EGM promosyonu ne oldu?

Türkiye'de kamu çalışanlarının mali hakları, yıllardır tartışılan bir konu. Özellikle polis memurları gibi riskli ve fedakârlık gerektiren meslek gruplarının emeklilik sonrası promosyon beklentileri, son dönemde büyük yankı uyandırdı.

Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM) emekli personeline vaat edilen promosyon ödemelerinin gecikmesi veya yetersiz kalması çokça merak edilen konular arasında.

Emekli promosyonu kamu çalışanları için neden kritik?

Emekli promosyonu, emekli maaşını belirli bir bankaya taşıyan kişilere, bankalar tarafından tek seferde ödenen nakit bir teşviktir. Bu promosyon, genellikle maaşın yatacağı süre (3 yıl gibi) boyunca hesap işletim ücretleri, kredi kartı kullanımı veya diğer bankacılık hizmetlerinden elde edilecek geliri peşin olarak emekliye aktarır.

Türkiye'de Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) emeklileri için promosyonlar, 2024'te yapılan düzenlemelerle 8 bin ila 12 bin TL arasında belirlenmiş olsa da, bankalar arası rekabet sayesinde bu tutarlar 30 bin TL'ye kadar çıkabiliyor. Örneğin, Yapı Kredi gibi bankalar 30 bin TL'ye varan promosyonlar sunarken, Vakıfbank gibi kamu odaklı bankalar daha düşük tekliflerle eleştiriliyor.

Kamu çalışanları için bu promosyon, emeklilik sonrası sınırlı gelirle başa çıkma mücadelesinde önemli bir destek. Polis memurları gibi EGM personeli, yüksek riskli görevleri nedeniyle erken emekli olabiliyor ve promosyon, ev almak, borç ödemek veya çocuk eğitimi gibi ihtiyaçlar için hayati rol oynuyor. Ancak, promosyon anlaşmaları toplu olarak yapıldığından, bireysel müzakere şansı sınırlı kalıyor. Bu da, çalışanların "söz verilen ne oldu?" diye sorgulamasına yol açıyor.

3 yıllık süre doldu

Yaklaşık üç yıl önce (2022 civarı), polis sendikaları ve dernekleri aracılığıyla bankalarla yapılan toplu anlaşmalar, 27 bin TL civarında promosyon vaat etmişti. Bu anlaşmalar, Vakıfbank gibi kurumlarla imzalanmış ve emeklilerin maaşlarını bu bankalara taşıması şartına bağlanmıştı. Ancak, enflasyonun hızla yükseldiği, TL'nin değer kaybettiği bir dönemde, bu tutar pratikte yetersiz kaldı. Üstelik, bazı emekliler promosyonu almalarına rağmen, bankaların ek taahhütlerini (örneğin kredi kartı zorunluluğu) yerine getirmemesi nedeniyle sorunlar yaşadı.

Yeni bir müzakere çağrısı

Emekliler, enflasyona göre güncellenmemiş promosyon tutarlarının alım gücünü erittiğini belirterek, yeni bir müzakere çağrısı yaptı. Sosyal medyada sıkça Vakıfbank'ın "çantada keklik" gördüğü ve düşük tekliflerle işi ucuza kapatmaya çalıştığı eleştirisi öne çıkıyor. Örneğin, bir kullanıcı "Vakıfbank'tan kurtulmadan adam gibi promosyon alamayız" derken, başka bir tweet'te "Üç yıl önce Twitter'da almıştık 27 bin TL, şimdi yine yüklenelim" çağrısı yapılmış. Bu, 2022'deki benzer bir kampanyayı hatırlatıyor ve kolektif bir baskı stratejisini yansıtıyor.

