yetmiyor" diyerek durumu özetliyor.

2. Pazarlama ve Aracı Sorunu

Tarlada 5 TL olan bir ürünün market rafında 25-30 TL'ye satılması, Dalaman çiftçisinin en büyük isyanı. Üreticiler, kooperatifleşmenin yetersizliğinden ve ürünlerini doğrudan tüketiciye ulaştıracak mekanizmaların eksikliğinden şikayetçi. Özellikle narenciye ve nar hasadında, tüccarın verdiği fiyatlar bazen toplama maliyetini bile karşılamıyor; bu da ürünün dalında kalmasına neden oluyor.

3. İklim Krizinin Etkileri

Dalaman Ovası, son yıllarda düzensiz yağış rejiminden etkileniyor.



Kuraklık ve Sulama: Yaz aylarında su kaynaklarının azalması, özellikle mısır ve narenciye bahçelerini tehdit ediyor.

Ani Hava Olayları: Beklenmedik don olayları veya aşırı sağanak yağışlar, seralara ve meyve bahçelerine ciddi zararlar vererek rekolte kaybına yol açıyor.

Dalaman, sadece havalimanına inen uçakların altındaki yeşil bir manzara değil, Türkiye'nin gıda güvenliği için çalışan dev bir üretim üssü. Uzmanlar, girdi maliyetlerinin düşürülmesi, tarımsal sulama projelerinin modernize edilmesi ve pazarlama ağlarının güçlendirilmesi durumunda, Dalaman'ın potansiyelinin katlanarak artacağını belirtiyor.

Çiftçinin nasırlı elleri, toprağa küsmeden üretmeye devam etmek için "sürdürülebilir politikalar" ve "gerçekçi destekler" bekliyor.