İngiltere uyguladığı Arap siyasası ile Mısır'da Osmanlı egemenliğine son vererek kendisine bağımlı bir devlet kurmuştu. Böylece en büyük amacını gerçekleştirmiş oldu ve Hindistan yolunu garanti altına aldı.Osmanlı'nın müttefiki Almanya Emperyalist bir devlettir. Onun dostluğu, hukuku, yardımı emperyalist politikası ile ilgilidir. Almanya cihad inancından faydalanmak ister. Hatta İngiltere'yi, halkı Müslüman olan sömürgelerini ayaklandırarak barışa zorlama düşüncesindedir. Ayrıca Osmanlı hükümeti, Şerif Hüseyin'e paşalık rütbesi vererek Mısır'a gidecek orduya başkomutan yapar. Ama kendisi de oğlu da görevi yerine getirmezler. Cihad da Arap dünyasında uygulanmaz.
Savaşın başında Doğu cephesinden Rusya'nın Batı Cephesinden de Fransa ve İngiltere tarafından saldırıya uğrayan Almanya, cephelerdeki yükünü hafifletebilmek için Osmanlı kuvvetlerinin Sarıkamış ve Süveyş Kanalına saldırı yapmasını ister. Rusya bu nedenle Alman cephesindeki bir kısım kuvvetlerini Kafkas cephesine, İngiltere de batı cephesindeki kuvvetlerinin bir kısmını Mısır da kanal savunmasına gönderir.İngiltere Mısır'ı ve Süveyş kanalını, Osmanlı'ya karşı savunmak için Sina'ya asker yığar.Osmanlı kuvvetlerinin, iki gün iki gecelik bir çöl yürüyüşünden sonra Kanalı ve Mısır'ı almak için İngilizlere saldırıda bulunması akla uygun bir harekat değildi. Çöl sıcağından bitkin hale gelmiş yorgun bir ordunun saldırısı hiçbir zaman zafer getiremezdi. Çünkü İngiliz kuvvetleri için savunma çok kolaydı.Çünkü savunma için mevzilenmiş bir ordu saldırıyı kırdıktan sonra karşı bir saldırı ile zafere ulaşması mümkündü.Genel savaş döneminde İngiltere 18 aralık 1914 de Mısır üzerinde egemenlik sağlayınca aşağı yukarı 100 yıldan beri yaptığı araştırmalarla projelerini yaptığı hedeflerini gerçekleştirmek ister.Bu hedefler Suriye, Filistin, zengin petrol yataklarına sahip olan Irak ve Arap yarımadasıdır. Almanların ve Osmanlıların birlikte hareket ederek Süveyş Kanalına saldırıya girişmesi İngiltere'yi tetiklemiştir. İngiltere, hem Kanalı ve Mısır' korumak hem de emperyalist ideallerini gerçekleştirmek için Mısır Çalışma Birliğini kurar. Amaç, Mısır halkını sömürerek emperyalist ideallerinin masrafını çıkarmaktır.Mısır Çalışma Birliği ile İngiltere, Süveyş Kanalının iki kıyısında da savunma tesislerini, yolları ve su boruları döşeyerek gerekli hazırlıkları boğaz tokluğuna Mısır halkına zorla yaptırır. Ayrıca Sina Çölüne, Arap ülkelerinin işgali sırasında ordunun rahatça ilerlemesi için demir yolu yapımına da başlar. Bu çalışmaların masrafını da Mısır halkına yükler. Bunun için ekonomik ve mali tedbirler alır. Arazi ve hayvan vergilerini arttırır. Vergisini ödeyebilmek içinEsnaf ve çiftçiler varlarını yoklarını satarak vergi borçlarını ödemeye çalışırlar. Pamuk ve hububat fiatları da çok aşırı düşürülerek halkın üretimi yağmalanır. Halk İngiliz yöneticilerine karşı direnmek isteyince baskı rejimi uygular. Mısır meclisi kapatılır. Arap önderler tutuklanır veya sürgüne gönderilir. Mısırda görülen bu siyasal ve sosyal gelişmeleri 16 haziran 1915 tarihinde Fransızların,Fas Genel Valisi General Liote Delkase'ye gönderdiği raporlarda şöyle açıklar: "İngilizlerin aldırışsızlığı, yerlileri adam yerine koymamaları Büyük Britanya'nın gücüne kesin güvenleri onları, İslamdaki manevi kuvvetleri kullanmak kabiliyetinden mahrum kılmaktadır. Bu kabiliyetsizlik herhangi bir imkanın ihmalini caiz kılmayan bir durumda Mısır da kendini göstermiştir. Prens Hüseyin'in tahta çıkışının yalnızca siyasal sebepler yüzünden olması dolayısı ile onun halkın her türlü sevgisini kaybetmesini bildiren Kahire'deki elçimizin 28 şubat günlü mektubuna işaret ediyorum Mısırda durumun kötü olduğunu oradaki bazı camilerde hutbenin İstanbul Sultanı adına okunduğunu, halbuki öteki camilerde Mısır sultanı adına okunan hutbeye katılmadığını bildiren mektubuna dayanıyorum."İngiltere'nin emperyalist politikası, Mısır halkına Osmanlı'yı çok aratmış ki hutbede yeniden Osmanlı halifesini adını okumaya başlarlar.
Aziz Karaca / diğer yazıları
- Talancılar olmasaydı… / 03.05.2024
- Şair çeşmesi / 01.05.2024
- İnanalım mı? / 30.04.2024
- Oduncu baltası ile arıcı ise bal tası ile gelir / 28.04.2024
- Gazze’de katliam sonlandı mı? / 27.04.2024
- Milletin ‘not etmeleri’ daha farklı oluyor / 26.04.2024
- Tüketilen sadece kaynaklar mı? / 25.04.2024
- Önünde ardında ve kolunda servet… / 24.04.2024
- Hangisine daha çok üzüldünüz? / 23.04.2024
- Halleri var bizimkine benzemez / 22.04.2024
- Şair çeşmesi / 01.05.2024
- İnanalım mı? / 30.04.2024
- Oduncu baltası ile arıcı ise bal tası ile gelir / 28.04.2024
- Gazze’de katliam sonlandı mı? / 27.04.2024
- Milletin ‘not etmeleri’ daha farklı oluyor / 26.04.2024
- Tüketilen sadece kaynaklar mı? / 25.04.2024
- Önünde ardında ve kolunda servet… / 24.04.2024
- Hangisine daha çok üzüldünüz? / 23.04.2024
- Halleri var bizimkine benzemez / 22.04.2024