MS kadınlarda erkeklere göre 2 kat daha fazla görülüyor

MS hastalığının genellikle 20-40 yaş arasında ortaya çıktığını ve  kadınlarda erkeklere oranla iki kat daha sık görüldünü belirten Bayındır Söğütözü Hastanesi Nöroloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Murat Sümer,  30 Mayıs Dünya Multipl Skleroz (MS) Farkındalık Günü dolayısıyla MS hastalığının nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi. Multiple Skleroz (MS), beyin ve omuriliği etkileyen ve merkezi sinir sisteminde hasara yol açan bir hastalık olarak karşımıza çıkıyor. Kadınlarda erkeklere kıyasla iki kat daha sık rastlanıyor. Hastalığın görülme sıklığı, coğrafi konuma göre değişiklik gösteriyor. Kuzey enlemlere çıkıldıkça vaka sayısı artarken, ekvatora yaklaştıkça azalma gösteriyor. Avrupa ve kuzey ülkelerinde MS daha fazla gözleniyor.

MS nedir, nasıl ortaya çıkıyor?

Bayındır Söğütözü Hastanesi Nöroloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Murat Sümer, MS hastalığının oluşum mekanizmasını şu şekilde açıklıyor:
"MS, beyin ve omuriliği etkileyen, özellikle de bu bölgelerdeki sinir kılıflarını tutan bir hastalık olarak tanımlanıyor. Hastalığın kesin nedeni henüz net olarak bilinmiyor. Genetik ve çevresel faktörlerin birlikte rol oynadığı düşünülüyor ancak 'şu nedenden dolayı ortaya çıkıyor' demek zorlaşıyor. Bağışıklık sisteminde meydana gelen bir sapma sonucu, vücut kendi sinir dokusunu yabancı bir yapı gibi algılamaya başlıyor. Bunun sonucunda bağışıklık hücreleri, damarsal yapılardan çıkarak beyin ve omurilikteki sinir kılıflarına saldırıyor. Bu da hastalığın gelişmesine neden oluyor. Genç yaşta olmak, MS açısından bir risk oluşturuyor. Bunun yanında bazı enfeksiyonlar da süreci tetikleyebiliyor. Ayrıca genetik yatkınlık da önemli rol oynuyor. Ailesinde MS öyküsü bulunan bireylerde hastalığın görülme olasılığı artış gösteriyor."

MS belirtileri neler?

Bayındır Söğütözü Hastanesi Nöroloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Murat Sümer, MS hastalığının belirtilerini şöyle açıklıyor:
* Genç yaşta ortaya çıkan görme kaybı (ağrılı ya da ağrısız şekilde gelişiyor),
* Vücudun bir tarafında uyuşma ve hissizlik hissi oluşuyor,
* Denge kaybı yaşanabiliyor,
* Konuşma bozuklukları gelişebiliyor.
* Vücudun bir tarafında güçsüzlük gelişebiliyor.
Bu belirtilerin genellikle ani başlayan ataklarla kendini gösterdiğini söyleyen Prof. Dr. Murat Sümer, "Bu belirtiler çoğu zaman 15-20 gün içinde azalarak sönümleniyor. Bazı hastalarda ise belirtiler yavaş yavaş artarak ilerliyor. MS; ataklarla seyreden, baştan itibaren ilerleyici (progresif) ya da bu iki formun birleşimi şeklinde gelişebiliyor. Atakların şiddeti ve sıklığı her hastada farklı seyrediyor. Özellikle enfeksiyonlar, bu atakları tetikleyen önemli dış etkenler arasında yer alıyor" ifadelerini kullandı.

Tanıda öne çıkan noktalar

'Teşhiste ilk aşamada hastadan aldığımız detaylı anamnez yani öykü büyük önem taşıyor.' diye konuşan Prof. Dr. Murat Sümer, sözlerine şöyle devam etti: "Bunu nörolojik muayene ve görüntüleme yöntemleri takip ediyor. MS tanısında manyetik rezonans görüntüleme (MR) bizim için vazgeçilmez bir yöntem. MR ile hastalığın seyrini izleyebiliyor, yeni plak oluşumlarını tespit edebiliyoruz. Ancak MR görüntülerinde bazen MS dışı lezyonlar da karşımıza çıkabiliyor. Bu nedenle görüntülerin doğru değerlendirilmesi çok kritik. Tanıyı desteklemek için bazı yardımcı yöntemlerden de faydalanıyoruz. Kan testleri ve belden alınan beyin-omurilik sıvısı örnekleri (lomber ponksiyon) hem tanıyı netleştirmemize hem de hastalığın nasıl seyredeceği konusunda fikir edinmemize yardımcı oluyor."

Tedavide yeni gelişmeler

Prof. Dr. Murat Sümer, MS tedavisinde son yıllarda önemli gelişmeler yaşandığını belirterek şunları söyledi: "MS artık eskisi kadar çaresiz olduğumuz bir hastalık değil. Atak dönemlerinde genellikle kortizon grubu ilaçlar ile akut tedavi uyguluyoruz. Ancak asıl hedefimiz, yeni atakların oluşmaması, MR'da izlediğimiz plakların ilerlememesi ve yeni plakların oluşmasının önlenmesi. Bunun için hastalığın seyrini baskılayan, bağışıklık sistemini düzenleyen tedavi yöntemlerini kullanıyoruz. Bu tedaviler son derece gelişti ve oldukça etkili sonuçlar alınabiliyor."
Prof. Dr. Murat  Sümer, MS'in erken dönemde fark edilmesinin ve uzman kontrolünde düzenli takip ile tedaviye başlanmasının, hastalığın seyrini önemli ölçüde yavaşlattığını vurgulayarak, toplumda farkındalığın artmasının hastalıkla mücadelede çok kıymetli olduğunu belirtti.

MS hastaları nelere dikkat etmeli!

Prof. Dr. Sümer, MS hastalarına şu uyarıları sıraladı:
* Sağlıklı beslenme: Özellikle Akdeniz tipi diyet tavsiye ediyouz.
* Kilo kontrolü: Fazla kilo MS üzerinde olumsuz etkilere yol açabiliyor.
* Sigara kesinlikle bırakılmalı: Sigara genel sağlığı olumsuz etkilemesinin yanı sıra MS hastalarında atak riskini artırıyor. Bu yüzden kesinlikle bırakılmalı.
* D vitamini takibi: MS ile ilişkisi bilinen D vitamini düzeylerinin düzenli olarak kontrol edilmesi gerekiyor.
* Fiziksel aktivite: Günlük yaşam içinde aktif kalmak, spor yapmak oldukça önemli.