Şili'de önceki gün meydana gelen ve 1.5 dakika süren 8.8 büyüklüğündeki deprem dünyanın yarısını alarma geçirdi ancak alarm verilen ülkelerde tsunami yaşanmadı. Şili'de ölü sayısı şimdilik 395 olarak açıklandı ancak iletişim yetersizliği nedeniyle felaketin boyutları bilinmiyor.

 

Şili'nin 6 milyon nüfuslu başkenti Santiago'nun 320 kilometre güneyinde ve ülkenin en büyük ikinci şehri olan 650 bin nüfuslu Concepcion'un 90 kilometre kuzeydoğusunda, Büyük Okyanus tabanının 35 km. derinliğinde, Moment Büyüklüğü Ölçeği'ne göre 8.8, Richter ölçeğine göre ise 8.3 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. 1.5 dakika süren sarsıntıda hem başkentte, hem de Concepcion ve çevresindeki yerleşimlerde birçok ev, hastane ve köprü yerle bir oldu. Deprem, Haiti'nin 1000, Gölcük depreminin ise 100 katı büyüklüğünde. Felaket bölgesinde elektrik ve telefon hatlarının kopması nedeniyle merkez üssüne yakın yerleşimlerin dünyayla bağlantısı kesilirken, ilk belirlemelere göre sadece güneydeki Maule bölgesinde en az 214 kişi öldü. Ancak depremin büyüklüğünü değerlendiren uzmanlar, haber alınamayan küçük yerleşimlerde binlerce ölü ve yaralı olabileceğini, muhtemelen binlerce evin yıkıldığını veya ağır hasar gördüğünü vurguluyor.

Bağlantı yokŞili'nin orta ve güney kesimleriyle bağlantı kurulamadığı için kaç binanın yıkıldığı ve kaç kişinin öldüğü belirsiz. Elektrik ve telefon hatları koptu, köprüler yerle bir oldu. Geçen ay Haiti için seferber olan dünya, 2004'te Endonezya'yı vuran 9.3 büyüklüğündeki depremden beri yaşanan bu en büyük felaket için yeniden dayanışma içinde. ABD de Şili hükümetine yardım etmeyi önerdi.

Madenler durduDeprem, yangınları da beraberinde getirdi. Şili'nin en büyük ikinci şehri olan Concepcion'da birçok bina alevlere teslim oldu. Dünyanın bir numaralı bakır üreticisi olan ülkenin en büyük iki madeninde üretim durdu. Başkent Santiago'da otoyolun çökmesiyle birçok araç takla atarak yere çakıldı. Bazı araçlar yıkılan viyadüklerin altında kaldı. Santiago'da bir katlı otopark da çöktü. Başkentten ülkenin güneyine uzanan yolların kullanılamaz hale geldiği bildirildi. Uykularından müthiş bir sarsıntıyla uyananlar, battaniyelerini kaptıkları gibi sokağa fırladılar. Artçı sarsıntılar yüzünden sabah olana kadar kimse evlerine dönmedi. Şoka girerek birbirine sarılıp ağlayanlar görüldü.

Tsunamiler etkisizDepremden sonra 53 ülkede tsunami tehlikesi ilan edildi ancak korkulan olmadı. Hawai için ilan edilen tsunami uyarısı iptal edildi. Öte yandan Rusya'nın Kamçakta yarımadasını 80 santimetre yüksekliğindeki tsunami dalgaları vurdu. Rusya Acil Durumlar Bakanlığı'nın Kamçatka'daki yetkilileri, küçük dalgaların zarara yol açmayacağının görülmesi üzerine tsunami alarmının kaldırıldığını söyledi.Şili 17 milyon nüfusu ve 10 bin dolar kişi başı yıllık geliriyle bölgenin en zengin ülkelerinden. Mayıs 1960'ta meydana gelen ve bugüne kadar kayıtlara geçen en şiddetli deprem olan 9.5 şiddetindeki depremde, 2 bin 200 - 5 bin 700 arasında can kaybı olmuştu. Bu depremden ders çıkaran Şili, yaptığı güçlendirme çalışmaları ve uygun bina yapımıyla felaketi hazırlıklı karşıladı. Güvenlik güçleri ve yardım ekipleri bu konuda eğitimliydi. Depremin hemen ardından elektrik ve su kesildi, polis hemen devriye gezmeye başladı. Haiti'de binalar betonarmeydi, Şili'de ise deprem kodları çok sıkı uygulanıyor. Başkent Santiago'da yüksek bina yok, planlama çok iyi. Kentin altyapısı da çok güçlü. Yollar ve hastaneler felaket senaryolarına uygun planlanmış. Şili, devlet içinde yozlaşmanın olmadığı tek Latin Amerika ülkesi. Haiti depreminin 1000 katı daha kuvvetli bir sarsıntı olmasına rağmen nüfusun olmadığı yerler daha çok etkilendi. Şili halkı, yiyecek, su ve pil depolamak için marketlerin önünde kuyruklar oluşturdu. Felaketin Haiti'ye göre çok daha az hasarla atlatılmasının en önemli nedeni ise depremin merkezinin yerleşim birimlerinden uzak olması oluşturuyor.

Moment ölçeği nedir?deprem bilimcilerin çoğu, daha eski olan Richter ölçeğinden farklı bir hesaplama yöntemine sahip 'moment büyüklüğü' ölçeğini kullanıyor. Bu ölçek, orta ve büyük depremlerin büyüklüğünü, açığa çıkardıkları enerji miktarına göre belirliyor. Bu ölçüm yöntemine göre, dünkü Şili depremi, tarihte kaydedilmiş en büyük yedinci deprem. Tarihin en büyük depremleri şöyle: * 22 Mayıs 1960 Valdivia, Şili 9.5.* 26 Aralık 2004 Sumatra, Endonezya 9.3.* 27 Mart 1964, Alaska, ABD 9.2 * 4 Kasım 1952 Kamçatka, SSCB 9.0 * 26 Ocak 1700 California, ABD 9 * 31 Ocak 1906 Kolombiya-Ekvador 8.8 * 27 ŞUBAT 2010 MAULE, ŞİLİ 8.8* 4 Şubat 1965 Alaska, ABD 8.7 * 25 Kasım 1833, Sumatra, Endonezya 8.7 * 1 Kasım 1755 Lizbon, Portekiz 8.7