Fıkıh Köşesi
08.01.2002 00:00:00
Abdestin mahiyeti
Abdesti bozan şeyler
Aşağıdaki hallerin her biri abdesti bozar:
1. Önden veya arkadan kan, irin, meni, sidik, gaita (necaset) gibi bir pisliğin veya herhangi bir sıvının çıkması, abdest ve gusülde yıkanması farz olan yere kadar taşması bile abdesti bozar.
2. Arka taraftan yel çıkması.
3. Ağızdan ve burundan ön ile arkadan başka, herhangi bir organdan sıvı halinde kan çıkması. Şöyle ki: Akıcı bir halde ağızdan çıkan kan, tükürükten fazla veya ona eşit ise, abdesti bozar, değilse, bozmaz, Bu renginden anlaşılır. Diğer yerlerden çıkan kan ise, çıkış yerinden yanlarına taşınca abdesti bozar. İğne ucu gibi çıkıp da yerinde kalan kan damlası abdeste engel olmaz. El veya parmak ile silinmesi de zarar vermez. Yaradan çıkan irin ve sarı sular da hüküm bakımından aynıdır.
Vücuttaki kabarcıklardan çıkan saf su da, sahih görüşe göre, kan hükmündedir. Diğer bir görüşe göre böyle bir bir suyun çıkması abdesti bozmaz. Bu görüşe uyulduğu taktirde, çiçek uyuz hastalıklarına tutulmuş olanlar için bir kolaylık vardır. Zaruret halinde bu görüşle amel etmekte bir sakınca olmadığı, İmam Hulüvani'den nakledilmiştir.
(Şafiilere göre, önden ve arkadan başka diğer herhangi bir yerden gelen kan, irin, ve sarı su sebebiyle abdest bozulmaz.)
4. Ağız dolusu kusmak. Şöyle ki: Kolaylıkla yutulamayacak kadar ağızdan yemek, su ve safra gibi şeylerin gelmesi abdesti bozar. Bu maddeler bir mecliste azar azar gelip de bir ağız dolusu mikdarına ulaşmış olasalar yine hüküm aynıdır. Abdest bozulur. Bu, İmam Ebû Yusuf'a göredir. İmam Muhammed'e göre kusuntu başka başka meclislerde gelse bile, sebeb aynı olduğu takdirde yine abdest bozulmuş olur.
5. Az veya çok bir zaman bayılmak, çıldırmak, yürürken irade dışında sallanacak şekilde sarhoş olmak. Bu sarhoşluk bir zorlama sonucu olsa, yine hüküm değişmez.
6. Rukülu ve secdeli bir namazda iken kasden veya sehven (yanılarak) uyku halinde olmaksızın, yanındakiler işitecek kadar kahkaha ile gülmesi, hem abdestini, hem de namazını bozar. Çocuğun veya uyuyanın kahkaha ile gülmeleri, sadece namazı bozar; abdesti bozmaz.
7. Çocuk doğurmak. Çocuğun doğması ile kan görülmese bile abdest yine bozulur.
8. Erkeğin hanımı ile oynaşması da aşırı derecede abdesti bozar. Kendilerinden bir sıvı çıksın veya çıkmasın hüküm aynıdır. Fakat Muhammed'e göre bu durumda mezi gibi bir yaşlık çıkmadıkça abdest bozulmuş olmaz.
9. Yan üstü yatarak, bağdaş kurarak, dirseklere dayanarak, ayakları yan taraftan çıkarıp oturarak, namaz dışında secde haline geçerek uyumak abdesti bozar. Yine oturur vaziyette uyurken yere düşmese bile, altı yerden kesilip yükselmiş olsa bile abdesti bozulur.
10. Teyemmüm etmiş olan bir kimsenin abdest alabileceği bir suyu görmesi ile abdest bozulmuş olur.
11. Özür sahibi olanlar için namaz vaktinin çıkmış olması.
