Öyle bir gece ki…

Berat Kandili anlamını, Kur'an-ı Kerim'in Levh-i Mahfuz'dan dünya semasına toplu halde indirilişinden almaktadır. Berat Kandili, beraat etmek, kurtuluş, bağışlama, af ve mağfirete kavuşma gibi anlamlara gelir. 

Cenab-ı Hak, Kur'an'ın Levh-i Mahfuz'dan dünyaya indirildiği Berat gecesi için Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyuruyor:

"Apaçık Kitaba yemin olsun ki, Biz Kur'an-ı mübarek bir gecede indirdik. Biz, gerçekten uyarıcıyız. O mübarek gecede, her hikmetli iş katımızdan bir emirle ayırt edilir." (Duhan, 44/1-4). 

Şaban ayının 15. gecesine 'Berat' denilmesinin iki hikmeti vardır:

Bu gece, Cenab-ı Hak tarafından şakîlere tevbe etmeleri halinde kurtuluş fermanı verilir. Ve yine bu gece, Allah'ın veli kullarına, ziyana uğramaktan kurtuluş beratı lutfedilir. 

Berat gecesinde yaratıkların bir sene içindeki rızıklarını, zengin veya fakir, aziz veya zelil olacaklarına, diriltilip öldüreceklerine ve ecellerine, hacılarla ilgili işlerine dair Allah tarafından meleklere bilgi verildiği söylenmektedir. Allah'ın rahmetinin mağfiretinin bol olduğu Berat Gecesi'nde ibadet etmenin ve nafile namaz kılmanın çok sevabı vardır. 

Üsame (r.a) dedi ki: "Ey Allah Resûlü, hiçbir ayda Şaban ayı kadar oruç tuttuğunu görmedim."

Şöyle buyurdu: "O Receb ile Ramazan arasında insanların gafil oldukları bir aydır. O, amellerin Alemlerin Rabbine yükseltildiği bir aydır. Onun için amelimi Rabbime oruçlu iken yükseltilmesini isterim." 

Yesar oğlu Ata diyor ki: "Şaban ayının on beşinde öleceklerin listesi Azrail (a.s)'a verilir. Bu arada ev yapan, su akıtıp ağaç diken, yeni evlenen nice kimseler var ki, hepsinin de isimleri bu listededir. Ancak onlar, bunu bilmezler." (Prof Dr Haydar Baş, Kur'an ve Sünnet Işığında Büyük İslam İlmihali/Namaz, s. 805).

Hz. Ali (a.s) Peygamber (s.a.a)'in şöyle buyurduğunu rivayet etti:

"Şaban ayının yarısı on beşinci gecesi olunca, o geceyi ibadetle, gündüzünü oruçla geçiriniz. Çünkü Cenâb-ı Hakk'ın rahmeti o gece güneşin batmasıyla dünya semasına tecelli eder ve şöyle nida eder: Bağışlanmak, af dileyen yok mu? Onu affedeyim, günahlarını bağışlayayım. Rızık isteyen yok mu? Ona rızık vereyim. Şifa dileyen yok mu? Ona şifâ vereyim. Bir derde müptela olan yok mu? Derdine deva vereyim." Bu hal güneş doğuncaya kadar devam eder." (İbn Mace, İkame, 191; Buhârî et-Tergîb ve't-Terhib, II, 473).

Gavsü'l-Azam Abdülkadir Geylani Hazretleri "Gunyetü't-Talibin" adlı eserinde Şaban ayının orta (on beşinci) gecesinde kılınan namaz ile ilgili olarak şöyle buyurur: 

"Şaban ayının orta (on beşinci) gecesi için rivayet edildiği üzere kılınacak namaz yüz rekattır. Bu namazın her rekatında Fatiha suresinden sonra on defa İhlas Suresi okunur toplamı bin eder. Bu namazın adına da 'Salatü'l-Hayr/Hayır Namazı' denilmiştir. Bu namazın uğuru her yöne dağılır. Önce gelen büyük zatlar bu namazı toplu halde cemaat halinde kılarlardı. Bu namazın çok fazileti ve çok çok sevabı vardır." 

