Müze kent Safranbolu...
18.08.2002 00:00:00
Karabük'ün Safranbolu İlçesi'ndeki tarihi evler, yüzlerce yıllık süreçte oluşan Türk kent kültürünün günümüzde yaşayan en önemli yapı taşlarından birini oluşturuyor.
İlçe merkezinde 18, 19 ve 20 Yüzyıl başlarında inşa edilmiş yaklaşık 2 bin geleneksel Türk evinin yapımında, yerleşim düzeni ve yol-sokak-meydan yapısı gibi fonksiyonellik özelliklerin yanı sıra, estetik unsurlardan da hiçbir şekilde vazgeçilmemiş.
Birçok şair ve sanatçıya esin kaynağı olan ilçede, 1977 yılında 14. Antalya Film Festivali En İyi Kısa Metrajlı Film Dalında Altın Portakal Ödülünü alan ve Süha Arın'ın yönetmenliğini yaptığı "Safranbolu'da Zaman" adlı belgesel filmi, ilçenin kültürel mirasınıyansıtan en önemli eserlerin başında yer alıyor.
Herhangi bir mimari plan olmaksızın yapılan hiçbir tarihi evin birbirinin önünü kapatmadığı Safranbolu'da, kendilerine göre daha merkezi konumdaki kamu binalarına, islami yapılara ve anıt eserlere dönük olan evlerin hangisinden bakılırsa bakılsın manzaraları kapanmıyor.
Safranbolu evleri ile oluşan kültürŞehrin genel yapısından Safranbolu evlerine doğru gidildikçe bunların büyük bir kültür birikiminin, maddi zenginliğin ve yüksek düzeyde ustalığın ürünü olduğu görülüyor. İlçe Kaymakamlığı'nca hazırlanan "Müze Kent Safranbolu" adlı kitaptan alınan bilgilere göre, bahçe içinde, çoğunlukla üç katlı, 6-8odalı, geniş hacimli insan ihtiyaçlarına uygun olarak tasarlanmış ve estetik biçimde şekillendirilmiş büyük konakların boyutunu ve biçimini, büyük aile yapısı, yağışlı iklim, kültürel ve maddi zenginlik, olmak üzere 3 unsur belirliyor. Çevreye saygılı olarak tasarlanan evlerde, doğa-insan-ev ilişkileri son derece düzenli ve dengeli şekilde yer alıyor. Çevreye saygılı olduğu kadar komşuya da saygı egemen. Hiçbir ev diğerinin görüşünü engellemiyor. Görünüm halkça paylaşılmış. Evlerin içindeki odalarda oturma düzeni, bir hiyerarşiye bağlı. Sedirin en uygun yeri, ailenin en büyüğüne ya da gelen misafire terkediliyor. Evlerin dükkanların, camilerin, han ve hamamların cephelerindeki kuş evleri ise sevgi ve merhamet sembolü niteliğinde olurken, orijinalhaliyle korunan eserler, Safranbolu'yu açık bir hava müzesi, bir müze kent haline getiriyor.
İlçe merkezinde 18, 19 ve 20 Yüzyıl başlarında inşa edilmiş yaklaşık 2 bin geleneksel Türk evinin yapımında, yerleşim düzeni ve yol-sokak-meydan yapısı gibi fonksiyonellik özelliklerin yanı sıra, estetik unsurlardan da hiçbir şekilde vazgeçilmemiş.
Birçok şair ve sanatçıya esin kaynağı olan ilçede, 1977 yılında 14. Antalya Film Festivali En İyi Kısa Metrajlı Film Dalında Altın Portakal Ödülünü alan ve Süha Arın'ın yönetmenliğini yaptığı "Safranbolu'da Zaman" adlı belgesel filmi, ilçenin kültürel mirasınıyansıtan en önemli eserlerin başında yer alıyor.
Herhangi bir mimari plan olmaksızın yapılan hiçbir tarihi evin birbirinin önünü kapatmadığı Safranbolu'da, kendilerine göre daha merkezi konumdaki kamu binalarına, islami yapılara ve anıt eserlere dönük olan evlerin hangisinden bakılırsa bakılsın manzaraları kapanmıyor.
Safranbolu evleri ile oluşan kültürŞehrin genel yapısından Safranbolu evlerine doğru gidildikçe bunların büyük bir kültür birikiminin, maddi zenginliğin ve yüksek düzeyde ustalığın ürünü olduğu görülüyor. İlçe Kaymakamlığı'nca hazırlanan "Müze Kent Safranbolu" adlı kitaptan alınan bilgilere göre, bahçe içinde, çoğunlukla üç katlı, 6-8odalı, geniş hacimli insan ihtiyaçlarına uygun olarak tasarlanmış ve estetik biçimde şekillendirilmiş büyük konakların boyutunu ve biçimini, büyük aile yapısı, yağışlı iklim, kültürel ve maddi zenginlik, olmak üzere 3 unsur belirliyor. Çevreye saygılı olarak tasarlanan evlerde, doğa-insan-ev ilişkileri son derece düzenli ve dengeli şekilde yer alıyor. Çevreye saygılı olduğu kadar komşuya da saygı egemen. Hiçbir ev diğerinin görüşünü engellemiyor. Görünüm halkça paylaşılmış. Evlerin içindeki odalarda oturma düzeni, bir hiyerarşiye bağlı. Sedirin en uygun yeri, ailenin en büyüğüne ya da gelen misafire terkediliyor. Evlerin dükkanların, camilerin, han ve hamamların cephelerindeki kuş evleri ise sevgi ve merhamet sembolü niteliğinde olurken, orijinalhaliyle korunan eserler, Safranbolu'yu açık bir hava müzesi, bir müze kent haline getiriyor.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