Ömer Nasuhi Bilmen /Büyük İslam İlmihali
Abdesti bozan şeyler
Aşağıdaki hallerin her biri abdesti bozar:
1. Önden veya arkadan kan, irin, meni, sidik, gaita (necaset) gibi bir pisliğin veya herhangi bir sıvının çıkması, abdest ve gusülde yıkanması farz olan yere kadar taşması bile abdesti bozar.
2. Arka taraftan yel çıkması.
3. Ağızdan ve burundan ön ile arkadan başka, herhangi bir organdan sıvı halinde kan çıkması. Şöyle ki: Akıcı bir halde ağızdan çıkan kan, tükürükten fazla veya ona eşit ise, abdesti bozar, değilse, bozmaz, Bu renginden anlaşılır. Diğer yerlerden çıkan kan ise, çıkış yerinden yanlarına taşınca abdesti bozar. İğne ucu gibi çıkıp da yerinde kalan kan damlası abdeste engel olmaz. El veya parmak ile silinmesi de zarar vermez. Yaradan çıkan irin ve sarı sular da hüküm bakımından aynıdır.
Vücuttaki kabarcıklardan çıkan saf su da, sahih görüşe göre, kan hükmündedir. Diğer bir görüşe göre böyle bir bir suyun çıkması abdesti bozmaz. Bu görüşe uyulduğu taktirde, çiçek uyuz hastalıklarına tutulmuş olanlar için bir kolaylık vardır. Zaruret halinde bu görüşle amel etmekte bir sakınca olmadığı, İmam Hulüvani'den nakledilmiştir.
(Şafiilere göre, önden ve arkadan başka diğer herhangi bir yerden gelen kan, irin, ve sarı su sebebiyle abdest bozulmaz.)
4. Ağız dolusu kusmak. Şöyle ki: Kolaylıkla yutulamayacak kadar ağızdan yemek, su ve safra gibi şeylerin gelmesi abdesti bozar. Bu maddeler bir mecliste azar azar gelip de bir ağız dolusu mikdarına ulaşmış olasalar yine hüküm aynıdır. Abdest bozulur. Bu, İmam Ebû Yusuf'a göredir. İmam Muhammed'e göre kusuntu başka başka meclislerde gelse bile, sebeb aynı olduğu takdirde yine abdest bozulmuş olur.
5. Az veya çok bir zaman bayılmak, çıldırmak, yürürken irade dışında sallanacak şekilde sarhoş olmak. Bu sarhoşluk bir zorlama sonucu olsa, yine hüküm değişmez.
6. Rukülu ve secdeli bir namazda iken kasden veya sehven (yanılarak) uyku halinde olmaksızın, yanındakiler işitecek kadar kahkaha ile gülmesi, hem abdestini, hem de namazını bozar. Çocuğun veya uyuyanın kahkaha ile gülmeleri, sadece namazı bozar; abdesti bozmaz.
7. Çocuk doğurmak. Çocuğun doğması ile kan görülmese bile abdest yine bozulur.
8. Erkeğin hanımı ile oynaşması da aşırı derecede abdesti bozar. Kendilerinden bir sıvı çıksın veya çıkmasın hüküm aynıdır. Fakat Muhammed'e göre bu durumda mezi gibi bir yaşlık çıkmadıkça abdest bozulmuş olmaz.
9. Yan üstü yatarak, bağdaş kurarak, dirseklere dayanarak, ayakları yan taraftan çıkarıp oturarak, namaz dışında secde haline geçerek uyumak abdesti bozar. Yine oturur vaziyette uyurken yere düşmese bile, altı yerden kesilip yükselmiş olsa bile abdesti bozulur.
10. Teyemmüm etmiş olan bir kimsenin abdest alabileceği bir suyu görmesi ile abdest bozulmuş olur.
11. Özür sahibi olanlar için namaz vaktinin çıkmış olması.
Ömer Nasuhi Bilmen /Büyük İslam İlmihali
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
