Gördes'te tarımın dönüşümü: Sudan gelen bereket ve çiftçinin beklentileri

Manisa'nın bereketli topraklarına sahip Gördes ilçesi, ekonomisinin büyük bir kısmını tarımdan karşılıyor ve nüfusunun yaklaşık %85'i geçimini çiftçilikten sağlıyor.

Son yıllarda uygulanan sulu tarım projeleriyle büyük bir dönüşüm yaşayan Gördes, ürün çeşitliliğini ve verimliliğini artırsa da, çiftçiler girdi maliyetleri ve pazar istikrarsızlığı gibi kronik sorunlarla mücadele etmeye devam ediyor.

Yetişen Ürünler: Ürün Gamı Genişliyor



Gördes, geleneksel hububat üretiminden, sulu tarımın etkisiyle yüksek katma değerli ürünlere doğru önemli bir kayma yaşadı. Bu sayede ilçenin ürün yelpazesi 3-4 kat genişledi.

Gördes'in tarımında üç ana grup öne çıkmaktadır:

Endüstriyel ve Tahıl Ürünleri: Başta buğday ve arpa olmak üzere hububat üretimi sürmektedir. Ayrıca endüstri bitkileri olarak haşhaş, patates ve silajlık mısır yetiştirilmektedir. Ancak tütün üretimi, kota uygulamaları nedeniyle eski önemini büyük ölçüde kaybetmiştir.

Meyve ve Bağcılık: Son yıllarda en çok yatırım yapılan alan budur. Başlıca ürünler; kiraz, ceviz, zeytin, badem, yayla bağcılığı üzümü ve Ayva'dır. Özellikle Gördes cevizi, kurulan işleme tesisleriyle ulusal ve uluslararası pazara açılma potansiyeli taşımaktadır.

Sebzecilik: Sulu tarımla birlikte sebze üretimi artmıştır. Karpuz, kavun, salatalık, biber ve Iceberg marul gibi ürünlerin yanı sıra, ata tohumlu domatesler de yerel pazarda ilgi görmektedir.

Sulu Tarımın Getirdiği Yeni Soluk



İlçede suyun toprağa ulaştırılması, tarımsal üretimi adeta yeniden canlandırdı. Çiftçiler, sulu tarım yapılan bölgelerde gelirlerini ortalama üçe ila dörde katlayarak köyden kente göçü tersine çevirme potansiyeli yakaladı. Su ile buluşan topraklarda verimin ve ürün çeşitliliğinin artması, Gördes tarımının geleceği için umut veriyor.

Çiftçilerin Sorunları: Yüksek Maliyetler ve Risk



Gördesli çiftçilerin en temel sorunları, tüm Türkiye'deki üreticileri etkileyen makroekonomik problemlerle paralellik gösteriyor:

Yüksek Girdi Maliyetleri: Mazot, elektrik, tohum, gübre ve ilaç fiyatlarındaki sürekli artışlar, üretim maliyetlerini fahiş düzeylere çıkarmaktadır. Özellikle sulu tarımın yaygınlaşmasıyla elektrikle çalışan sulama sistemlerinin maliyeti önemli bir yük oluşturmaktadır.

Fiyat Oynaklığı (Volatilitesi): Özellikle patates, karpuz ve kavun gibi ürünlerde, bir yıl yüksek kâr elde edilirken ertesi yıl maliyetleri dahi karşılayamayan bir düşüş yaşanabilmektedir. Bu durum, çiftçiyi üretim konusunda risk almaktan alıkoymaktadır.

Pazarlama ve Aracı Sorunu: Üreticinin elindeki ürünün tüketiciye ulaşana kadar fiyatının katlanması, çiftçinin kazancının düşük kalmasına neden olmaktadır. Özellikle küçük ölçekli üreticiler için ürünlerini doğrudan pazara sunmak büyük bir zorluk teşkil etmektedir.

Tütün Kotası Etkisi: Eskiden bölgenin en önemli sanayi bitkisi olan tütünün, kota uygulamaları nedeniyle üretimden çekilmesi, bazı çiftçileri alternatif ürün arayışına itmiş ve geçiş döneminde ekonomik zorluklara yol açmıştır.

Gördes tarımının sürdürülebilirliği için, sulu tarımla elde edilen verim artışının, ürünlerin istikrarlı bir şekilde pazarlanması ve girdi maliyetlerinin sübvanse edilmesiyle desteklenmesi, ilçe ekonomisinin istikrarı açısından hayati önem taşımaktadır.