Her 10 dakikada 1 çocuk ölüyor

Dünyanın en önemli petrol ihracatçısı olan Suudi Arabistan'a komşu olması ve Körfez'deki deniz yollarının yanında olması nedeniyle stratejik birkonumda olan Yemen'de 2014'te başlayan iç savaşın siviller üzerindeki etkisi ağır oldu.

"Unutulan savaşın" bedelini en ağır şekilde ödeyen Yemen halkından binlercesi yaşamını yitirirken, on binlercesi yaralandı, milyonlarca Yemenli de açlık nedeniyle ölümün eşiğinde. Çoğunluğu Husilerden oluşan Yemen halkının yolsuzlukları ayyuka çıkan Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi'nin iktidarına karşı ayaklanması üzerine

Mart 2015'te 10'dan fazla ülkenin yer aldığı Suudi Arabistan öncülüğündeki Arap Koalisyonu doğdu. Yemen Cumhurbaşkanı Hadi'nin çağrısı üzerine oluşturulan bu koalisyon, hızlı bir zafer vadetti ancak beklenen olmadığı gibi savaşın coğrafyası da genişledi.

Bu durum Birleşmiş Milletler (BM) aracılığıyla taraflar arasında uzlaşıyı sağlama çabalarından sonuç alınmasını zorlaştırdı. Savaş nedeniyle uzun zamandır insani yardımlar sivillere ulaştırılamıyor.

Suudi koakisyonunun saldırıları, temel hizmetlerin sunulamaması, kolera, difteri ve benzeri hastalıkların yayılması, kıtlık, ilaçların tükenmesi ve iç göçler sivillerin mağduriyetini arttırdı.

Her 10 dakikada 1 çocuk ölüyor

BM verilerine göre süregelen durum nedeniyle Yemenliler dünyadaki en ağır insani krizle karşı karşıya kaldı. Raporlara göre iç savaş sırasında ülkede 15 binden fazla sivil öldü veya yaralandı.

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'ndan (UNICEF) yetkililerin son açıklamalarına göre, Yemen'de korunulması mümkün olan hastalıklardan dolayı "her 10 dakikada 1 çocuk" hayatını kaybediyor.

Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü ve bazı sağlık örgütleri, ilk kolera vakasının kaydedildiği 2017 başından bu yana 1.1 milyon vakanın tespit edildiğini ve bunların en az 2 bin 300'ünün ölümle sonuçlandığını bildirdi. BM'nin Çocuklar ve Silahlı Çatışmalar başlıklı yıllık raporuna göre, 2017'de 552 çocuk insani yardımların yetersizliği ve buna ulaşma konusundaki zorluk nedeniyle hayatını kaybetti.

Aynı rapora göre Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) öncülüğündeki koalisyonun saldırıları 1000'e yakın çocuğun ölümüne veya yaralanmasına neden oldu.

Dünyadaki en ağır insani kriz Yemen'de

Dış yardımların ulaştırılması için hayati önem taşıyan El-Hudeyde Limanı ve çevresindeki çatışmaların altyapıyı bozması nedeniyle temel gıda malzemeleri ve ticari ürünlerin limana gelişi durmuş durumda.

Hâlâ 22.4 milyon kişinin acil insani yardıma ihtiyaç duyduğu ülkede, Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonun Hudeyde'ye operasyon yapacağını açıkladığı Haziran 2018'den beri 425 bin kişi evlerini terk etti.

BM Mülteciler Yüksek Komiserliği, 27 Temmuz'da Hudeyde'de savaşın yeniden kızışması nedeniyle yarım milyondan fazla Yemenlinin evlerini terk ettiğini, Ağustos ayının ilk 10 gününde en az 450 sivilin öldüğü bildirdi.

8.4 milyon kişi açlıktan ölmek üzere

BM'ye bağlı İnsan Hakları Komisyonu, 29 Eylül 2017'de Yemen'de insan haklarıyla ilgili incelemeler yapacak bölgesel ve uluslararası uzmanlardan oluşan bir grup kurulmasına karar verdi.

Söz konusu grubun Ağustos 2018'de hazırladığı rapora göre, Mart 2015'ten 23 Ağustos 2018'e kadarki süreçte ülkede ölen sivillerin sayısı 6 bin 600, yaralıların sayısı ise 10 bin 563'e ulaştı.

Bunlar resmi rakamlar, gerçek rakamların ise bunun çok daha üstünde olduğu tahmin ediliyor.

Yine aynı rapora göre, Yemen'de en az 8.4 milyon kişi açlıktan ölmek üzere, 14 milyon kişi de acil yardıma muhtaç. Bu rakamlar, Yemen nüfusunun dörtte üçlük kısmına (22.4 milyon) tekabül ediyor.

Koalisyon savaş suçu işliyor

Rapor, 4 yıldır süren savaşta insanların yaşadığı dramdan bahsetmekle kalmadı daha da ileri gidip savaş suçlarını belgelemeye çalıştı.

BM uzmanları, Yemen hükümeti ile Suudi Arabistan ve BAE de dahil olmak üzere koalisyon güçlerinden unsurların savaş suçu sayılabilecek suçlar işlediği sonucuna vardı; ancak bunların bağımsız ve uzman bir mahkeme tarafından yapılacak bir değerlendirmeyle teyit edilmesi gerekiyor.

Suudi Arabistan, Yemen, BAE, Bahreyn ve Mısır ortak bir yazılı açıklama yaparak, BM İnsan Hakları Konseyi'nin Yemen'deki insani durumla ilgili kabul ettiği karar tasarısının "başarısız" olduğunu vurguladı.

Yemen hükümeti de 28 Eylül'de yaptığı açıklamada, savaş suçlarıyla ilgili sahada araştırma yapan BM'ye bağlı uzmanlar ile gözlemcilerle iş birliği yapmayacağını belirtti ve bu kişileri, çalışmalarını politize etmek ve Husilerden yana tavır almakla suçladı.

HABER MERKEZİ