Dış borç patlaması, acil 135 milyar dolar lazım

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından Haziran 2022 dönemine ilişkin kısa vadeli dış borç istatistikleri açıklandı.

Buna göre, kısa vadeli dış borç stoku, haziranda 2021 yıl sonuna kıyasla yüzde 10,9 artarak 134,8 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. Bu dönemde, bankalar kaynaklı kısa vadeli dış borç stoku yüzde 8,9 artışla 56 milyar dolar, diğer sektörlerin kısa vadeli dış borç stoku yüzde 12 yükselişle 49,4 milyar dolar oldu.

Bankaların yurt dışından kullandıkları kısa vadeli krediler, haziran ayında 2021 yıl sonuna göre yüzde 0,1 artışla 11,1 milyar dolara çıktı.

Banka hariç yurt dışı yerleşiklerin döviz tevdiat hesabı yüzde 4 yükselerek 15,9 milyar dolar, yurt dışı yerleşik bankaların mevduatı ise yüzde 16,1 artarak 18,1 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. Aynı dönemde, yurt dışı yerleşiklerin TL cinsinden mevduatları yüzde 15,2 artışla 10,9 milyar dolar oldu.

Diğer sektörler altında yer alan ithalat borçları, 2021 yıl sonuna göre yüzde 14,4 artarak 44,4 milyar dolara yükseldi.

- Özel sektörün kısa vadeli dış borcu 80,6 milyar dolar

Borçlu bazında incelendiğinde, tamamı kamu bankalarından oluşan kamu sektörünün kısa vadeli borcu 2021 sonuna göre yüzde 11,8 artarak 24,8 milyar dolara, özel sektörün kısa vadeli dış borcu da yüzde 9,9 yükselerek 80,6 milyar dolara ulaştı.

Bu dönemde, özel alacaklılar başlığı altındaki parasal kuruluşlara olan kısa vadeli borçlar yıl sonuna göre yüzde 11,4 artışla 70,7 milyar dolar, parasal olmayan kuruluşlara olan borçlar yüzde 10,4 yükselerek 63,7 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.

Geçen yıl sonunda 460 milyon dolar olan kısa vadeli tahvil ihraçları, haziran sonu itibarıyla 405 milyon dolar oldu. Aynı dönemde resmi alacaklılara olan kısa vadeli borçlar 85 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.

Kısa vadeli dış borç stoku haziranda sonu itibarıyla yüzde 46,2'si dolar, yüzde 25,5'i avro, yüzde 9,1'i TL ve yüzde 19,2'si diğer döviz cinslerinden oluştu.

Haziran sonu itibarıyla orijinal vadesine bakılmaksızın vadesine 1 yıl veya daha az kalmış dış borç verisi kullanılarak hesaplanan kalan vadeye göre kısa vadeli dış borç stoku 182,5 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. Söz konusu stokun 17,6 milyar dolarlık kısmı Türkiye'de yerleşik bankaların ve özel sektörün yurt dışı şubeleri ile iştiraklere olan borçlarından oluştu.

Borçlu bazında değerlendirildiğinde, toplam stok içinde kamu sektörünün yüzde 19,2, Merkez Bankası'nın yüzde 16,1 ve özel sektörün yüzde 64,7 paya sahip olduğu görüldü.