logo
19 MART 2024

İmam Ali’nin (a.s) devlet anlayışı

26.10.2019 00:00:00

İki bölümlük bu yazımda Prof. Dr. Haydar Baş'ın aynı isimli eserinden İmam Ali'nin (a.s) devlet mahiyeti, önemi ve vatandaşa karşı duruşu hakkında neler ifade ettiğini anlatacağım. 

İmam Ali (a.s) tabii ki her alanda olduğu gibi devlet yönetimi anlayışını da Hz. Peygamber'den (a.s) almıştır. Çünkü O, O'nun vekilidir, varisidir. 

Bu noktada bugün Prof. Dr. Haydar Baş'ın Milli Ekonomi Modeli'ni ve Sosyal Devlet projelerini inceleyenler rahatlıkla anlar ki, bu model ve projeler Hz. Peygamber ve imam Ali'nin söylem ve uygulamalarının bugünkü ifadelerle anlatılmış şeklidir.  

Devlet baba gibidir

Hz. Ali'ye (a.s) göre devlet halka karşı baba konumunda olmalıdır. Hz. Ali, Malik b. Eşter'e "Ana-baba çocuklarının durumunu nasıl araştırıyorsa sen de, halkın durumunu öyle araştır" demektedir… 

"Toplumun her kesimine sevgi beslemek ve onlara sevgi ve şefkat duyguları ile yaklaşmak gerekir." 

"Halkın sıkıntılarını azaltmak için hiçbir fedakârlık idareciye ağır ve bıktırıcı gelmemelidir." 

"Yönettiğin topraklarda geliri olmayan miskinler, dilenmeyen yoksullar, kronik hastalar, elsiz ayaksız durumda olan çaresizler vardır ki, Allah onların yoksulluk paylarını tahsis etmiştir." 

"Divan görevlilerinin hakaretine uğrayan veya eşraftan zarar görüp, derdini sana anlatamayan biçareleri bulmak, hallerini sorup, anlamak için iyi niyetli, Allah'tan korkan, güvenilir, sadık kişileri bulup, görevlendirmelisin." 

"Tayin ettiğin memur, asker ve polis tarafından fakir ve güçsüzlere uygulanan zulüm ve baskının önüne geçmelisin." 

Adalet

"… Eşin, dostun, ahbap ve arkadaşlarının istek ve arzuları halkın huzurunu kaçırırsa, Allah'ın rızasına aykırı davranmaktan uzak durmalısın. Eğer aksini yaparsan zulmetmiş olursun."

Taraflar tam dinlenmeden karar vermemeli

Olayları çarpıtmamalı

Hatasında ısrar etmemeli

Hakka teslim olmaktan çekinmemeli

Mahkeme sırasında bir tarafı tutmamalı

Haklıya hakkını vermeli

Aşırı isteklerden uzak durmalı

Kavgalı tarafların talepleri konusunda bıkkınlık göstermemeli

Şüpheli konuları derinlemesine inceleyerek tekrara karar vermeli

Övgü ve dalkavuklara kulak asmamalı

Taraflara karşı sesini yükseltmemeli." 

Adalet örneği

"Hz. Ali (a.s) halifeliği döneminde kendisi hakkında yapılan bir şikâyet üzerine Şüreyh'in başkanlık ettiği mahkemeye çıkmıştı. Ve Hz. Hasan'ı şahit olarak getirmişti. 

Şüreyh, evladın babası lehine şahitlik edemeyeceğini söyleyerek Hz. Hasan'ı (a.s) şahitliğini reddetti. Hz. Ali, hâkimin kararını beğendi…"

"Ben (Hz. Ali) Hz. Peygamberin (sav); "Bir ümmetin zayıfı, kuvvetlisi ile eşit tutularak hakkını alamayınca, o ümmet hiçbir zaman kuvvetlenemez ve mukaddes olamaz" diye buyurduğunu birçok yerde duydum." 

Eşitlik ve insan hakları

Hz. Ali halifeliğe gelince Allah Resulünün yaptığı gibi Beytülmalden herkese eşit miktarda hisse verilmesi uygulamasını hayata geçirdi…

Biri Arap, diğeri İranlı olan iki kadına yiyecek ve dirhemleri eşit olarak pay etmişti. Arap olan kadın; Vallahi, ben Arap'ım. Bu ise Acem" dedi. Bunun üzerine Hz. Ali, ona; "Vallahi! Ben bu malda İsmailoğulları lehine İshakoğulları aleyhine fazla bir hak görmüyorum" diye cevap verdi. 