Hasan Basri (r.a) gelen rivayete göre şöyle demiştir: 

"Otuz sahabiden dinledim. Bu namaz için bana şöyle dediler: Her kim bu namazı Berat gecesi kılarsa Allah-ü Teâlâ'nın yetmiş nazarı ona ulaşır. Her namazda kendisinin yetmiş ihtiyacı yerine gelir. Bunların en küçüğü Allah-ü  Teala'nın mağfiretidir." (Prof Dr Haydar Baş, Kur'an ve Sünnet Işığında Büyük İslam İlmihali/Namaz, s.807). 

Rabbimizin rızasına mazhar olabilmek için mübarek geceler bulunmaz birer fırsattır. Bizler de rahmet kapılarının sonuna kadar açık olduğu bu mübarek geceleri büyük bir fırsat bilip gündüzünü oruç ile, gecesini de Kur'an, namaz, dua, zikir ve ibadetle geçirmeliyiz. 

"Şu beş gecede yapılan dualar kabul edilir, geri çevrilmez. Regaip Gecesi, Şaban ayının on beşinci gecesi (Berât Gecesi), Cuma geceleri, Ramazan Bayramı gecesi ve Kurban Bayramı gecesi." (İbn-i Asâkir; Muhtar'ul-Ehadis. H.568).

"Allah Teâlâ Şaban'ın on beşinci gecesi (Berât Gecesi) tecelli eder ve ana-babaya asi olanlarla Allah'a ortak koşanlar dışında bütün kullarını bağışlar." (İbn Mace, İkametü's-Salât, 191; Tirmizî, Savm, 38).

Bizler de bu mübarek geceleri fırsat bilip her açıdan istifade etmeye çalışmalıyız. 

İmam Sadık'tan (a.s) rivayet edildiğine göre, bu gecenin fazileti hakkında İmam Bâkır'a (a.s) sorulduğunda, İmam (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bu gece, Kadir Gecesi'nden sonra en faziletli gecedir. Bu gecede Allah kullarına kendi fazlından lütfeder ve kendi minnetiyle onları bağışlar. O hâlde bu gecede Allah'a yakınlaşmaya çalışın. Zira Allah (azze ve celle) kendi mukaddes zatına ant içmiştir ki, bu gecede günah olan şeyleri isteyen hariç kendisine yalvaran hiçbir kimseyi eli boş geri çevirmesin. Allah, Kadir Gecesi'ni Hz. Peygamber (s.a.a) için kararlaştırdığı gibi, bu geceyi de (Şaban'ın on beşinci gecesini) biz Ehl-i Beyt için kararlaştırmıştır. Allah'a dua ve O'nu medh-u sena etmeye çalışın."

Resûlullah Efendimiz (s.a.a) buyurmuştur ki: "Şüphesiz, (ahirette) çağrılıp gitmem yakındır. Size iki büyük ve hukuku ağır emanet bırakıyorum. Birisi, Aziz ve Celil olan Allah'ın kitabı Kur'an. Diğeri de gözümün nuru Ehl-i Beyt'imdir. Allah'ın kitabı Kur'an; semadan yeryüzüne uzatılmış (ilâhî ve nuranî) bir iptir. Lâtif ve habîr olan (her şeyi bilen Rabbim) bana bildirdi ki: Kur'an'la Ehl-i Beyt'im (âhirette) Havz-ı Kevser'in başında bana gelene kadar birbirinden ayrılmayacak. Öyleyse, sizler (size emanet ettiğim) bu iki şeyde bana nasıl halef olduğunuza (benden sonra onlara nasıl davrandığınıza) iyi bakınız; onların hakkını korumaya dikkat ediniz!" (Ahmed, Müsned, 182; Tabarânî, el-Mu'cemu'1-Kebir, 154; Tirmizî, Menâkıb, 32).