Hz. Ali'nin Kufe'de irat ettiği bir hutbe

Hz. Ali bu hutbeyi Kufe 'de hilafeti döneminde irad etmiştir.

"Allah'a andolsun, deve dikenlerinin üzerinde gecelemem ve elim kolum bağlanarak zincirlerle sürüklenmem; kıyamet günü kullarından bazılarına zulmetmiş ve dünya malından bir kırıntı bile olsa gasp etmiş olarak Allah'a ve Resulüne kavuşmamdan daha sevimlidir bana.

Çabucak imtihan yerine dönecek ve uzun zaman toprak altında kalacak nefis için, bir kula nasıl zulmederim!

Vallahi (kardeşim) Âkil'i gördüm; yokluk içine düşmüş olarak bana geldi, sizin buğdayınızdan az bir miktar vermemi ısrarla istedi.

Çocuklarını perişan, toza toprağa bulanmış gördüm. Açlıktan yüzleri kararmıştı. Gelip gidip, istediğinde ısrar ediyordu. Onu o kadar dinledim ki, sözüne uyup dinimi satacağımı, yolumu bırakıp onun yoluna uyacağımı zannettim.

Bir demir parçasını kızdırdım, ibret alması için bedenine yaklaştırdım; acısından bir hastanın acıdan inleyişi gibi inlemeye başladı. Demiri iyice yaklaştırdım, neredeyse dağlanacaktı. Sonra ona şöyle dedim:

"Yaslı anneler yasında ağlasın ey Akil! Şakacıktan vücuduna yaklaştırdığım bir demir nedeniyle bu kadar inliyorsun da beni Allah'ın gazabıyla alevlenen ateşe mi atmak istiyorsun! Sen bu kadarcık ezadan feryat ediyorsun da ben cehennemden feryat etmez miyim?"

Bundan daha da ilginç şey oldu: Bir gece yarısı, birisi (Eşaş b. Kays el-Kindi ki dinden döndüğü, sonradan Harici olduğu rivayet edilir.) kapalı bir kap içinde helva getirdi. O helvadan tiksindim. Adeta yılan kusmuğu veya zehiriydi. "Bu hediye midir, yoksa zekât veya sadaka mıdır?"diye sordum.

"Eğer sadaka veya zekât ise bu biz Ehl-i Beyt'e haram kılınmıştır." dedim. "Bu ne zekâttır ve ne de sadakadır; bu bir hediyedir" dedi.

"Anan, ağlasın sana! Allah'ın diniyle gelip beni tuzağa mı düşüreceksin? Aklını mı kaybettin, şeytan mı çarptı, yoksa sayıklıyor musun!" dedim.

Vallahi, karıncanın ağzındaki arpanın kabuğunu alarak Allah'a isyan etmem için bana yedi iklim ve göklerin altındakiler verilse gene de kabul etmem. Benim nazarımda dünyanız, bir çekirgenin ağzıyla çiğnediği yapraktan daha değersizdir.

Ali'nin fani olacak nimetler ve baki olmayan lezzetlerle işi ne! Akıllarının gaflet için de olmasıyla günaha düşerek ayakların kaymasından Allah'a sığınır, O'nun yardımını dileriz."

Hz. Ali (a.s) ekonomik problemler hususunda Allah 'tan söyle yardım dilemektedir:

"Ey Allah'ım! Yüzsuyumu ihtiyaçsızlıkla koru ve beni fakirlikle başkalarının yanında küçük düşürme. Bunları, senden rızık dileyenlerden istememek, mahlûkatının şerlerinden merhamet dilemek, bana vereni övmeye müptela olmamak ve benden esirgeyeni yermekle imtihan edilmemek için istiyorum. Buna rağmen vermeye ve vermemeye muktedir olan sensin. "Sen, gerçekten, her şeye kadirsin."(Al-i İmran: 26)

Hz. Ali (a.s) dünyayı tanıma ve ondan ibret alma hususunda şöyle buyurmaktadır:

"Dünya, sıkınalarla örülmüş ve hıyanetle tanınmış bir evdir. Ne kendi hali sabit kalır, ne de sakinleri güvenlik ve esenlik içindedir!

Çeşit çeşit durumları, durmadan değişen halleri vardır. Dünya hayatı kötülenmiş, orada emniyette olmak imkânsız kılınmıştır. Orada dünya ehli, hedef tahtası yapılmış, dünya onlara oklarını atıyor, kargısıyla hayatlarına son veriyor.

Ey Allah'ın kulları! Sizler ve bu dünyadan içinde bulunduklarınız sizden önce geçenlerin yolunda yürümektesiniz.   Onlar ki sizden daha uzun ömür sürmüş,  bulundukları yerleri sizden daha iyi imar etmiş ve daha kalıcı eserler bırakmışlardı.

İşte hepsinin sesleri kesildi, güçleri ve hareketleri durdu, bedenleri yıprandı, yurtlan bomboş kaldı ve geride bıraktıkları darmadağın oldu. Oysaki onlar sapasağlam sarayları ve (büyük keyifle) yaslandıkları sırtlıkları; dayandıkları sert kayalar, taşlar ve bitişik kazılmış mezarlar ile değiştirdiler.

O mezarlar harabeler üzerine yapılmış, yapıları toprakla sağlamlaştırılmıştır. Mekanları birbirine yakın ama sakinleri birbirinden uzak ve gariptir.

Sakinleri görünürde işsiz, ama gerçekte meşgul korkunç bir mahallede karar kılmışlardır. Yurt edindikleri yerle ünsiyet edinmezler. Evleri bitişik ve birbirine yakın komşu oldukları halde, komşulular gibi ilişkide bulunmazlar! Ölüm on­ları un-ufak ettiği, toprak onları yiyip bitirdiği halde nasıl birbirlerini ziyaret etsinler!

Öyle düşünün ki sanki onların başına gelen sizin başınıza gelmiş, o yatakhaneye esir düşmüşsünüz ve o emanetgah sizleri kendine katmıştır. O halde (bir düşünün) bütün bu işler tamamlanıp, kabirler içlerindekini dışarıya çıkardığı; herkesin önden gönderdiği ile imtihan verdiği, gerçek dostları olan Allah'a döndürüldükleri, uydurmuş oldukları şeylerin hep­sinin kendilerinden uzaklaştığı zaman(Yunus: 30) sizin haliniz ne olacaktır!" Nehc'ul Belaga 224-226 Hutbe