Lübnan'da halk bir dilim ekmeğe muhtaç

 

Hükümet krizinin yaşandığı Lübnan'da ekonomik krizin getirdiği işsizliğin yanı sıra Lübnan lirasının karaborsada yüzde 90'ın üzerinde yaşadığı değer kaybının doğrudan tüketim ürünlerine olan yansıması alım gücünü ciddi anlamda etkiliyor. Hükümet bir yılı aşkın süredir ilaç ve akaryakıtın yanı sıra yağ, süt, et, pirinç ve un gibi günlük temel tüketim ihtiyaçlarından oluşan gıda ürünlerinin temini için Merkez Bankası'nın sabit tuttuğu resmi kur ile karaborsa arasındaki farkı sübvanse ediyor. Halkın temel ihtiyaçlarını desteklemek için kullanılan Merkez Bankası rezervlerinin, geçen yıldan beri 30 milyar dolardan 16 milyar dolara kadar düştüğü söyleniyor. Sosyal medyaya yansıyan devletin desteklediği gıda ürünlerini almak için bazı marketlerde yaşanan izdiham görüntüleri, Lübnan'daki ekonomik krizin boyutunu ve milyonlarca dolarla sübvanse edilen ürünlerin piyasaya yeterince sürülmediğini ortaya koydu.

 

Gıda ürünlerinin çoğu ithal

 

Lübnan Ekonomi Bakanlığı Genel Müdürü Muhammed Ebu Haydar, ülkede tüketilen gıda ürünlerinin yüzde 80'den fazlasının ithal olduğunu ve Lübnan lirasının karaborsada aşırı değer kaybetmesi nedeniyle tüketim ürünlerindeki fiyatların arttığını belirtti. Mevcut koşullarda halkın büyük kesiminin alım gücünün düştüğü ve doğal olarak sübvansiyonlu ürünlere yöneldiğini aktaran Ebu Haydar, "İlk başta devletin gıda ürünlerine sağladığı destek 200 milyon dolara ulaşıyordu ancak desteğin öncelikli ürünlerle sınırlandırılmasının ardından şu anda bu rakam aylık 80 milyon dolar civarında" dedi. Tüccarların sübvansiyonlu gıda ürünlerini stoklaması veya normal fiyatlara satmaya kalkışmasıyla krizin daha da büyüdüğünü vurgulayan Ebu Haydar, "Maalesef bu, günlük yiyeceğini temin edemeyen çileli vatandaşın hakları üzerine yapılan bir açgözlülüktür" ifadelerini kullandı.

Bazı esnafın devlet destekli ürünleri ambalajlarını değiştirerek raflarda yüksek fiyatla satışa çıkardığını kaydeden Ebu Haydar, bunlardan bir kısmının suçüstü yakalanarak yargıya sevk edildiğini aktardı.

Devletin desteğinin ürünler yerine doğrudan vatandaşa yapılması gerektiğini kaydeden Ebu Haydar, "Ekonomik krizin başında en doğrusu ürünleri desteklemekti, şu anda ise bu desteğin vatandaşa temin edilecek bireysel kartlar üzerinden sağlanması daha doğru olur. Ekonomi Bakanlığı da bu bağlamda hazırladığı taslağı hükümete sundu ancak nihai karar Bakanlar Kurulunundur" dedi.

 

Ürünler marketlere gelmiyor

 

Ülkenin birçok bölgesinde faaliyet gösteren süpermarket zincirinin Beyrut'taki bir şubesinden sorumlu Ali Şahade, devletin sübvanse ettiği gıda ürünlerinin çok az geldiğini belirtti. Şahade, "Doğrusu sübvanse edilen ürünleri daha çok medyada çıkan haberlerle duyuyoruz. Çünkü bu ürünler çok az ve günlük müşterilerimize bile yetmiyor" dedi.

Market raflarında yer alabilen az miktardaki devlet destekli ürünleri almak için izdiham yaşandığına işaret eden Şahade, ellerine ulaşan ürünlerin anında bittiğini anlattı. Şahade, "Müşteriler sürekli ürünlerin ne zaman geleceğini soruyor ancak bizler de bunu bilemiyoruz. Dolayısıyla insanlar, devlet destekli ürünlerin satışa çıkacağı duyulan marketlere akın ediyor ve izdiham yaşanıyor. Gerçekten sefil manzaralar yaşanıyor. Lübnan halkını desteklemenin doğru yolu bu değil" diye konuştu.

 

Gıda ürünleri ateş pahası

 

İsmini açıklamak istemeyen Lübnanlı diğer bir market müşterisi de ülkedeki hayat pahalılığı ve devlet destekli ürünlere olan ihtiyacını şu sözlerle anlattı: "İki gün önce geldim sübvansiyonlu yağ vardı ancak şimdi geldim yok. Yani şu anda devlet destekli hiçbir şey yok ve desteksiz ürünlerin fiyatları da ateş pahası. Alamıyoruz." Merkez Bankasının belirlediği resmi kur 1500, bankalardaki geçerli kur 3 bin 900 lira olarak açıklansa da karaborsada 1 ABD doları halihazırda 12 bin Lübnan lirası üzerinden işlem görüyor. AA