Hasankeyf, Anadolu'daki ilk Türk-İslam başkenti

YENİ MESAJ -ANKARA

Muğla Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Adnan Çevik'in Hazırladığı “Hasankeyf Medeniyetlerin Buluştuğu Başkent” rapor kamuoyuna açıklandı. Rapora göre Hasankeyf, Anadolu'nun en erken İslamlaşan yerleşimlerinden biri. Hz. Ömer'in Hilafeti döneminde İslam ordularının, Suriye üzerinden Güneydoğu Anadolu'ya girerek neredeyse hiç direnişle karşılaşmaksızın bir yıl içersinde birçok yerleşimle birlikte Hasankeyf'i de fethetmesi bu bölgeyi İslamiyet'in Anadolu'da kök saldığı ilk Türk İslam bölgesi olarak öne çıkarıyor.

Hasankeyf'te yok edilme tehlikesiyle karşı karşıya bulunan önemli islam eserlerinin başında Artuklu ve Eyyûbi dönemlerinden kalan camiler, külliyeler ve Hasankeyf Köprüsü geliyor. Eyyûbi Sultanı Süleyman camii, Anadolu'da tek benzeri olan Divriği Ulu Camii ile birlikte İslam tarihinin en eşsiz örneklerini oluşturuyor. Mimarisi, mühendisliği ve sanatıyla dikkat çeken Koç Camii ve Hasankeyf Köprüsü de İslam eserlerinin dünyadaki en nadide örnekleri arasında yer alıyor.

Bilimin de merkezi Hasankeyf

Doç. Dr. Adnan Çevik'in Doğa Derneği'nin desteğiyle hazırladığı rapora göre Hasankeyf sadece İslam eserleri açısından değil, tıptan mühendisliğe, tasavvuftan mimariye çok geniş bir yelpazede önemli şahsiyetler çıkaran ve bilimsel gelişmelere ev sahipliği yapan bir merkez. Hasankeyfli alimler arasında en ünlüsü ise sibernitik (Robotik) mucidi olarak kabul edilen El-Cezerî. Leonardo da Vinci'nin çalışmaları üzerinde bile etkisi olduğu bilinen İslam alimi ve mühendisi Cezerî'nin mekanik hareketlerden mühendislikte faydalanmayı içeren kitabı halen Avrupa'nın farklı müzelerinde sergileniyor.

Hasankeyf'in İslam tarihi açısından eşsiz bir öneme sahip olduğunun altını çizen Doç. Dr. Adnan Çevik, Ilısu barajının sadece Hasankeyf'i değil aynı zamanda Türk İslam tarihinin Anadolu'da ki izlerini de yok edeceğini söyledi. Hasankeyf'in, barındırdığı eşsiz eserler sayesinde çok hızlı ve kolay bir şekilde açıkhava müzesi haline gelebileceğine dikkat çeken Adnan Çevik, “Hasankeyf aynı zamanda bu toprakların toplumsal ve kültürel belleğini temsil ediyor. Neresinden bakarsanız korumak yok etmekten daha kazançlı” dedi.