ORHAN DEDE / DETAY HABER

Son günlerde seyir halindeyken yanan otobüs haberleriyle sık sık karşılaşıyoruz. 2 Ağustos'ta Balıkesir-Edremit kara yolu Gökçeyazı Mahallesi mevkisinde seyir halindeyken meydana gelen yolcu otobüsündeki yangında 2'si çocuk 5 kişi ölmüş, 15 kişi de yaralanmıştı. Araç sürücüsü N.D. ve ikinci şoför H.H. çıkarıldıkları mahkemece tutuklandı.
Bu yangın son yangın olmadı. 3 Ağustos gecesi de yine seyir halindeki otobüsler yandı. İzmir'in Çeşme ilçesinde, bir tur otobüsü seyir halindeyken yandı. Motor bölümünden yanmaya başlayan otobüste yolcu olmaması olası faciayı önledi. Diğer yangın ise Manisa'nın Kırkağaç ilçesinde yaşandı.
Seyir halindeki yolcu otobüsü motor kısmının bilinmeyen nedenle tutuşması sonucu yandı. Yangında ölen ya da yaralanan olmazken, otobüs ise kullanılmaz hale geldi. Son bir ayda yurdun değişik bölgelerinde benzer yangınlar yaşandı. 5 Temmuz'da Siirt'te işçileri taşıyan bir yolcu otobüs seyir halindeyken alev aldı.
10 Temmuz'da İstanbul Beykoz'da bir belediye otobüsü henüz bilinmeyen bir nedenle yol ortasında alev alev yandı. 20 Temmuz'da Adapazarı'ndan Karasu'ya doğru giden bir servis otobüsü de motor kısmının alev alması sonucu yandı. 27 Temmuz'da İstanbul Esenyurt'ta ise çift katlı bir özel halk otobüsü alev alev yandı.
Bu yangınlarda ölen ve yaralanan olmaması sevindirici olsa da otobüs yangınlarının fark edilir bir şekilde artması Kurban Bayramı'nın yaklaştığı bu günlerde vatandaşları korkutuyor. Zira bayram boyunca milyonlarca vatandaş otobüslerle yolculuk edecek. 

Otobüsler neden yanıyor?

Son günlerde can kayıplarına da yol açan yolcu otobüsü yangınlarının nedeni merak ediliyor. Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz uzmanlar, otobüslerdeki yangınların ya balataların fazla ısınmasından ya servis makinesinden ya da hileli akaryakıt kullanımından kaynaklandığını ifade ediyor.
5 kişinin ölümüne neden olan Balıkesir'deki otobüs yangınının da kahve makineleri ve su soğutucusunun olduğu orta kısımda başladığı söyleniyor.
Yolcu taşıyan otobüslerin bazılarının firmalara ait olduğunu, bazılarının ise özel şahıslara ait olduğuna dikkat çeken uzmanlar, otobüslerin çoğunun gerekli bakımları yaptırmadığını söyledi. Bu bağlamda uzmanlar otobüslerin yeterli şekilde denetlenmediğine de dikkat çekti. 

Ucuz mazot şüphesi

Eskiden böyle yangınlarda ilk şüphe edilen şey 10 numara yağ kullanımı idi. Ancak uzmanlara yeni nesil araçlar 10 numara yağ kullanımı için uygun değil.
Ancak, otobüs yangınlarına kaçak olarak yurt dışından getirilen ucuz mazotun da neden olabileceği ifade ediliyor. Ucuz diye çoğu sürücü tarafından tercih edilen bu kalitesiz mazot/motorinin 'alevlenme/parlama noktası' 20 ile 30 santigrat derece. Oysa gerekli niteliklere sahip motorin için 'alevlenme/parlama noktası' 55 santigrat derecenin altında olmaması gerekiyor.
Dolayısıyla da havaların ısınmasıyla otobüslerin motor kısmındaki sıcaklık ucuz mazotun parlama noktasının çok üzerine çıktığı için yangınlarda dikkat çeken bir artış yaşanıyor. Uzmanlara göre; özellikle Ağustos sıcaklarında ucuz mazot alarak yolcu taşıyan otobüsler patlamaya hazır birer bomba halinde yollarda dolaşıyor. 

Yangınların nedeni elektrik kullanımı mı?

Otobüslerde can kaybına da neden olan yangınların bir diğer nedeninin ise aşırı elektronik ekipman kullanımı olabileceği ifade ediliyor. Teknolojinin gelişmesiyle artık otobüsler içerisinde klima, internet, televizyon, prizler ve su ısıtıcısı gibi ciddi anlamda elektronik ekipman kullanılıyor.
Otobüs motorları 24 volt elektrik üretebiliyor. Ancak bu cihazları çalıştırabilmek için gerekli olan 220 voltluk elektrik için inventör kullanılıyor ve bu uzmanlara göre aşırı yüklenmelere neden olabiliyor. Bazı yangınların otobüsün içerisinde başladığına dikkat çeken uzmanlar, otobüslerde yangın söndürme sisteminin zorunlu olması gerektiğini düşünüyor.
Ayrıca Balıkesir'de yaşanan otobüs yangının ölümlerin merkezden kontrol edilen kapıların geç açılması nedeniyle olduğu yönünde bilgilerin geldiğini söyleyen uzmanlar, arıza ya da yangın esnasında otobüslerde kapının otomatik açılacağı bir sistemin olması gerektiğini ifade ediyorlar. 

Son 1 aydaki otobüs yangınları

5 Temmuz: Siirt'te işçileri taşıyan bir yolcu otobüs yandı. 

10 Temmuz: İstanbul Beykoz'da bir belediye otobüsü yandı. 

20 Temmuz: Adapazarı'nda bir servis otobüsü yandı.

27 Temmuz: İstanbul Esenyurt'ta çift katlı halk otobüsü alev alev yandı. 

2 Ağustos: Balıkesir'de bir otobüs yandı. 5 kişi öldü, 15 kişi yaralandı. 

3 Ağustos: Manisa Kırkağaç'ta bir otobüs yandı. 

3 Ağustos: İzmir Çeşme'de, bir tur otobüsü yandı.