Hafızamız sergileniyor

Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlü, tarihin tozlu raflarından çıkardığı çok değerli tarihi belgeleri sergide buluşturdu. Sergide, Osmanlı'da ilk matbaayı kuran İbrahim Müteferrika'nın İstanbul'da bir kıt fabrikası kurulmasına ilişkin yazısından, Osmanlılar'ın Süveyş Kanalı Projesine, Karlofça Antlaşması'ndan ilk Resmi Gazete'ye, ilk polis nizamnamesinden Mustafa Kemal ve 5 arkaşı hakkında verilen idam kararına kadar birbirinden ilginç tarihi belgeler yer alıyor. Belgeler arasında Osmanlı'nın esir ticaretine karşı Afrika halkını korumak ve deniyeti temin etmek amacıyla ABD ve Avrupa ülkeleri ile 1890 yılında imzaladığı bir anlaşma da dikkati çekiyor.

Sergide 1699 tarihli Karlofça Antlaşması, 1711 tarihli Prut Antlaşması, Sultan 1. Mahmut döneminde Osmanlı ile Fransa arasında yapılan 1740 tarihli Kapitülasyon antlaşması, 1774 tarihli Küçük Kaynarca Antlaşması'nın metinleri de meraklılarına sunuluyor. Basmacı İbrahim Müteferrika'nın İstanbul'da kağıt fabrikası kurulmasına ilişkin 1744 tarihli yazısının da yer aldığı sergide, ilk tıp fakültesi Tıphane-i Amire'nin kurulmasına ilişkin Hekimbaşı Mustafa Behçet Efendi'nin tekfi ve padişahın onayına ilişkin belgeler de bulunuyor.

İlk resmi gazete, ilk polis nizamnamesi

Sergide, ilk resmi gazete Takvimi Vekayi'nin, Padah 2. Mahmud'un Çanakkale Boğazı ve Edirne'yi ziyaretine ilişkin haberin yer aldığı 1 Kasım 1831 tarihli ilk sayısı da meraklılarına sunuluyor. 20 Mart 1845 tarihli 17 maddelik ilk polis Nizamnamesi'nin de yer aldığı sergide, Sayıştay ve Danıştay'ın kuruluşlarına ait belgeler ile Osmanlı'nın siyasi hayatında dönüm noktaları olan Tanzimat Fermanı Kanuni Esasi'nin metinleri de ziyaretçilere sunuluyor..

Esir ticaretine karşı 112 yılık anlaşma

Sergide, Osmanlı Devleti'nin esir ticaretine karşı 112 yıl önce ABD ve Avrupa ülkeleri ile imzaladığı anlaşma dikkati çekiyor. Zenci esir ticaretinden dolayı işlenen cinayet ve tahribatlara son vermek, Afrika kıtasının yerli halkını bu üzücü olaylarda korumak, bu kıtada emniyeti sağlamak ve medeniyeti temin etmek amacıyla Osmanlı Devleti'nin ABD ve Avrupa ülkeleriyle 2 Temmuz 1890'da imzaladığı anlaşma, 7 bölüm ve 100 maddeden oluşuyor. Birinci bölümünde esir ticaretine kaynak olan ülkelerde alınacak tedbirlerin yer aldığı anlaşmada ayrıca, esir ticaretinin kara ve diz yoluyla yapılmasının engellenmesine yönelik tedbirlere de yer veriliyor.

Ayrıca, Olimpiyat oyunlarına katılacak sporcular hakkında 1906 tarihli bugünkü adıyla Bakanlar kurulu karı, 1910 tarihli Kadıköy Moda Kayık Yarışı hakkında padişah buyruğu, yine 1910 tarihli Kurtdereli Mehmed Pehlivan'a ödül verilmesi hakkında padişah buyruğu da sergleniyor.

Cumhuriyet tarihinin önemli belgeleri

Mondros Mütarekesi ve Sevr Antlaşması'nın metinlerinin de yer aldığı sergide, Mustafa Kemal Paşa'nın 9. Ordu Birlikli müfettişliğine tayin edildiğine dair 30 Nisan 1919 tarihli padişah buyruğu ile Mustafa Kemal'in müfettişlik görevine son verilip derhal İstanbul'a dönmesini öngör Karadeniz Ordusu Başkumandanı General Milen'in Harbiye Nezareti'ne yazdığı 6 Haziran 1919 tarihli yazı da dikkati çekiyor. M. Kemal Paşa'nın İstanbul hükümetince askerlik görevinn azledildiğine ilişkin belgenin yanı sıra bu karara karşı Kazım Karabekir Paşa'nın Harbiye Nezareti'ne gönderdiği 1 Ağustos 1919 tarihli yazısı ile Mustafa Kemal şa ve 5 arkadaşı hakkında Divani Harbi Örfice ve padişahın iradesiyle verilen 11 Mayıs 1920 tarihli idam kararı da serginin en ilginç belgeleri arasında yer alıyor. Öte yandan serde, arşivde yer alan Ermeni mezalimine ilişkin belge ve fotoğrafların yer aldığı özel bir bölüm de bulunuyor.