Pakistan-Hindistan gerilimi savaşa dönüştü

Pakistan ve Hindistan arasındaki gerilim dün gece tırmanarak sıcak çatışmalara dönüştü ve maalesef her iki tarafta da çok sayıda sivil hayatını kaybetti.

Edinilen bilgilere göre, olaylar Hindistan'ın Pakistan'a yönelik bir saldırısıyla başladı. Hindistan bu saldırıyı "Sindoor Operasyonu" olarak adlandırırken, Pakistan da derhal misillemede bulundu. İlk belirlemelere göre Hindistan'ın saldırılarında 26 sivil yaşamını yitirdi, Pakistan'ın misillemesinde ise 10 sivilin öldüğü açıklandı. Ayrıca her iki tarafta da çok sayıda yaralı olduğu bildiriliyor.

Pakistanlı yetkililer, Hindistan'ın saldırılarında camilerin de hedef alındığını ve bunun bir "savaş ilanı" anlamına geldiğini ifade ediyorlar. Hindistan ise saldırıların Pakistan merkezli terör gruplarına yönelik olduğunu savunuyor ve herhangi bir askeri tesisi hedef almadıklarını iddia ediyor.

Çatışmaların ardından Pakistan'da acil durum ilan edilirken, hava sahası da 48 saatliğine kapatıldı ve tüm iç ve dış hat uçuşları askıya alındı. Hindistan da Pakistan'a yönelik ticari bir yasaklama kararı alarak ithalat ve transit geçişleri durdurdu. İki ülke arasındaki diplomatik gerilim de tırmanmaya devam ediyor; karşılıklı olarak diplomatların sınır dışı edildiği ve vizelerin iptal edildiği bildiriliyor.

Uluslararası toplum da bu gelişmeleri büyük bir endişeyle takip ediyor. Birleşmiş Milletler, her iki tarafa da itidal çağrısında bulunurken, nükleer silaha sahip bu iki ülke arasındaki çatışmanın bölgesel ve küresel güvenlik açısından ciddi sonuçlar doğurabileceği endişesi hakim.

Çatışmaların ardından Pakistan genelinde güvenlik önlemleri en üst seviyeye çıkarılırken, hava sahasının kapatılma süresi uzatıldı. Ülkede eğitime ara verildiği de bildiriliyor. Hindistan da ticari yasakların yanı sıra sınır bölgelerinde askeri hareketliliği artırdı.



Liderlerden gelen açıklamalar

Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif, saldırılar sonrası yaptığı ilk açıklamada, Pakistan'ın egemenliğine yönelik bu "savaş eylemine" uygun bir cevap verme hakkına sahip olduğunu ve bu cevabın verileceğini vurguladı. Şerif, ordunun "düşmanla nasıl başa çıkılacağını iyi bildiğini" ve Hindistan'ın amaçlarına ulaşmasına izin verilmeyeceğini ifade etti.

Pakistan Savunma Bakanı Khawaja Asif de Hindistan'ın saldırılarını "korkakça" olarak nitelendirdi ve sivil bölgelerin hedef alındığını belirtti. Asif, Pakistan'ın "kendi saldırılarından çok daha büyük bir karşılık vereceğini" söyledi.

Hindistan Başbakanı Narendra Modi ise şu ana kadar doğrudan bir açıklama yapmadı ancak hükümet kaynakları aracılığıyla operasyonun terörle mücadele amaçlı olduğu ve orduya gerekli tüm yetkinin verildiği belirtiliyor. Hindistan Savunma Bakanlığı, yapılan açıklamada operasyonun "dikkatli, ölçülü ve tırmandırıcı olmayan nitelikte" olduğu ifade edildi.

Hindistan Dışişleri Bakanlığı da Pakistan'ın iddialarını reddederek, operasyonun sadece terör unsurlarına yönelik olduğunu ve sivil kayıplardan üzüntü duyduklarını bildirdi.

BM'den 'azami itidal' çağrısı

Uluslararası haber ajansları ve gazeteler, bu gelişmeyi "nükleer güçler arasında tehlikeli bir tırmanış" olarak değerlendiriyor. Özellikle sivil kayıpların artması ve camilerin hedef alınması iddiaları büyük tepki çekiyor. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, her iki ülkeye de "azami itidal" çağrısında bulunarak, bölgedeki gerginliğin daha da artmasının felaketle sonuçlanabileceği uyarısında bulundu.

