Emeklilik sistemi değişiyor

Emeklilik sistemi yeniden düzenleniyor. Emeklilik yaşı 2035 yılına kadar kadınlarda 58, erkeklerde 60 olarak uygulanacak.IMF'nin yeni stand-by anlaşmasını onaylamak için TBMM'ye sunulmasını ön koşul olarak getirdiği sosyal güvenlik reformu kapsamındaki Emeklilik Sigortaları Yasa Taslağı Başbakanlığa sunuldu. Tasarıya göre, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları için yüzde 9'u sigortalı payı, yüzde 11'i de işveren payı olmak üzere yüzde 20 oranında prim ödemesi öngörülüyor. Kısa vadeli sigorta kolları için prim oranı yüzde 1 olarak belirlendi. Bu primin tamamının işveren tarafından ödenmesi öngörülüyor. Kendi nam ve hesabına çalışanlar için bu oran yüzde 0.5 olarak belirlendi. Devlet de yüzde 20 oranındaki malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalar primine ek olarak yüzde 5 oranında Sosyal Güvenlik Katkı Primi ödeyecek. Prime esas kazanç tabanı halen uygulandığı gibi yürürlükteki asgari ücretin brüt tutarı, tavanı ise tabanın 6.5 katı olarak uygulanacak.

Tasarıya göre, yeni emeklilik sisteminde 2035 yılına kadar emeklilik yaşı değiştirilmeyecek. 2036 yılından itibaren emeklilik yaşlarında hayatta kalma ümidindeki artışa paralel olarak kademeli bir artış gerçekleştirilecek. Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren ilk defa sigortalı olacaklar için; kadın ise 58, erkek ise 60 yaşın doldurulması ve en az 25 yıl (9000 gün) prim ödenmiş olması koşuluyla yaşlılık aylığı bağlanması öngörülüyor. Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa sigortalı olup, 9000 gün prim ödemeyenler, yaşlılık aylığı için gerekli olan minimum yaş hadlerine 3 yaş daha eklenmek ve 5400 gün prim ödemek suretiyle de yaşlılık aylığına hak kazanabilecekler.

Aylık bağlama oranları

Sigortalıların aylık veya gelir bağlanmasına esas kazancı, tüm çalışma sürelerindeki kazançlarının ortalamasına göre belirlenecek. Aylık bağlama oranı Yasa'nın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren çalışılan her yıl için 2016 yılına kadar yıllık yüzde 2.5, 2016 yılından itibaren yıllık yüzde 2 olarak uygulanması öngörülüyor. Kendi nam ve hesabına çalışanlara ve kamu görevlilerine de geçici iş göremezlik ödeneği verilecek.