Harekat yakın

Yedinci yılına giren Suriye krizi Türkiye sınırındaki İdlib'de düğümlenmiş durumda. Düğümü çözmek için 7 Eylül'de İran'ın başkenti Tahran'da bir araya gelen Türkiye, Rusya ve İran liderleri 12 maddelik Tahran Bildirisi'ne imza attı. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin ev sahipliğinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in katılımıyla gerçekleşen üçlü zirvenin üzerinden henüz bir gün geçmişken İdlib'de yine hareketli saatler yaşandı. Suriye ordusunun karada top atışı desteğiyle Rus uçakları ve helikopterleri, İdlib'in güneyindeki terörist unsurlara ait hedeflere hava saldırısı düzenledi. Sahadan gelen bilgilere göre Rusya'nın kullandığı Humeymim Üssü'nden kalkan Rus savaş uçakları İdlib'in güneyindeki Hama'ya bağlı Han Şeyhun ilçesine saldırı düzenledi. Uçakların vurduğu yerler arasında Han Şeyhun, Abdin, Kafran, El Lataminah, Siraj ve El Haveyn de var. Rus uçaklarına karadan destek veren Suriye ordusu da İdlib'in güneyindeki Sihal, Serc ve Huvayn el Kebir köylerindeki muhaliflere ait noktaları topçu ateşiyle hedef aldı.

Rusya'ya göre kentte 50 bin militan var

Rusya'nın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Vasiliy Nebenzya, Suriye'de muhaliflerin elindeki son kent olan İdlib'de olan toplam terörist sayısının 50 bine ulaştığını açıkladı. Nebenzya yaptığı açıklamada "İdlib'in çatışmasızlık bölgesinde toplam sayısı yaklaşık 50 bin kişi olan 40-45 örgüt var.

En büyük direnişi 16 bin kişiyle El-Nusra Cephesi gösteriyor ve 11 bin 300 kişilik yabancı ve Suriyeli militanları içeren diğer gruplar da yer alıyor" dedi. Kısa süre önce açıklamalarda bulunan Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Suriye'deki başka yerleşim yerlerinde olduğu gibi İdlib'de de terörist grupları hedef almaya devam edeceklerini söylemişti. Suriye ordusunun İdlib'i ele geçirmek istediği söyleminin doğru olmadığını belirten Zaharova, "İdlib Suriye'nin toprağı, kendi topraklarını ele geçiremezsin, ancak terörle mücadele operasyonu gerçekleştirebilirsin. Şam'ın açıkladığı amaç da bu" ifadelerini kullanmıştı.

Çeviköz'den 6 maddelik İdlib önerisi

Tahran'da gerçekleşen Türkiye, Rusya, İran zirvesini yazılı açıklamayla değerlendiren İstanbul Milletvekili emekli Büyükelçi Ünal Çeviköz, Suriye yönetimiyle temasa geçilmesi ve 1998 Adana Mutabakatı ruhunun iki komşu ülke arasında yeniden canlandırılması için çalışılmasını önerdi. Tahran zirvesinin Türkiye'nin İdlib'deki gelişmelerle ilgili endişelerini gidermek bakımında yetersiz kaldığını söyleyen Çeviköz, bundan sonra atılacak adımlarla ilgili hükümete şu 6 maddelik öneride bulundu:

1- Birleşmiş Milletler devreye girmeli.
2- İdlib'deki muhaliflere silah bıraktırılmalı.
3- İdlib'in ulusal güvenlik sorunu olduğu İran ve Rusya'ya kabul ettirilmeli.
4- Suriye Yönetimi ile temasa geçilmesinin ve 1998 Adana Mutabakatı ruhu yeniden canlandırılmalı.
5- Suriye konusunda AB ile işbirliği yapılmalı.
6- İdlib'deki Mehmetçik'e yönelik provokatif saldırılara karşı gerekli önlemler alınmalı.

İdlib neden önemli?

İdlib, Suriye ile Türkiye arasındaki en büyük sınır kapısı olan Cilvegözü'nün bulunduğu (Bab al-Hava) bir şehir. Halep, Afrin ve Lazkiye bölgelerinin kesişiminde yer alan; Hama, Şam, Halep ve diğer bölgelerden gelen ve hükümet karşıtı silahlı muhaliflerin kalesi konumunda bulunan stratejik şehir, Astana sürecinde ilan edilen çatışmasızlık bölgelerinden biri. Fakat şehri stratejik kılan en önemli nokta şu anda ülkedeki muhaliflerin bulunduğu tek nokta olması. Bölgede 50 ila 70 bin kadar silahlı militan ve 4 milyona yakın sivilin olduğu tahmin ediliyor. 3.5 milyona yakın Suriyeli mülteciye ev sahipliği yapan Türkiye, İdlib'e askeri harekat yaşanırsa Türkiye'ye yeni bir mülteci akınına neden olacağı gerekçesiyle İdlib'e operasyona karşı çıkıyor.