Millî Mücadele yıllarında Türk basını -1-

İzmir'in işgali, basın üzerinde de derin etkiler bırakmış, birçok gazete halkı uyandırmak, Kuvva hareketi etrafında kenetlemek için makaleler kaleme almıştır.

Tasvir-i Efkar, Vakit, İkdam, İfham, İleri, Yeni Gün, Sebilürreşad gazeteleri Millî Mücadele'yi savunmuştur.

"Tasvir-i Efkar, Ruşen Bey ve fotoğrafçısı Kenan Bey'i Sivas'taki Millî Mücadele'yi yürütenlerin yanına göndererek önemli bir atılımda bulunmuş. Mustafa Kemal Paşa, Rauf ve Refet Beylerle mülakatlar yapmış, bunlar Tasvir-i Efkar gazetesinde yayınlanmıştır." 

Yine bu gazetede, 18 Ekim 1919'da, gazete ile Mustafa Kemal Paşa arasında geçen telgraf görüşmesi vemillî hareketin hedeflerini açıklayan bir görüşme yayınlanmıştır. 

İkdam gazetesinin başyazarı Yakup Kadri Karaosmanoğlu'dur. İzmir'in işgali konusunda geniş bilgiler vermiş, işgali protesto mitinglerini yayınlamıştır.

Yeni Gün gazetesinin başyazarı Yunus Nadi'dir.

Millî Mücadele'ye İslamî açıdan bakan Sebilürreşad mecmuası hareketin destekleyicisidir.

Yine Kuvva hareketini destekleyen gazeteler arasında, Ahali (Samsun), Ahali (Edirne), Albayrak, Anadolu'da Yeni Gün, Antalya'da Anadolu, Babalık, Öğüd, Açıksöz, İstikbal, İzmir'e Doğru, Satvet-i Milliye, Yeni Adana gazeteleri vardır.

İrade-i Milliye, Mustafa Kemal Paşa tarafından, Heyet-i Temsiliye adına yayın yapmak için kurdurulan ilk Millî Mücadele gazetesi olarak 14 Eylül 1919'da Sivas'ta çıkmaya başlamıştır.

Baş yazılarının çoğu Mustafa Kemal Paşa'nın dikte ettirdiği yazılardan oluşmaktadır.

Hakimiyet-i Milliye; Mustafa Kemal'in direktifleri ile Sivas'ta yayınlanan İrade-i Milliye gazetesinin bir devamı olarak Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyet-i Temsiliyesi adına 10 Ocak 1920'de Ankara'da çıkarılmaya başlanmıştır.

İlk önceleri yazılar imzasız olarak çıkıyordu. Bu imzasız yazıların çoğu Mustafa Kemal (Atatürk) tarafından dikte ettirilen yazılardır. 

"Memleket içinde muhalefet ve particilik hüviyeti arkasına gizlenen her türlü hıyanet ve habaset şahlanmıştı.

Hürriyet ve İtilaf Partisi'ne mensup Alemdar, Sabah, Peyam gibi gazeteler, akıl ve hayale sığmayan ve vatanseverlikle zerrece telif kabul etmeyen şekilde tahrikat yapıyorlar; 'İttihad ve Terakki valileri azlediliyor' diye manşetler koyuyorlar, valilerin hemen değiştirilmesini istiyorlar ve bilhassa Sabah ile Peyam, 'Bitlis Valisi Mazhar Müfid'in azli takarrür etmiştir' şeklinde devamlı haberler yayıyorlardı. Hatta, 'Azledilmiştir' diyenleri bile vardı.

Bu tarz neşriyat, yalnız beni mânen kırmakla kalmıyor, halk üzerindeki tesirleri ile çalışmama ve iş çıkarmama da mâni oluyordu. Bir sabah düşündüm, yapılacak iş yoktu.

Dahiliye Nazırı olan Mehmet Ali Bey'e bir telgraf çekerek, 'Bu neşriyat doğru ise azlimi tebliğ buyurunuz. Değilse, idare bakımından bilhassa zararlı olan bu neşriyata nihayet verdiriniz' dedim.

Özetini kaydettiğim bu telgrafıma Nazır, 19 Nisan 1335 tarih ve 5236 sayılı telgrafı ile cevap verdi. Nazır Bey, 'Gariptir ki, asayiş ve izale-i şekavet hususundaki himmetiniz şayan-ı teşekkürdür. Temin-i asayişe mütemadiyen itina olunması tavsiye olunur efendim' diyen bu cevabında azlime ait müspet veya menfi hiçbir işarette bulunmuyordu."  (Prof. Dr. Haydar Baş Hoş Geldin Atatürk eserinden)