Kazakistan’da asıl olan ne?
08.01.2022 00:00:00
Orta Asya'nın en büyük ülkelerinden, petrol ve doğalgaz zengini Kazakistan'da LPG zamları gerekçesiyle başlayan ancak ardından tüm ülke geneline yayılan protestolarda 30'a yakın sayıda gösterici öldü, 3 binden fazla kişi de yaralandı.
Dün ülke genelinde anayasal düzenin sağlandığını açıklayan Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, güvenlik güçlerine uyarı yapmaksızın 'vur emri' verdiğini duyurdu.
Kazakistan konusunda son günlerde çok şeyler yazılıyor. Bu yazılanlarda Rusya'nın Kazakistan'da nüfuzunu artırmaya çalıştığına dair yorumlara da rastladım.
Bu konuda benim düşüncem daha farklı.
Bana göre Kazakistan, ne Ukrayna'ya ne de Suriye'ye benzemiyor.
Daha açık söylemem gerekirse Kazakistan'ın Rusya'dan tam bağımsız olduğu fikri çok tartışılabilecek bir konudur.
Bu konu Azerbaycan dahil, Kafkasya'daki diğer birçok ülke için de geçerlidir.
Azerbaycan'ın Ermenistan'ın işgalindeki topraklarını Türkiye'nin desteğiyle kurtarması, bence Rusya yeşil yakmasaydı kolay kolay mümkün olamazdı.
O zaman Kazakistan neden karıştı? Olaylar masum bir protesto muydu? soruları gündeme geliyor.
Bir kere Kazakistan'ın zenginliklerinin tek adam Nursultan Nazarbayev tarafından yıllardır sömürülmesine, Nazarbayev'in ardından da çocuklarının aynı sömürü düzenini devam ettirmeye çalışmaları Kazak halkı nezdinde giderek artan bir tepki doğurduğu bir gerçektir.
Bu ve benzeri şeyle ülkedeki olayların fitilinin ateşlenmesi için uygun ortamı oluşturmuş olabilir.
Ancak tıpkı Arap Baharı olaylarında gördüğümüz gibi masum tepkilerle başlayan olaylar, kısa zamanda durulmazsa varacağı boyutlar asla bilinemez.
İşte bu nokta kanımda Rusya, Kazakistan'da LPG zammına tepki olarak başlayan gösterilerin çok daha fazla büyüyerek, Kazakistan'ın sınırlarını da aşmasını endişe ederek olaylara seyirci kalmak istemedi ve ülkeye asker gönderdi.
Zira bölgenin en büyük devletinde önü alınamayan protestoların Bağımsız Devletler Topluluğu'ndaki diğer ülkelere sirayet etmemesi mümkün değildir.
Bu bağlamda Rusya, Kazakistan'daki olaylarla ilgili ortaya koyduğu politikayla hem içeriye hem de dışarıya mesajlar vermiştir.
Kazakistan'a ülkede böyle olayların kontrolden çıkmasına asla razı olmayacağını ve gereken her şeyi yapacağı mesajını asker göndererek veren Moskova, hinterlandındaki diğer ülkelere ise çıkarlarına tehdit gördüğünde yapacağı şeylerin sınırı olmadığını göstermiş olmaktadır.
Rusya, olayların daha başlangıç aşamamasındayken beklemeksizin müdahil olarak, bu bölgenin Ukrayna veya Suriye'deki kadar 'bekleyip göreyim, sonra müdahale ederim' diye düşünmeyeceği kadar kendisi için önemli bir coğrafya olduğunu da göstermiş oldu.