Kampanya, sadece finansal bir talep değil; aynı zamanda polislerin mesleki mağduriyetlerini de gündeme getiriyor. Tweetlerde mobbing, personel demoralizasyonu ve maaş tırtıklamaları gibi konularla iç içe geçiyor. Bir paylaşımda, "Personeli çalıştırmanın 1001 yolu, mağdur etmenin 1001 yolu" denilerek, EGM içindeki yapısal sorunlara dikkat çekiliyor. Ayrıca, gençlerin polisliğe başvuruda azalma yaşandığına dair haberler paylaşılıyor. Örneğin, belediye güvenliği veya zabıtalığın daha cazip hale geldiği belirtiliyor. Bu, promosyon krizinin sadece emeklileri değil, aktif personeli de etkilediğini gösteriyor.

Tartışmanın Boyutları: Neden Bu Kadar Ses Getirdi?

1- Enflasyon ve Alım Gücü Kaybı: 2022'deki 27 bin TL, bugünün ekonomik koşullarında erimiş durumda. Yıllık enflasyon %50'leri aşarken, promosyonun güncellenmemesi emeklileri öfkelendiriyor. SGK'nın genel emekli promosyonlarını iki katına çıkarmasına rağmen, EGM gibi kurumlar için özel anlaşmalar geride kalmış.

2- Sendikal Zayıflık ve Toplu Sözleşme Eksikliği: Polisler, grev hakkı olmayan bir meslek grubu. Sendikalar (örneğin Polis Memurları Sosyal Yardımlaşma Derneği) baskı yapıyor olsa da, etkili bir toplu sözleşme mekanizması yok. Bu, bireysel tweet kampanyalarını vazgeçilmez kılıyor.

3- Bankaların Rekabeti ve Kamu Baskısı: Vakıfbank gibi kamu bankaları, devlet memurlarını "garanti müşteri" olarak görüyor ve rekabetçi teklif vermiyor. Özel bankalar ise 25-30 bin TL'lik promosyonlarla emeklileri çekmeye çalışıyor. Tweetlerde, "Herkes borç içinde, bir nebze düşünün" çağrıları bu rekabeti körüklüyor.

4- Sosyal Medya Etkisi: X, polis topluluğunun güçlü olduğu bir platform. Hashtag, diğer trendlerle (#rojinicinadalet, #gramaltın gibi) birleşerek yayılıyor. Videolar ve fotoğraflarla desteklenen paylaşımlar (örneğin, motivasyonel klipler veya haber linkleri), kampanyayı viral hale getiriyor.

Etkileri ve Olası Sonuçlar

Bu kampanya, sadece promosyonla sınırlı kalmıyor. Emeklilerin sesi, EGM'nin personel politikalarını sorgulatıyor: Düşük maaşlar, yüksek risk ve yetersiz sosyal haklar, gençlerin mesleğe ilgisini azaltıyor. Bir habere göre, polislik başvuruları son yıllarda %20-30 düşmüş; alternatif meslekler (zabıta, özel güvenlik) tercih ediliyor. Uzun vadede, bu motivasyon kaybı güvenlik sektörünü etkileyebilir.

Olumlu yönden bakarsak, benzer kampanyalar geçmişte başarı getirdi. 2022'de Twitter baskısı, promosyon tutarlarını artırmıştı. Bugünkü dalga, SGK veya EGM'den resmi bir açıklama tetikleyebilir. Belki yeni bir banka anlaşması veya enflasyon ayarlaması. Emekliler, "Kendi hakkımızı kendimiz savunacağız" diyerek, sendika kurma tartışmalarını da alevlendiriyor.

Ne Yapılabilir? Öneriler ve Çağrı

- Emekliler İçin: Mevcut anlaşmanızı gözden geçirin. Cayma bedeli (promosyonun %10-20'si kadar) ödemeye değer mi, hesaplayın. HangiKredi gibi platformlarda bankaları karşılaştırın; ING, Yapı Kredi veya Türkiye Finans gibi kurumlar daha yüksek tutarlar sunuyor.

- Kamu ve Bankalar İçin: EGM, toplu promosyon müzakerelerini şeffaf hale getirmeli. Bankalar, kamu çalışanlarını "keklik" olarak görmeyi bırakıp rekabetçi olmalı.

- Toplumsal Düzeyde: Polislerin grev hakkı ve sendikal özgürlüğü genişletilmeli. Bu, sadece finansal değil, genel refahı artırır.