İşçinin değeri yok

RECEP BAHAR / DETAY HABER

 

Dünya genelinde 1987'den beri her yıl 4-10 Mayıs tarihleri arasında düzenlenen İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası, Türkiye'de bu yıl da iş kazalarının gölgesinde geçiyor. İşçi ölümlerini kayıt altına alan İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi'ne göre Türkiye'de her yıl yaklaşık 2 bin işçi, iş kazaları sonucu hayata eda ediyor.

Elbette kayıt dışı çalışanlar ise bu rakama dahil değil zira onların kaydı bile tutulmuyor. Özellikle inşaattan düşme, en fazla karşılaşılan iş kazası olarak öne çıkıyor.

Ülkemizde bu bağlamda son bir haftada yaşanan kazalardan örnek vermek gerekirse 7 Mayıs'ta Murat Çınar, Muğla'nın Bodrum ilçesinde inşaat halindeki binanın merdivenlerinden düşerek hayatını kaybetti. Bursa'da 4 Mayıs'ta inşaat halindeki binanın asansör boşluğuna düşen 47 yaşındaki işçi Bülent Bingül yaşamını yitirdi.

2 Mayıs'ta Antalya'da inşaatta iskelede çalışan 58 yaşındaki Ahmet Ceylan, dengesini kaybederek yaklaşık 5 metre yükseklikten düşerek, hayata veda etti. Yine 2 Mayıs'ta Trabzon'un Çarşıbaşı ilçesinde inşaattan düşen işçi Mustafa Şaras öldü.

 

Çiftçiler risk altında

 

Dahası her yıl yüzlerce işçi "ezilme, göçük, trafik /servis kazası, kalp krizi, beyin kanaması, elektrik çarpması ve zehirlenme" gibi nedenlerle hayata veda ediyor. İş kazalarında en fazla inşaat, tarım ve madencilik sektörleri öne çıkıyor.

Tarımda ise traktörlerin devrilmesi sonucu her yıl çok sayıda çiftçimiz ölüyor. Çorum'un Boğazkale ilçesinde 10 Mayıs Cuma günü devrilen traktörün altında kalan 73 yaşındaki Salih Caner hayatını kaybetti.

9 Mayıs'ta ise Antalya'da Serik ilçesinde devrilen traktörün altında kalan sürücü İbrahim Mavi (26) öldü. Yine Perşembe günü Düzce'nin Yığılca ilçesinde devrilen kereste yüklü traktörün altında kalan Şinasi Çakmak yaşamını yitirdi.

4 Mayıs'ta Kütahya'nın Domaniç ilçesinde devrilen traktörün altında kalan 2 kişi hayatını kaybetti! 2 Mayıs'ta Gaziantep'in Yavuzeli ilçesinde devrilen traktörün sürücüsü Hüseyin Kaya hayatını kaybetti. Kayıtlara göre, son 15 günde Türkiye'de traktör kazalarında 12 kişi hayatını yitirdi. 

 

İstanbul lider

 

Geçen yıl en fazla işçi ölümünün yaşandığı kent, İstanbul oldu. 2018'de sadece İstanbul'da 226 işçi iş kazasında hayatını kaybetti.

İstanbul'u Kocaeli, Manisa ve Bursa takip etti. İşçiler iş güvenliği ve işçi sağlığının göz ardı edilmesine karşı düzenlenen eylemlerin de şimdiye dek sonuç vermediğini vurguluyor, haksızlığı dile getirdiklerinde işten çıkarıldıklarına dikkat çekiyor.

İnşaat işçisi Basri Çoban "Kendisine tehdit oluşturan kişiler söz konusu olduğunda hemen bunu yok etmeye çalışıyorlar. Gözünün yaşına bakmadan seni kovuyorlar. Millet gerçekten işsiz. Gerçekten çok zor durumdalar" diye anlatıyor. 

 

Sendikasız işçiler tehlikede

 

Verilere göre 2018'de ölen işçilerin sadece yüzde 2'sinin sendikalı olması dikkat çekiyor. İşçiler arasında örgütlülük oranı da düşük. En fazla iş kazasının yaşandığı inşaat sektöründe işçiler arasındaki sendikalılık oranı yüzde 1'i bulmuyor. Bununla birlikte sektördeki yaklaşık 1 milyon 300 bin işçinin çoğu taşeron olduğu için iş kolu değiştiğinde sendika üyelikleri de düşüyor. 

 

Taşeron işçiler köleden farksız

 

İş kazalarına en çok maruz kalanlar ise taşeron işçiler. En uzun çalışma saatlerine sahip olup en az kazananlar da onlar. İşçiler, taşeron firmaların daha fazla kâr uğruna iş güvenliğini yok saydığına dikkat çekiyor.

İnşaat işçisi ve Dev Yapı İş Sendikası Genel Başkanı Özgür Karabulut, çalışma koşullarını şöyle özetliyor: "Taşeron firma daha fazla kâr etmek için işçiyi çalıştırabildiği kadar çalıştırıyor. Yattığımız yerler yer değil, yediğimiz yemek yemek değil.

Barınma koşulu işte yemek koşulları son derece sağlıksız." Geçen yıl işçilerin çalışma koşulları nedeniyle gündeme gelen büyük projelerden biri de 3. havalimanı inşaatı olmuştu. Bu koşulları protesto eden 600 işçi gözaltına alınmış, 31 işçi tutuklanmıştı. Dev Yapı İş Genel Başkanı Özgür Karabulut bu isimlerden biri. İki ay cezaevinde kalan ve şu an tutuksuz yargılanan Karabulut'a göre ölümler büyük projelerde bir maliyet kalemi olarak görülüyor.