Tel Aviv’de Abraham Anlaşmaları’na ilişkin bir garip pano

ABD-İsrail ikilisi, İran'a karşı yürüttükleri savaş ateşkesle sonuçlandıktan sonra yine Abraham Anlaşmaları'na yöneldi.

İran'la ateşkes sağlanmasından sonra bir TV kanalına konuk olan ABD Başkanı Donald Trump'ın Özel Temsilcisi Steve Witkoff, yakın zamanda Abraham Anlaşmaları'na taraf olan ülkelerle ilgili büyük bir duyuru yapacaklarını belirtti.

Witkoff, "Birçok ülkede normalleşme bekliyoruz" dedi.

Trump'ın özel temsilcisi bu açıklamalarla ne demek istedi? Bu sorunun cevabı konusunda, yaşanan yeni gelişmeler önemli ipuçları veriyor.

İsrail Tel Aviv'de dikkat çeken bir reklam panosu görüldü.

Bu reklam panosunda Trump en belirgin şekilde görülürken reklam sloganında ise "Abraham (İbrahim) İttifakı, Yeni Orta Doğu" ifadeleri yer aldı.

Peki, panodaki resimde Trump'ın yanında başka kimler vardı?

İsrail Başbakanı Netanyahu, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Suriye'nin yeni Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, ABD'li senatör (Cumhuriyetçi, Trump destekçisi) Lindsey Graham, Eski İsrail Başbakanı Naftali Bennett, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Devlet Başkanı Muhammed bin Zayed, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Dubai Emiri (BAE Başbakanı) Muhammed bin Raşid el-Mektum, Umman Sultanı Sultan Heysem bin Tarık, BAE Dışişleri Bakanı Abdullah bin Zayed, Ürdün Kralı Ürdün Kralı II. Abdullah İbn El Hüseyin, Müslüman Âlimler Birliği Genel Sekreteri Muhammed el-İssâ…

Nedir bu Abraham İttifakı?

Abraham Anlaşmaları, İsrail ile ülkeler arasında imzalanan normalleşme ve diplomatik ilişkilerin kurulması anlaşmalarının genel adı. Dolayısıyla bu anlaşmalara imza atan ülkelerden oluşan gruba da Abraham İttifakı deniliyor.

Bu ittifak, resmî bir askeri ittifak değil, ancak bazı bölgesel güvenlik işbirliklerini ve diplomatik açılımları kapsayan geniş bir siyasi çerçeve olarak değerlendiriliyor.

Abraham İttifakı'na Mısır ve Ürdün daha önce dahil olmuştur. 2020 yılında yani birinci Trump döneminde de Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Fas ve Sudan bu anlaşmalara imza attı ve ittifaka dahil oldu.

Şu ana kadar 6 Arap ülkesi bu ittifaka dahil olmuş durumda.

Tel Aviv'deki pano reklamında bu 6 devletin yetkililerinin dışında da isimler var. Örneğin Suriye lideri Ahmed Şara ve Suudi Arabistan lideri Muhammed bin Selman…

Trump'ın Özel Temsilcisi Witkoff'un, "Abraham Anlaşmaları'na taraf olan ülkelerle ilgili büyük bir duyuru yapacağız. Birçok ülkede normalleşme bekliyoruz" açıklamasını ve Tel Aviv'de yayımlanan reklamı birleştirdiğimizde acaba Suriye ve Suudi Arabistan da Abraham Anlaşmaları'nı imzalayacak mı sorusu akla geliyor.

Gerçi Suriye lideri Ahmed Şara ile Trump, Riyad'da yapılan yüz yüze görüşmede, Abraham Anlaşmaları'nı konuşmuşlardı. Bu sürpriz değil ama Suudi Arabistan bugüne kadar bu anlaşmaları imzalamak için Filistin meselesinin çift devletli çözümünü bir şart olarak sunmuştu.