ABD, Çin ve diğer önemli ülkeler de taraflara diyalog çağrısı yaparak, gerginliğin düşürülmesi için çaba gösterilmesi gerektiğini vurguluyorlar. Bölgedeki diplomatik kaynaklar, uluslararası arabuluculuk girişimlerinin başlayabileceğini belirtiyor.

Çatışmaların temelinde hangi sorun var?

Pakistan ve Hindistan arasındaki sıcak çatışmaların temelinde, uzun yıllara dayanan ve çözülemeyen Keşmir sorunu yatıyor. Bu sorunun yanı sıra, son dönemdeki tırmanışın birkaç önemli kaynağı bulunuyor.

Keşmir, nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan ve stratejik öneme sahip bir bölge. 1947'de İngiliz sömürgesinden bağımsızlığın kazanılmasıyla Hindistan ve Pakistan iki ayrı ülke olarak kuruldu. Ancak Keşmir'in hangi ülkeye katılacağı konusunda anlaşmazlık çıktı.

Keşmir halkının çoğunluğu Pakistan'a katılmak isterken, dönemin Hindu prensi Hindistan ile birleşmeyi tercih etti. Bu durum, iki ülke arasında 1947-1948, 1965 ve 1999 yıllarında olmak üzere üç büyük savaşa ve sürekli bir gerginliğe yol açtı.

Günümüzde Keşmir, fiilen "Kontrol Hattı" (Line of Control - LoC) ile ikiye bölünmüş durumda; bir kısmı Hindistan'ın, bir kısmı ise Pakistan'ın kontrolünde bulunmaktadır. Her iki ülke de bölgenin tamamında hak iddia ediyor.



Son tırmanışın nedenleri

Hindistan'ın Cammu Keşmir bölgesindeki Pahalgam kasabasında 22 Nisan'da turistlere yönelik bir terör saldırısında 26 kişinin hayatını kaybetmesi, mevcut gerilimi tetikleyen önemli bir olay oldu. Hindistan, bu saldırıdan Pakistan'ı sorumlu tuttu ve saldırganlardan bazılarının Pakistan vatandaşı olduğunu iddia etti.

Hindistan uzun süredir Pakistan'ı, kendi topraklarında faaliyet gösteren terör gruplarını desteklemekle suçluyor. Pakistan ise bu suçlamaları reddediyor ve Keşmir'deki direniş hareketine destek vermediğini savunuyor.

Pahalgam saldırısının ardından Hindistan, Pakistan topraklarındaki "terör altyapılarına" yönelik "Sindoor Operasyonu" adını verdiği bir askeri harekat başlattı. Hindistan bu operasyonda 9 hedefi vurduğunu ve herhangi bir askeri tesisi hedef almadığını iddia etti.

Pakistan, Hindistan'ın bu saldırısını egemenliğine yönelik bir ihlal ve "savaş ilanı" olarak değerlendirerek derhal misillemede bulundu. Pakistan ordusu, Hindistan'a ait savaş uçaklarını düşürdüğünü ve Hindistan kontrolündeki bölgelere saldırılar düzenlediğini açıkladı. Karşılıklı füze ve topçu atışları sivil kayıplarına yol açtı.

Gerilimi artıran bir diğer faktör ise Hindistan'ın İndus Suları Anlaşması'nı askıya alma kararı oldu. Bu anlaşma, Pakistan için önemli bir su kaynağı olan İndus Nehri'nin sularının paylaşımını düzenlemektedir. Pakistan, bu kararı bir "savaş nedeni" olarak değerlendirdi.

Çatışmaların ardından iki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler de hızla kötüleşti. Karşılıklı olarak diplomatların sınır dışı edilmesi, vizelerin iptali ve ticari ilişkilerin dondurulması gibi adımlar atıldı.

Özetle, Pakistan ve Hindistan arasındaki mevcut sıcak çatışmaların kökeninde çözümsüz Keşmir sorunu yatıyor. Son tırmanış ise Hindistan'daki terör saldırısı ve Hindistan'ın Pakistan'ı suçlaması, ardından gelen askeri operasyonlar ve misillemelerle daha da şiddetlendi. İndus Suları Anlaşması'nın askıya alınması ve diplomatik gerilim de bu tabloyu daha karmaşık hale getirdi.