HABER MERKEZİSınır ihlali yaptığı gerekçesiyle Rus uçağının düşürülmesi Türkiye- Rusya ilişkilerini gerdi. İki ülke arasında daha önce hiç görülmemiş kriz Moskova - Ankara hattında yapılan karşılıklı açıklamalarla daha da büyüyor. İlk hamleler Rusya'dan geldi. Türkiye ile tüm askeri diyalogunu askıya alan Moskova, Türk ekonomisine zarar verecek her alanda yaptırımlara başladı. Doğalgaz gibi ana sektör haricinde yaptırımlar yağmur gibi gelmeye başladı. Akkuyu Santrali gibi ortak projelerin de akıbeti belirsiz. Yaptırımlar yağmur gibi?1. Rusya'ya gıda giden TIR'lar sınırda bekletiliyor. Çiçek TIR'ları geri dönmek zorunda kaldı. Sadece bu kapsamda zarar 200 bin dolar. 2. Rus uçakları boş gelip dolu gidiyor. Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un "Türkiye'ye gitmeyin" uyarısının ardından rezervasyonlar iptal ediliyor. Rus devlet yetkilileri tur operatörlerine bildiri gönderip rezervasyonları iptal ettirip sadece Türkiye'deki Rusları almak için boş uçaklar gönderiliyor. 3. Limanlarda denetim sıklaştırıldı. Türkiye'nin Rusya'ya açılan kapısı olan Zonguldak Limanı'na da yansıdı. Rusya'nın gemilerini limana almadığını söyleyen gümrük firmaları, yaşanan sürecin kendilerini fazlasıyla etkilediğini söyledi. 4. Rus takımları Antalya kamplarını iptal etti. Turizmci Şamil Yaşacan, aralarında Spartak Moskova'nın da bulunduğu 5 Rus takımının rezervasyonunun beklemeye alındığını söyledi. Yaşacan, ayrıca "Bizdeki PTT Ligi seviyesinde 16 Rus takımından oluşan bir turnuva düzenlenecekti. Bu turnuvayı Kıbrıs Rum Kesimi'nin elinden almıştık, bu turnuva iptal olabilir net bir şey yok" dedi.5. Bavul ticareti siparişleri iptal edildi. 6. Türklere havaalanında zorluk çıkarılıyor, bazıları Rusya'ya sokulmuyor. 7. 39 Türk işadamı gözaltına alındı.8. Rusya'da önemli bir pazara sahip olan Türk inşaat sektörü de hedefte. Rusya'da çalışan 10 bin Türk inşaat işçisinin tedirgin bekleyişi sürüyor. Gerginlik devam ederse her yeni gün yeni bir yaptırım kararı alan Rusya'dan Türkiye'nin canını daha da yakacak hamleler gelecek gibi görünüyor. Karşılıklı sert açıklamalar Rusya'nın yaptırımları ardı ardına gelirken Ankara -Moskova hattında yapılan karşılıklı açıklamalar tansiyonu daha yükseltiyor. France 24 kanalına konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Rus uçağının düşürülmesi olayından sonra Rusya Devlet Başkanı Putin'i aradım, telefona cevap vermedi" dedi. Erdoğan ayrıca, "Bu bir Rus uçağı olduğu belli olmuş olsaydı belki uyarıların türü farklı olabilirdi" dedi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise Moskova'ya giden Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ile ortak basın toplantısı düzenledi. Putin, Türkiye'nin Su-24'ü vururken uçağın Rus uçağı olduğunu bilmemesinin imkâns olduğunu çünkü uçağın üzerinde semboller olduğunu belirtti. "İkincisi önceden de söyledim bir kez daha söylemek istiyorum; Amerika ile anlaşarak bizim hava kuvvetlerimizin nerede çalışacağını söylemiştik" diyen Putin şunları söyledi: "Eğer bu Amerikan uçağı olsaydı Amerikan uçağını vurur muydunuz? Bunlar saçmalık. Ciddi, derin bir şekilde ele almak, bu olayın bir kez daha olmasını önlemek için çalışmak yerine belirsiz açıklamalar duyuyoruz. İşte bu yüzden bu bizim seçeneğimiz değil, bu Türkiye'nin seçeneği." Putin'den IŞİD petrolü iddiası IŞİD'in Türkiye'ye petrol sattığı iddiasını da tekrarlayan Putin, "Türkiye'de Antalya'da G20 zirvesinde göstermiş ve herkesin önünde bu konudan bahsetmiştim, görüntüler pilotlarımız tarafından 5 bin kilometre yükseklikten çekildi. Petrol taşıyan tankerler zincir halinde gidiyorlar ve görüntüden çıkıyorlar. Teröristler tarafından ele geçirilen Suriye topraklarından yapılan petrol sevkiyatından bahsediyoruz. Özellikle bu topraklardan oluyor, başka yerden değil. Bu araçların nereye gittiğini havadan görüyoruz. Onlar sabah ve akşam Türkiye'ye gidiyor" dedi. Putin'in bu iddialarına cevap veren Cumhurbaşkanı Erdoğan ise "Bizim asla terör örgütleriyle böyle bir alım satımımız (petrol) yoktur. Bunu ispat etmeleri gerekir. İspat ettikleri an, Tayyip Erdoğan böyle bir görevin başında bulunmaz" dedi.Özür krizi baş gösterdiTürkiye ile Rusya arasında yaşanan kriz şimdi de "özür" tartışması başlattı. Putin Türkiye'nin kendilerinden özür dilemesi gerektiğini ifade ederken Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan "Özür dilemeyeceğiz. Hava sahamızı ihlal edenler özür dilesin" cevabı geldi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise "Haklı olduğumuz bir durumda özür dilememiz gerekmez. Üzücü olayın Rusya ile ilişkilerimizi bozmasını istemiyoruz" açıklamasında bulundu.YAŞ'tan ılımlı mesajTürkiye ile Rusya arasında kriz büyürken Yüksek Askeri Şura'dan ılımlı olmasıyla dikkat çeken bir mesaj çıktı. Önceki gün düzenlenen Yüksek Askeri Şura'nın kış dönemi toplantısında Rusya ile yaşanan kriz değerlendirildi. Toplantıdan sonra yapılan açıklamada, "son dönemde Suriye hududunda yaşanan gelişmeler ele alınmış; bu bağlamda, komşumuz Rusya Federasyonu ile diplomatik ve askerî diyalog kanallarının açık tutularak, iki ülke silahlı kuvvetleri arasında arzu edilmeyen yeni durumların yaşanmasına engel olacak tedbirlerin alınmasının uygun olacağı değerlendirilmiştir." Rusya uçağın düşürülmesinden sonra Türkiye ile tüm askeri diyaloglarını askıya aldığını açıklamıştı.Erdoğan'dan sürpriz talepKremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 30 Kasım'da Paris'te yapılacak Uluslararası İklim Zirvesi sırasında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmek istediğini söyledi. Peskov, "Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Putin ile Paris'te görüşme talebi bize iletildi" diye konuştu. Bu görüşme iki ülke arasında yaşanan krizi doğrudan etkileyecek. Paris'te görüşme gerçekleşirse gerilimin dozu hafifleyebilir. Türkiye hava saldırılarını durdurduGelişmeler üzerine Türkiye IŞİD ile mücadele çerçevesinde Suriye hava sahasını kullanarak gerçekleştirdiği operasyonlarını geçici bir süre durdurduğu açıklandı. Bu kararın gerilim yatışana kadar herhengibi olay yaşanmaması için alındığı tahmin ediliyor.