Niksar Ulu Camii: Anadolu Türk mimarisinin en eski ve en özgün örneklerinden biri
Niksar Ulu Camii, Anadolu Türk mimarisinin en eski ve en özgün örneklerinden biridir. Sadece bir ibadet mekânı değil; aynı zamanda Anadolu'nun mimari hafızasında derin izler bırakmış bir yapıdır
06.07.2025 11:45:00 / Güncelleme: 06.07.2025 11:51:18
Hasan Gündoğdu
Hasan Gündoğdu
Niksar Ulu Camii, Tokat ilinin Niksar ilçesinde, Kebir Mahallesi'nde yer alır. Şehir merkezinin kalbinde konumlanan cami, Niksar Kalesi'ne ve tarihi çarşıya oldukça yakındır. Tokat il merkezine yaklaşık 54 kilometre uzaklıktadır.
Tarihçesi
Niksar Ulu Camii, Anadolu Türk mimarisinin en eski ve en özgün örneklerinden biridir. Her ne kadar yapının kitabesi günümüze ulaşmamış olsa da, sözlü gelenek ve mimari özellikler doğrultusunda caminin 1145 yılında, Danişmentli hükümdarı Nizâmeddin Yağıbasan tarafından yaptırıldığı kabul edilir.
Bazı yerel rivayetler ise caminin inşasını Çepnizâde Hasan Bey'e atfeder. Bu farklı anlatımlar, caminin tarih boyunca çeşitli dönemlerde onarıldığını ve yeniden şekillendiğini gösterir. Osmanlı döneminde de önemini koruyan cami, 20. yüzyılda geçirdiği depremler sonrası restore edilmiştir.
Mimari özellikleri
Niksar Ulu Camii, çok destekli ve çok mekânlı cami planının Anadolu'daki erken örneklerinden biridir. Yapı, dikdörtgen planlıdır ve avlusu bulunmaz. Harim kısmı, enine beş, derinliğine yedi nef olmak üzere toplam 35 bağımsız örtü biriminden oluşur.
Öne çıkan mimari detaylar:
Duvarlar: Moloz taşlarla örülmüş, köşelerde devşirme blok taşlar kullanılmıştır.
Kubbe ve tonozlar: Mihrap önünde ve harimin ortasında pandantifli kubbeler, diğer bölümlerde ise çapraz tonozlar yer alır.
Mihrap ve Taçkapı: Alçak kabartmalı geometrik ve bitkisel süslemelerle bezeli. Mihrap önündeki kubbe dışarıdan onikigen kasnaklı piramit külahla örtülüdür.
Minare: Batı cephesine bitişik, sekizgen prizma kaideli ve tuğla örgülü. Türkiye'deki camiler arasında en büyük minarelerden biri olarak kabul edilir. 1967-1970 yılları arasında yeniden inşa edilmiştir.
Son Cemaat Yeri: Ahşap direkli, sundurma tarzında bir yapı olarak kuzey cephesinde yer alır.
Nasıl gidilir?
Özel araçla: Tokat merkezden Niksar'a yaklaşık 1 saatlik bir yolculukla ulaşabilirsiniz. Niksar ilçe merkezindeki yönlendirme tabelaları sizi camiye kolayca ulaştırır.
Toplu taşıma ile: Tokat şehir merkezinden Niksar'a düzenli minibüs ve otobüs seferleri vardır. İlçe merkezine ulaştıktan sonra camiye yürüyerek ulaşabilirsiniz.
Nasıl gezilir?
Ziyaret saatleri: Günün her saati ibadete ve ziyarete açıktır. Giriş ücretsizdir.
Tavsiyeler:
- Sessiz bir atmosferde iç mekânın mimari detaylarını inceleyin.
- Mihrap önündeki kubbenin altındaki hünkâr mahfilini gözlemleyin.
- Minarenin heybetine dikkat edin; özellikle sabah ışığında etkileyici görünür.
- Cami çevresindeki tarihi çarşıda kısa bir yürüyüş yaparak Niksar'ın kültürel dokusunu keşfedin.
Diğer adı
Cami, halk arasında Melik Gazi Camii olarak da bilinir. Bu ad, Danişmentli Melik Gazi'ye atıfla kullanılır ve yapının tarihî kökenine işaret eder.
Niksar Ulu Camii, sadece bir ibadet mekânı değil; aynı zamanda Anadolu'nun mimari hafızasında derin izler bırakmış bir yapı. Sessiz taşlarında yüzyılların duası, kubbesinde ise bilgelik yankılanır. Tokat'a ya da Niksar'a yolunuz düşerse, bu ulu mabedi görmeden geçmeyin. Belki de bir taşın gölgesinde tarihle göz göze gelirsiniz.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
