Her 19 kişiden biri kolon kanseri

Günümüzde her 19 kişiden biri kolon kanseri yakalanıyor. Kolon kanseri gelişmiş ülkelerde kadınlarda meme ve erkeklerde akciğer kanserinden sonra en sık görülen ikinci kanser türü. Ülkemizde de kolon kanseri kadın ve erkekte üçüncü sırada yer alıyor. Avrupa'da her yıl yaklaşık 200 bin kişi kolon kanserinden hayatını kaybediyor. Türk Gastroenteroloji Derneği, kolon kanserinin erken teşhisle önlenebilir olduğuna dikkat çekti. Türk Gastroenteroloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Serhat Bor, bir kişinin hayatı boyunca kolon kanserine yakalanma riskinin yüzde 6 civarında olduğunu belirterek erkeklerde daha sık görülen bu tümöre 50 yaşından sonra yakalanma olasılığının daha fazla olduğunu söyledi. Bor ayrıca, 5 kiloluk bir artışın kolon kanseri riskini yüzde 5 artırdığını ifade etti.

Türk Gastroenteroloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Serhat Bor şu açıklamalarda bulundu: "Kolon kanserinin en önemli özelliği yavaş büyüyen bir tümör olması ve erken dönemde yakalandığı zaman tamamen tedavi edilebiliyor olmasıdır. Dahası henüz kolon kanseri gelişmeden yani polip aşamasında yakalanıp çıkarıldığı zaman kanser önlenmiş oluyor. Çünkü kolon kanserlerinin yüzde 98'i kalın bağırsakta polip denilen iyi huylu urlardan gelişiyor. Polipler, kolon ve rektumun iç duvarındaki iyi huylu tümörlere deniyor. Bunların hepsi kansere dönüşmese de poliplerin görüldüğü yerde çıkarılmaları gerekiyor."
Kolon kanserinin en az yüzde 10'unun genetik yatkınlık nedeniyle geliştiğini belirten Bor, ailede birinci derecede yakında kolon kanseri olmasının, kanser riskini 2-4 misli artırdığını kaydetti. Bor, "Ayrıca fazla miktarda kırmızı et tüketme, aşırı yağlı yeme gibi beslenme alışkanlıkları, sigara ve egzersiz yapmama, riski artırıyor. Şişmanlığın da kanserde olumsuz etkisi var. Örneğin, 5 kiloluk bir artış kolon kanseri riskini yüzde 5 artırıyor" dedi.
 
Kolonoskopi ile düzenli tarama
 
Birinci derecede akrabasında kolon kanseri bulunan kişiler ile iltihabi bağırsak hastalığı olan veya daha önce kalın bağırsak kanserinden ameliyat olmuş kişilerin, kolonoskopi ile düzenli tarama programına alınması gerektiğini ifade eden Bor, şöyle devam etti: "Ortalama risk altında olan kişiler ise 50 yaş üstü kadın ve erkekler. Bunlara yılda bir kez hassas bir yöntemle dışkıda gizli kan bakılması, eğer test pozitif ise hemen kolonoskopi yapılması gerekli. ABD ya da Almanya gibi bazı ülkelerde ise birincil uygulama olarak kolonoskopi ile tarama yapılıyor."
 
Kanseri önlemenin 4 altın kuralı
 
Bor, Türkiye'de ulusal toplum tabanlı kolorektal kanser taramalarının Aile Sağlığı Merkezleri (ASM) ve Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM) bünyesindeki Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri [KETEM] tarafından başarı ile yürütüldüğünü söyledi. 50 yaş üstü ya da risk grubundaki kişilerin ASM'lere gidip bir dışkı örneği vermeleri gerektiğini dile getiren Bor, sözlerini şöyle sürdürdü: "Dışkıda gizli kanı pozitif olanlar kolonoskopi yapılmak üzere ilgili merkeze sevk ediliyor. Şimdiye kadar yaklaşık 2 milyon kişi bu yöntemle tarandı ve birçok kolon kanseri erken dönemde yakalanarak tedaviye yönlendirildi. Kanseri önlemenin 4 altın kuralını özetlersek; ailende kalın bağırsak kanseri olan var mı öğren, sağlıklı beslen, düzenli egzersiz yap, 50 yaşına gelince kolonoskopi yaptır. Kolonoskopiyi gastroenterolog ya da gastroenteroloji cerrahisi uzmanına yaptırmak gerekiyor. 50 yaş üstü kadınlar ve erkekler vakit çok geç olmadan hep birlikte kolon kanseri taramasına gitmeli. Küçük tedbirler büyük felaketleri önler."