Bakalım, Suudi Arabistan bu tavrını devam ettirebilecek mi, yoksa önkoşulsuz olarak Abraham İttifakı'na resmen dahil olacak mı yakında göreceğiz.

Her ne kadar Abraham Anlaşmalarını imzalamak ya da Abraham İttifakı'na dahil olmak sadece siyasi, ticari, askeri, diplomatik ilişkilerin normalleşmesi olarak ifade ediliyorsa da, ABD ve İsrail için bunların çok ötesinde bir anlamı var.

Şöyle ki; en başta bu anlaşmalara imza atan ülkeler, bugüne kadar tanımadıkları İsrail'i bir devlet olarak resmen tanımış oluyorlar.

Dahası, İsrail'in yayılmacı politikalarını, yaptığı işgalleri, katliamları kabullenmiş oluyorlar, kısaca İsrail'in potasında erimiş oluyorlar.

İsrail'in Gazze'de, Lübnan'da, Suriye'de Yemen'de, İran'da yaptığı saldırıların ve işgallerin arkasında Abraham Anlaşmalarının verdiği cesaret de var.

Tel Aviv'deki reklam panosu Coalition for Regional Security (Bölgesel Güvenlik Koalisyonu) adında bir şirkete ait. Bu şirketin Abrahams Hield adında bir de internet sitesi bulunuyor. Bu internet sitesine girdiğinizde Abraham Anlaşmaları ve Abraham İttifakı ile ilgili bir harita ile karşılaşıyorsunuz.

Bu haritada ülkeler farklı renklerle kategorize edilmiş.

Koyu yeşil: Abraham Anlaşmalarını imzalayan Mısır, Ürdün, BAE, Fas, Sudan Bahreyn gibi ülkeler ve Irak'ta Barzani'nin bölgesi. Haritada bunlar Abraham İttifakı olarak ifade ediliyor.

Açık yeşil: Suriye, Suudi Arabistan, Umman, Lübnan. Bunlar Abraham İttifakı'nın genişleme potansiyeli olarak ifade ediliyor.

Haritada bir de koyu gri ve siyah kategoride ülkeler var.

Koyu gri: Türkiye ve Katar. Bunlar Hamas ve Müslüman Kardeşler örgütünü destekleyenler olarak ifade ediliyor.

Siyah: İran, Barzani yönetimi hariç Irak, Yemenli Husilerin bölgesi. İran yanlısı bölge olarak ifade ediliyor.

Türkiye'yi koyu gri kategoride değerlendirmeleri dikkat çekici. ABD Başkanı Trump, Türkiye'nin iktidarına övgüler diziyor ama buna rağmen Hamas ve Müslüman Kardeşler destekçisi kategorisindeyiz. Bu neyin mesajı böyle?

Mısır'da Müslüman Kardeşler'e, Gazze'de Hamas'a yaptıkları ortada, bu haritayla Türkiye'yi mi tehdit ediyorlar?

İran'a saldırdılar, cevaplarını aldılar, sonrasında İran'la ateşkes yapmak zorunda kaldılar. Acaba şimdi de Türkiye'ye mi gözlerini diktiler?

Türkiye'nin hedefte olması sürpriz değil. Prof. Dr. Haydar Baş, ABD 1991 yılında Irak'a Körfez Harekatı'nın başlattığında, "Asıl hedef Türkiye'dir" uyarısında bulunmuştu.

BTP Genel Başkanı Hüseyin Baş ise, "Bugün ABD, bugün İsrail komşumuz oluyor, bugün ABD bölgemize yerleşiyor ve nihai hedefleri ister kabul edin ister kabul etmeyin Mezopotamya'dır, Anadolu'dur, medeniyetinin doğduğu nokta yani bugünkü adıyla Türkiye Cumhuriyeti Devletidir" uyarısında bulundu.

Bu uyarıları dikkate alarak her türlü tehdide karşı Türkiye olarak gerekli tedbirleri almak zorundayız.