İsrail, Fas'a da çengel attı

Fas ile İsrail arasında 2020'de imzalan normalleşme anlaşması sonrası özellikle son dönemde ilişkileri daha ileri seviyeye taşımaya yönelik adımların hız kazandığı görülüyor. İsrailli yetkililerin Fas'ın başkenti Rabat'a ziyaretleri, burada çeşitli düzeylerde Faslı bakanlar ve yetkililerle gerçekleştirdikleri görüşmeler normalleşme sürecinin ivme kazandığını teyit eder nitelikte. Ancak İsrailli bakanların ve yetkililerin Fas'a gerçekleştirdikleri ziyaretlerin amacı ve geleceğe yönelik beklentilerinin ne olduğu zihinlerde soru işareti oluşturuyor. İki ülke arasındaki normalleşme sürecine ilişkin, bazı uzmanlar son dönemde kaydedilen ivmeye dikkati çekerken bazıları ise ilişkilerin daha önceki anlaşmalara göre normal seyrinde ilerlediğini düşünüyor.

Yoğunlaşan ziyaretler ve görüşmeler

Fas, Temmuz ayında İsrailli iki bakanın eş zamanlı ziyaretine sahne oldu.
İsrail Adalet Bakanı Gideon Sa'ar, Faslı mevkidaşı Abdullatif Vehbi ile adalet bakanlıkları arasında iş birliğine yönelik mutabakat zaptı imzaladı. Faslı üst düzey yetkililerle bir araya gelen Sa'ar, bu kapsamda Bütçeden Sorumlu Bakan Fevzi Lakca'yla gerçekleştirdiği görüşmede, iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari iş birliğini güçlendirmenin yollarını ele aldı. İsrail Genelkurmay Başkanı Aviv Kohavi de 18 Temmuz'da Rabat'ı ziyaret ederek Faslı üst düzey askeri yetkililerle bir araya geldi. Görüşmelerde İsrail ve Fas Savunma Bakanlıkları arasında savunma alanındaki ikili iş birliğinin güçlendirilmesi konusu ele alındı.

Müttefik oldular

Taza Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Profesörü İsmail Hammudi, İsrail-Fas ilişkilerinde gelinen durumu normalleşmenin ötesinde 'müttefiklik' olarak nitelendirerek, "Fas ve İsrail arasındaki ilişkiler ABD'nin himayesinde ekonomik ve askeri ittifaka doğru ilerliyor. Hatta bu ittifakın ikiliden öte çok taraflı ilişkilere dönüşebileceği bekleniyor" ifadelerini kullandı.
İsrail Bölgesel İşbirliği Bakanı'nın Rabat ziyaretinin, Fas-İsrail-ABD iş birliğinin Afrika başta olmak üzere dışarıya taşınmasının işareti olduğunu savunan Hammudi, "ABD'nin desteğiyle iki ülke arasındaki normalleşmenin hedefi Afrika. Bu da Fas'ın bölgesel konumunu güçlendirecektir" diye konuştu.
İsrail'in aynı zamanda Filistin'den bağımsız olarak Arap ülkeleriyle çok taraflı ilişkiler kurmayı tercih ettiğini dile getiren Hammudi, "İsrail, Filistin pahasına Araplarla ittifaklar kurmaya çabalıyor. Bu da Arap halkları tarafından kabul görmüyor" dedi. Arap dünyasında İsrail ile resmi temas kurmayan az sayıda ülke kaldı. Bu ülkeleri Irak, Lübnan, Libya ve Cezayir olarak sıralamak mümkün... Suudi Arabistan ise bu hafta İsrail'e giden yolcu uçaklarına hava sahasını açarak, Tel Aviv yönetiminin önem arzettiği bir hususa hayat verdi. HABER MERKEZİ / AA