Oldubittiye getirecekler!

MURAT ÇABAS / DETAY HABER

Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya katılımıyla ilgili Türkiye'ye baskılar giderek yoğunlaşıyor. Haziran 2021'de İspanya'nın başkenti Madrid'de düzenlenen NATO Liderler Zirvesi'nde Türkiye, Finlandiya ve İsveç üçlü bir muhtıra imzalamış ve Türkiye, vetosunu kaldırmanın ön şartları olarak bu ülkelerin FETÖ ve PKK terörüne olan desteklerini kesmesi ve terör örgütü mensuplarının Türkiye'ye iadesini saymıştı. NATO, Finlandiya ve İsveç bu şartları yerine getirmeden Türkiye'ye onay baskısı yapıyor. Bir oldubittiyle sorunu tek taraflı çözmeye çalışıyorlar. NATO'dan yapılan açıklamalarda bu ülkelerin tüm taahhütlerine yerine getirdiği belirtilirken, Türkiye, muhtıra kararlarının sadece söz boyutunda kaldığını, somut bir adıma dönüşmediğini savunuyor. Batı basınından konuyla ilgili ilginç analizler de yapılıyor.

Stoltenberg emrivaki yapmaya çalıştı

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in Türkiye'ye gerçekleştirdiği resmi ziyaretin en önemli gündem maddesi, NATO'nun genişlemesi ve de Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya katılımıydı. Stoltenberg ve Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, İstanbul'da gerçekleştirdikleri görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında konuyla ilgili çelişkili açıklamalarda bulundu. Stoltenberg, "Finlandiya ve İsveç, taahhütlerini yerine getirdi. Dolayısıyla artık onları (NATO) ittifakın tam üyesi yapmanın zamanı geldi" dedi. Stoltenberg, İsveç ve Finlandiya yönetimleri ile yaptığı görüşmelerde, bu iki ülkenin, Türkiye ile yapılan üçlü muhtıranın kendileri için önemli olduğunu vurguladığını, ayrıca Ankara ile yakın çalışmanın ve terörizmle mücadelenin kendi çıkarlarına olduğunu gördüklerini dile getirdiklerini söyledi. Finlandiya ve İsveç'in, Türkiye'ye silah ihracatı konusundaki kısıtlamaları da kaldırdığını dile getiren Stoltenberg, "İsveç Başbakanı (Ulf Kristersson) birkaç gün içinde Türkiye'ye gelecek. Hiç şüphesiz bu konu o zaman da gündemde olacaktır, diye düşünüyorum. Dolayısıyla zamanı geldi, Finlandiya ve İsveç'in tam üye olmaları gerekli" dedi.

'Somut adımlar bekliyoruz'

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise basın açıklamasında, "Finlandiya ve İsveç makamları üçlü muhtıraya bağlılıklarını dile getiriyorlar. Esas önemli olan muhtırada yer alan unsurların somut olarak uygulanması" dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan'la Stoltenberg'in Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde gerçekleşen görüşmesinde de Türkiye-İsveç-Finlandiya arasındaki muhtıra ele alındı. Erdoğan, üçlü muhtıraya ilişkin onay sürecinin hızını ve ne zaman nihayetleneceğini bu ülkelerce atılacak adımların belirleyeceğini kaydetti.

Finlandiya: Türkiye onaylayacak

Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, ülkesinin NATO üyelik süreciyle ilgili açıklamalarda bulundu. Niinistö, "Türkiye'nin NATO üyeliğimizi onaylayacağına inanıyorum ve umarım bu en kısa sürede gerçekleşir" dedi. NATO'ya katılımlarının kısa süre içerisinde gerçekleşmesinin önemine vurgu yapan Niinistö, "İsveç ile birlikte NATO'ya katılmamız çok önemli" ifadelerine yer verdi.

Foreign Policy: Onay, 2023 seçimleri sonrası

ABD'nin önemli yayın organlarından Foreign Policy dergisi konuyla alakalı kapsamlı bir analiz yayımladı. "NATO'nun kuzey genişlemesi Türkiye engeliyle tıkandı" başlıklı analizde, aylar süren görüşmeler sonrasında İsveç ve Finlandiya'nın Türkiye'yi ikna etmek için diplomatik atağa geçtiği belirtildi. Türkiye'nin 30 NATO üyesi ülke arasında ittifakın genişlemesine itiraz eden tek ülke olduğuna dikkat çekilen analizde, kapalı kapılar ardında ABD'li ve Avrupalı diplomatlar arasında Türkiye'nin inadına duyulan bıkkınlığın giderek arttığı ifade edildi. Dergiye konuşan Finlandiya Ulusal Koalisyon Partisi Dış Politika Danışmanı Henri Vanhanen, Finlandiya'nın yeni gelişmelerle ilgili umutlu olduğunu ve yıl sonuna kadar onay sürecinin tamamlanması için çabaların sürdüğünü söyledi. ABD merkezli düşünce kuruluşu Alman Marshall Fonu'ndan Avrupa güvenliği uzmanı Kristine Berzina, "NATO'nun bir üyesini bu kadar önemli bir konuda ikna edememesi, askeri ittifakın itibarı açısından büyük sorun haline geldi" dedi. Analizde en dikkat çeken husus ise, Türkiye'nin NATO kararını Haziran 2023'te yapılacak seçimlerin sonrasına bırakabileceği görüşünün yaygın olduğunun belirtilmesi. Görünen o ki, birçok konu gibi bu gündem de 2023 seçimleri için bir siyaset malzemesi yapılmak isteniyor. NATO'nun lokomotifi olan başta ABD gibi ülkelerin FETÖ ve PKK'ya desteği artarak devam ederken, ekonomiyi dışa bağımlı hale getiren siyasilerin baskılara çok fazla dayanabileceği mümkün gözükmüyor.