Hürriyet ve düşünce özgürlüğü

Hz. Ali, ibn-i Mülcem hakkında; "Beni öldürecek olan budur" dedi. Onu niye durdurmadığını soranlara ise "O, henüz beni öldürmemiştir" cevabını verdi. 

Hz. Ali'ye göre fiiliyata dökülmeyen eylemler cezalandırılamaz…

İngiliz Mr. Carleyl, Kitab'ul Ebtal'da şöyle diyor;

"Ali, kendi adaleti ile öldürüldü. Yani eğer adaletli davranmayıp da cinayetten önce kısas uygulasaydı, öldürülmezdi. Nitekim sultanlar en küçük suizanda çocukları, eşleri, kardeşleri ve akrabaları bile olsa hemen onları öldürmektedirler. Ama Ali şeriattan ve dinden dışarı bir adım bile atmayan tek insandı. Katilini kesin olarak bildiği halde ondan henüz zahirde bir şey görmediği için sevgisini esirgemiyordu…" 

Hz. Ali, Haricilerin kendisiyle savaşacaklarını bilmesine rağmen onlar harekete geçmeden hiçbir eylemde bulunmamıştır." (Prof. Dr. Haydar Baş, İmam Ali, s.783-793) (yarın devam edelim)…

 
Akın Aydın / diğer yazıları
AB'den fanatik Yahudilere yaptırım kararı
İsrailli bakandan 'genişletme' çağrısı
'Açılış' adı altındaki mitingler Meclis gündeminde
Maliyeti ne kadar?
Geçen hafta alan kaybetti
Bitcoin'de sert düşüş başladı
Davul çalan kendini başka ilçede buluyor
Bu mahallede yüz yıllardır davul çalınmıyor
Yüklü miktarda para ve külçe altınla yakalandı
FETÖ'den aranıyordu
İhracat azalıyor, ithalat katlanıyor
Sorun derinleşiyor, atölyeler kapanıyor
'Önce Atamızdan sonra Türk halkından özür dilesin'
Aytekin Şef'ten AKP'li başkana çağrı
Bir ayda 145 bin 480 emekli maaşı harcandı
Emekliye cefa, Saray'a sefa!
Rıza göstereceği tek 'darbeyi' açıkladı
'Ben o darbeye teslim olurum'
'Kazanamazsam geleceğimi düşünmem gerekir'
TİP'in Zan kararının perde arkası
MOSSAD Başkanı ve HAMAS lideri masada
Esir takası müzakereleri başladı
Filistinlilerin arazisine mahkeme el koydu
Gasp devam ediyor
Para sayılan ofisin sahibi avukatın ifadesi
'3 saat boyunca para getirdiler'
İsrail'den Refah'ta yeni katliam
En az 14 Filistinli öldürüldü
Rize'de il müdürünü görevden aldı
Erdoğan'dan yeni atamalar
AB'den fanatik Yahudilere yaptırım kararı
İsrailli bakandan 'genişletme' çağrısı
'Açılış' adı altındaki mitingler Meclis gündeminde
Maliyeti ne kadar?
Geçen hafta alan kaybetti
Bitcoin'de sert düşüş başladı
Davul çalan kendini başka ilçede buluyor
Bu mahallede yüz yıllardır davul çalınmıyor
Yüklü miktarda para ve külçe altınla yakalandı
FETÖ'den aranıyordu
İhracat azalıyor, ithalat katlanıyor
Sorun derinleşiyor, atölyeler kapanıyor
'Önce Atamızdan sonra Türk halkından özür dilesin'
Aytekin Şef'ten AKP'li başkana çağrı
Bir ayda 145 bin 480 emekli maaşı harcandı
Emekliye cefa, Saray'a sefa!
Rıza göstereceği tek 'darbeyi' açıkladı
'Ben o darbeye teslim olurum'
'Kazanamazsam geleceğimi düşünmem gerekir'
TİP'in Zan kararının perde arkası
MOSSAD Başkanı ve HAMAS lideri masada
Esir takası müzakereleri başladı
Filistinlilerin arazisine mahkeme el koydu
Gasp devam ediyor
Para sayılan ofisin sahibi avukatın ifadesi
'3 saat boyunca para getirdiler'
İsrail'den Refah'ta yeni katliam
En az 14 Filistinli öldürüldü
Rize'de il müdürünü görevden aldı
Erdoğan'dan yeni atamalar
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2024

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.