Dış ticaret açığı katlanarak büyüyor

Türkiye ekonomisi, dünyayla bu yıl 250 milyar doların üzerinde bir ticaret hacmine ulaştı. Ancak, Türkiye ekonomisinin dışa açıklığı arttıkça dış ticaret ve cari işlemler açığında önemli bir yükselme yaşandığını gösteriyor. 2006 yılında ise Türkiye'nin dünyayla toplam 274.5 milyar dolarlık bir ticaret havmine ulaşacağı tahmin ediliyor. Türkiye'nin 2004 yılında 100.6 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşan, ihracat, turizm, yatırım, işçi dövizi, taşımacılık, navlun ve sigorta ile diğer mal ve hizmet satışı yoluyla elde ettiği döviz gelirinin bu yıl 115.8 milyar dolara kadar yükseleceği tahmin ediliyor. 2005 yılı ödemeler dengesi gerçekleşme tahminleriyle 2006 yılı öngörülerinden yapılan belirlemelere göre, Türkiye'nin toplam döviz gelirleri 2006 yılında ise 126.2 milyar dolara kadar çıkacak.İthalat, turizm, taşımacılık ve diğer hizmet alımları nedeniyle Türkiye'nin diğer dünya ülkelerinden alacağı mal ve hizmetlerin 2004 yılında 116.1 milyar dolar olan tutarı ise bu yıl 137.2 milyar dolara kadar çıkacak. Bu tutarın 2006 yılında ise 148.3 milyar dolar düzeyine yükseleceği hesaplanıyor.Böylece Türkiye'nin 2004 yılında 216.7 milyar dolar olarak gerçekleşen toplam mal ve hizmet ticaret hacmi bu yıl 2 milyar dolara 2006 yılında ise 274.5 milyar dolara kadar çıkacak.Türkiye'nin dünyayla olan mal ve hizmet ticaret hacmi son üç yıllık dönemde toplam 125.7 milyar dolarlık bir büyüme kaydetti. 2002 yılında 127.3 milyar dolar olan ticaret hacmindeki bu büyümenin 52.9 milyar doları döviz geliri sağlayan kalemlerden, 72.8 milyar doları ise döviz harcamasına yol açan kalemlerdeki büyümeden kaynaklandı.2002 yılında GSMH'nin yüzde 69'u düzeyinde bulunan dışa açıklığın önemli bir göstergesi olan Türkiye'nin mal ve hizmet ticaret hacmi, 2005 yılında yüzde 70.5'e kadar yükseldi. Bu oranın 2006 yılında ise yüzde 72'ye ulaşması bekleniyor.Dışa açıklık arttıkça dış açık da arttıAncak söz konusu veriler Türkiye ekonomisinin dışa açıklığı arttıkça dış ticaret ve cari işlemler açığında önemli bir yükselme yaşandığını gösteriyor. 2002 yılında toplam mal ve hizmet ticareti hacminin yüzde 1.2'si düzeyinde gerçekleşen cari işlemler açığı, geçen yıl yüzde 7.2'ye, bu yı ise yüzde 8.5'e kadar yükselecek. Gelecek yıl ise bu oranın yüzde 8.1 civarında gerçekleşeceği tahmini yapılıyor. Bu Türkiye ekonomisinin dış dünyadan aldığ ve hizmetlerin tutarının, dünyaya sattığı mal ve hizmetlerin tutarına göre daha hızlı büyümesinden kaynaklandı. Türkiye'nin dış dengede verdiği açık 2002 yılında döviz gelirlerinin yüzde 2.4'ü düzeyinde bulunuyordu. Bu oran 2004 yılında yüzde 15.4'e, bu yıl ise yüzde 18.57e yükseldi. Gelecek yıl ise Türkiye'nin dış denge açığının toplam döviz gelirlerinin yüzde 17.5'i kadar bir büyüklük oluşturması bekleniyor.Turizm ve ihracatın payı artıyorBu arada 2002 yılından sonra Türkiye'nin döviz gelir ve döviz giderleri kompozisyonunda da önemli bir yapısal değişiklik yaşandı. Mal ihracatı gelirlerinin toplam döviz gelirleri içerisindeki payı bu dönemde yüzde 63.8'den yüzde 65.5'e, turizm gelirlerinin payı ise yüzde 13.5'ten yüzde 16'ya yükseldi.