Dış politikada esas olan milli çıkarlardır

Türkiye Cumhuriyeti, emperyalistlere karşı eşsiz bir mücadele vererek kurulmuş bir devlettir. Onun için emperyalistlere karşı bağımsızlık mücadelesi veren bütün mazlum milletleri desteklemeyi dış politikasında temel ilke edinmişti. Bir diğer ilkesi de komşu ülkelerle işbirliği idi. Cumhuriyetin ilk yıllarında bu ilkeler antlaşmalarla hayata geçirilmişti. Meselâ, doğuda 'Sâdâbat Paktı' kuruldu. Balkanlarda 'Balkan Antantı', Sovyetler Birliği ile 'Dostluk ve İşbirliği Antlaşması' yapıldı. Dahası, Irak ve Suriye ile federasyon düşünüldü ve plânlandı. Atatürk, özellikle Türk-Sovyet ilişkilerine büyük önem verdi ve  ömrünün sonuna kadar da bu ilişkileri sürdürdü.  9 Mart 1935 tarihinde Cumhuriyet Halk Partisinin Dördüncü Kurultayını açarken Atatürk şöyle demiştir: "Türk-Sovyet dostluğu uluslararası barış için şimdiye kadar yalnız hayır ve fayda getirmiştir. Bundan sonra da hayırlı ve faydalı olacaktır". Atatürk, 19.9.1921 tarihinde de aynı kanaati taşıyordu ve Rusya ile ilişkiler hakkında şunları söylüyordu: "Biz Rusya ile dostuz. Çünkü Rusya, herkesten evvel bizim hukuku milliyemizi tanıdı ve ona riayet etti. Bu şart dahilinde bugün olduğu gibi yarın da daima Rusya Türkiye'nin dostluğundan emin olabilir".Atatürk'ün ölümünden sonra idarecilerimiz bu politikayı değiştirdi, adım adım Türkiye'yi Batının yörüngesine soktu. "Bu kesinlikle Rus tehdidine bağlı bir gelişme değildir. Rus tehdidi bu işin kılıfıdır" (Bkz. İsmail Şefik Aydın, Uyan Türkiye, s. 519). "Kaldı ki Rus tehdidi konusunda ortada somut hiçbir şey yoktur. Rus taleplerinin kaynağı sadece Moskova Büyükelçisi Selim Sarper'in, Sovyet Dışişleri Bakanı Molotof ile yaptığı görüşmedir. Prof. Yalçın Küçük'e göre, Selim Sarper Sovyet liderleriyle görüşmesini önce Moskova'daki ABD Büyükelçisi A. Harriman'a anlatmakta, Harriman da ABD'ye rapor etmektedir. Bu sebepten ABD, Sovyetler'in gerçekte Türkiye'ye ciddiye alınacak bir tehdidi olmadığını bilmektedir. Sarper, ABD'nin çok güvendiği bir diplomattı" (A.g.e., s. 523). İstiklâl Mücadelesi yıllarından beri Amerikan taraftarı olan merhum İsmet İnönü'nün, Rus tehdidi bahanesiyle Türkiye'yi ABD emperyalizminin kucağına attığını, şimdi daha iyi anlıyoruz. "7 Temmuz 1945 tarihinde Washington Büyükelçimiz Hüseyin Ragıp Baydur, ABD Dışişleri Bakan vekili Grew'i ziyaret ederek Sovyet tehdidi meselesini görüşür: Ancak ABD'ye göre, Molotof-Sarper konuşması, dostça bir görüş alışverişinden ibarettir ve konuşmada hiçbir somut tehditte bulunulmamıştır... Bu bakımdan İsmet Paşa yönetiminin Sovyet tehdidi sebebiyle emperyalist bloka yaklaştığı iddiasının kabul edilebilir bir yanı yoktur"  (A.g.e., s. 525. Peki, Sovyetlerin  Türkiye'den toprak talebi olmamış mı? Hayır, olmamış.  "Bugün sahip olduğumuz bilgilere göre, toprak talebine ilişkin Türkiye'ye verilmiş bir Sovyet notası bulunmamaktadır. Sovyetlerin verdiği bir nota vardır, fakat o da Boğazlar ile ilgilidir ve Potsdam Konferansında Müttefik Devletlerce alınan karar doğrultusunda verilmiş bir notadır" (A.g.e., s.527). Doğan Avcıoğlu'na göre, bunu da gündeme getiren, Boğazlar'ın Sovyetler'e peşkeş çekilmesini isteyen İngiltere olmuştur. Nitekim İsmet Paşa, Cumhurbaşkanlığının son günlerinde bu gerçeği Amerikalı gazeteciye şu sözlerle itiraf etmiştir: "Eğer Rusya gelip de aramızdaki anlaşmazlıkları olumlu bir biçimde çözme teklifinde bulunsaydı bile ben Türk siyasetinin Amerikan siyasetiyle el ele gitmeye devam etmesine taraftardır" (Bkz. M. Aydoğan, Bitmeyen Oyun, s. 166).Sözün özü, Cumhuriyetin ilk yıllarında  belirlenen temel ilkeler, Atatürk'ten sonra terk edildi,  Türkiye, "müttefikim, stratejik ortağım" dediği ABD için yaşadı, öldü, öldürdü. Fakat ABD yine tatmin olmadı. Şimdi Türkiye dahil, 22 İslâm ülkesinin harita  ve rejimlerini değiştireceğini açıkça ilân ediyor ve bu yönde  adımlar atıyor. Böyle olmasına rağmen hâlâ ABD'ye sadakat gösterenler olduğu gibi, tekrar başa dönelim, komşularımızla bir olalım diyenler de var. Aslında bağımsız ve şahsiyetli devletler, dış politikada dost ve düşman arayışına çıkmazlar. Kendi milli çıkarlarını esas alırlar, kimin dost kimin düşman olacağına bakmazlar.