Oruç ve fakirlerle dert ortaklığı

Orucun insan ve toplum üzerinde birçok sonuçları vardır, onlardan biri de, insanda, yoksul ve eli darda kalmış kimselerin derdini paylaşma duygusunu tahrik etmesidir.
Rahat bir yaşama sahip olan, fakirliğin sıkıntısını çekmemiş, açlık ve susuzluğu tatmamış insanlar, yoksulların hallerinden habersiz kalmış olabilirler. İşte oruç, bu gibi insanları gaflet uykusundan uyandırır ve onlara yoksul insanları hatırlatır. Böylece yoksulların elinden tutulmasına ve onların dertlerinin giderilmesine yardımcı olur.
Mübarek Ramazan ayında bir yandan bağışlarda bulunma, yoksulları yedirip içirme ve bu tür yardımlaşmalar önemle hatırlatılırken, diğer yandan da oruçlu olmanın beraberinde getirdiği açlık ve susuzluk, acıma ve merhamet duygularına yücelik kazandırmaktadır. Bundan dolayı olsa gerek, bu ayda yoksulları yedirip içirme ve bağış oranı artmakta ve toplum hem cinslerine yardım etmeyi öğrenmektedir.
Ramazan ayının isimlerinden bir diğeri de; rızık ve geçimde kardeşlerin ortak edilmesi anlamında olan 'Muvasat'tır.
Bundan amaç, Müslümanların birbirlerine ihsanda bulunmalarını sağlamak ve bu değerli özelliği kişiliklerine mal edecek toplumu kin ve garazdan kurtarmaktır. Böylece toplumun bütün bireyleri bir arada kardeşçe yaşayacak ve ilahi nimetlerden hep birlikte yararlanacaklardır.
Oruçlu olan Müslümanlar, orucun bu insani noktalarına dikkat ederek ve oruç farizasını gerektiği gibi yerine getirerek Ramazan ayını bu aya layık bir şekilde bitirirlerse şayet, hiç kuşkusuz İslam'ın bu yapıcı programlarından toplumun tüm bireylerinin yararlanması kaçınılmaz olacaktır.
Ehl-i Beyt İmamlarının on birincisi olan İmam Hasan-ül Askeri'den (a.s) 'Oruç niçin farz kılınmıştır?' diye sorulduğunda şöyle buyurmuştur:
'Zengin, açlığın ıstırabını tatsın ve fakirle ilgilensin diye!'
(el-Kâfi, c.4, s.18; el?Vafi, c.2, s.6, Oruç kitabı).


Düzen ve disiplin:
Orucun insan ve toplum üzerinde bıraktığı eserlerden biri de, insanlara belirli bir düzen ve disiplin içerisinde hareket etmeyi öğretmesidir.
Bilindiği gibi zamanın değerini bilip gereğince değerlendirmek, işlerde düzenli ve disiplinli olmak, medeniyetin bir göstergesidir. Ayrıca başarı ve kalkınmanın da önemli etkenlerinden biridir. Bazıları bunun, batılıların yaşam özellikleri ve medeniyetlerinin bir parçası olduğunu sanabilirler. Oysaki disiplin ve zamanın düzenli bir şekilde tanzim edilip ayarlanması, İslam'ın asıl tavsiyelerinden biridir. İmam Ali (a.s) vasiyetnamesinin ilk satırlarında çocuklarına şöyle buyurmaktadır: 'Size, tüm çocuklarıma, bana bağlı olanlara ve vasiyetimin kendilerine ulaştığı herkese takvalı, disiplinli ve düzenli olmayı tavsiye ederim.'
Yüce İslam dininin farz kıldığı tüm farz hükümler, genelde İslam'ın düzen ve disipline verdiği önemin şahididirler. Beş vakit kılınan günlük namazlar, kendilerine has vakitlerinde kılınmalıdır, hatta özel vakitler bir dakika bile ileri yahut geri alınamaz. Hac mevsimi kendine mahsus bir zaman ve mekânda yerine getirilmelidir. Nitekim oruç da mübarek Ramazan ayında hilalin görülmesiyle başlayıp, Şevval ayında hilalin görülmesiyle sona erer. Aynı şekilde oruç için saptanan gün boyu da, tan yerinin ağarmasından akşam vaktinin başlamasına kadardır. Ramazan ayının Kameri takvime ait aylardan olması nedeniyle yılın dört mevsimi zamanla Ramazan'a tekabül eder.
Kimi zaman uzun yaz günlerine kimi zaman da kışın kısa günlerine rastlar ve hangi şartlarda olursa olsun tan yerinin ağarışı ve akşam vaktinin girişi tam dakik olarak belirlenmelidir. Oruç tutan kimse, bu düzen ve disiplinden asla cayamaz. Bizzat bu şartlar, Müslüman'ın dakik ve muntazam olması gerektiğini, kendi yaşamını böylesine bir disiplin ve sistematize üzerine kurmasının şart olduğunu göstermektedir.
(devam edecek).