Kars Fethiye Camii: Bir ihtişamın farklı kimlikleri

Kars şehir merkezinde yer alan Fethiye Camii, köklü tarihi ve dikkat çekici mimarisiyle şehrin önemli simgelerinden biridir. Ancak bu yapı, zaman içinde farklı kimliklere bürünmüş, Kars'ın çalkantılı tarihine sessiz bir tanıklık yapmıştır.

Tarihi ve Yapımı

Fethiye Camii'nin hikayesi 19. yüzyılın sonlarına, Kars'ın Rus İmparatorluğu'nun hakimiyetinde olduğu döneme kadar uzanır. Kesin inşa tarihi bilinmemekle birlikte, 1885-1890 yılları arasında Aleksandr Nevski adına bir Rus Ortodoks kilisesi olarak inşa edildiği kabul edilmektedir. Kilisenin yapımında Rus Baltık mimari üslubunun etkileri görülür.

Kars'ın 1921 yılında Türkiye Cumhuriyeti'ne katılmasıyla birlikte, yapının işlevi de değişmiştir. Bir süre kapalı spor salonu olarak kullanılan bina, 1985 yılında yapılan düzenlemelerle camiye dönüştürülmüş ve Fethiye Camii adını almıştır.

Mimarî Özellikleri

Fethiye Camii, Baltık mimari tarzının Kars'taki nadir örneklerinden birini temsil eder. Doğu-batı doğrultusunda dikdörtgen bir plana sahip olan yapı, kesme taştan inşa edilmiştir.

Dikdörtgen Plan: Uzunlamasına dikdörtgen bir ana mekana sahiptir.

Yüksek Tavanlar ve Geniş İç Mekan: İbadet alanının ferah ve aydınlık olması amaçlanmıştır.

Kırık Kemerli Pencereler ve Kapılar: Cephelerdeki pencere ve kapılarda karakteristik kırık kemerli alınlıklar ve sütunceler bulunur.

Tepegöz Pencereler: Dönemin mimarisine özgü tepegöz pencereler yapının aydınlatmasına katkı sağlar.

Minareler: Yapının iki yanına, taş kaide üzerinde yükselen, yuvarlak gövdeli ve ikişer şerefeli minareler eklenerek cami kimliği belirginleştirilmiştir.
İç Düzenlemeler: İç mekanda mihrap ve minber gibi İslami öğeler yerleştirilerek ibadete uygun hale getirilmiştir.

Stratejik Önemi

Fethiye Camii'nin stratejik önemi, Kars'ın tarihi ve kültürel katmanlarını yansıtmasından kaynaklanır. Bir dönem Rus hakimiyetinin sembolü olan bir kilise iken, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuyla camiye dönüştürülerek Kars'ın kurtuluşunun ve yeniden Türk yurdu olmasının bir simgesi haline gelmiştir.

Cami, günümüzde Kars şehir merkezinde önemli bir ibadethane olmasının yanı sıra, farklı mimari üslupların bir arada görülebildiği ender yapılarından biri olarak turistik bir değere de sahiptir.

Hikayesi

Fethiye Camii'nin hikayesi, Kars'ın inişli çıkışlı tarihini yansıtan ilginç bir örnektir. 19. yüzyılın sonlarında Ruslar tarafından kendi inançlarına göre inşa edilen bu yapı, Kars halkının hafızasında farklı anlamlar taşımaktadır.

Cumhuriyetin ilk yıllarında farklı amaçlarla kullanılması ve ardından camiye dönüştürülmesi, yapının Kars halkıyla yeniden bütünleşmesini sağlamıştır. İki farklı kültürün izlerini taşıyan mimarisi ve şehrin merkezindeki konumuyla Fethiye Camii, Kars'ın çok katmanlı kimliğinin önemli bir parçasıdır. Bugün, Müslümanların ibadethanesi olarak hizmet verirken, geçmişin izlerini de bünyesinde barındırmaya devam etmektedir.

Sonuç olarak, Kars Fethiye Camii, bir zamanlar bir kilise olarak inşa edilmiş olsa da, Kars'ın tarihinde önemli bir dönüm noktasına işaret eden ve günümüzde cami olarak hizmet veren değerli bir yapıdır. Farklı mimari özellikleriyle dikkat çeken bu yapı, şehrin kültürel zenginliğine ve tarihi derinliğine önemli bir katkı sunmaktadır.