Putin, masada başka oyuncu istemiyor

Azerbaycan ziyareti sonrası Türkiye yolundayken basın mensuplarına önemli açıklamalar yaptı Cumhurbaşkanı Erdoğan.

Önce bu açıklamaların satır başlarına bakalım, sonra da üzerinde biraz değerlendirme yapalım. Erdoğan'ın açıklamalarına göre;

• İdlib meselesi konusunda Fransa, Almanya ve Rusya ile birlikte yapılması planlanan dörtlü zirve için kesin değil.

• 4'lü zirve yerine 2'li zirve yapabilir. Bu Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in isteği. İki liderin buluşması için tarih yine 5 Mart düşünülüyor.

• Dün Ankara'ya gelen Rusya heyeti görüşmeler yaptı. Bu görüşmenin içeriğine göre Erdoğan ile Putin telefon diplomasisini sürdürecek.

• ABD, Türkiye'ye İdlib'de hava sahasını kullanabilmemiz için gerekli olan Patriotları vermiyor.

• İdlib'deki gözlem noktaları tahkim edilmeye devam ediyor. Rejim güçlerinin İdlib'den çekilmemeleri halinde gereği yapılacak, süreleri doluyor.

• Türkiye Soçi Mutabakatı'nın gereğini istiyor. Bu konuda taviz verilmeyecek.

Putin, 2'li zirve istedi

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ifadeleri de gösteriyor ki, Rusya cenahı İdlib konusuna Fransa ve Almanya'nın müdahil olmasını istemiyor. Bu soruna Türkiye ile Rusya arasındaki görüşmelerde çözüm bulunmasından yana. 

Fransa ve Almanya'nın İdlib'den yeni bir göç dalgası gelmesin diye her şeyi yapacaklarını gören Putin, bu iki liderin Türkiye'nin tezlerini savunacaklarını düşünmüş olmalı. 

Putin, bu konuda haksız değil, çünkü Türkiye Avrupa Birliği'ni göç akınlarından koruyan bir kalkan haline getirilmiş durumda. Bu noktanın Ahmet Davutoğlu'nun başbakanlığı döneminde imzalanan geri kabul anlaşmasını sonuçlarından biri olduğu unutulmamalı. 

Ben bu satırları kaleme alırken Ankara'da bulunan Rusya heyeti İdlib krizini çözebilmek için görüşmelerde bulunuyordu.  

Moskova'dan yapılan açıklamalarda bu görüşmeden olumlu sonuç beklentisi dile getiriliyordu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın telefon diplomasisinin süreceğini açıklaması da önemli. Çünkü müzakereler devam ettiği müddetçe çatışmadan krize çözüm bulunacağına dair umutlar da tükenmeyecek.

ABD'den Patriot gelmiyor

Türkiye'ye 'Patriot yok' diyen ABD'nin cevabını nasıl okumalı? Bana göre ABD Türkiye'ye Patriot vermemekle kalmıyor, 'Ben İdlib'de yokum' da diyor. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD'lilerle yapılan her görüşmeden Patriot konusunun gündeme geldiğini, ancak henüz bir netice alınamadığını da ifade ediyor. Bu da ne kadar ısrar edersek edelim, ABD'den Patriot gelmeyeceğini gösteriyor. 

Zira o Patriotların Türkiye'ye verilmesi, Rusya ile NATO arasında bir çatışma riskini artıracaktır. ABD ve NATO böyle bir çatışma istemiyorlar. En azından İdlib nedeniyle istemiyorlar. 

İlan edilmemiş olsa da Suriye coğrafyasında etkileriyle hissettiğimiz ABD-Rusya anlaşmasına ters bir adım olacağı için de ABD, Türkiye'nin talebine olumlu yanıt vermedi. 

Partisinin dünkü Grup Toplantısında Cumhurbaşkanı Erdoğan, 'Şu anda en büyük sıkıntımız (İdlib'de) hava sahasını kullanamıyor oluşumuzdur. İnşallah buna da bir hal çaresi bulacağız' dedi. 

ABD'den Patriot gelmediğine göre geriye tek seçenek, Putin'e istediklerini verip, hava sahası izni almak kalıyor. 

29 Şubat tarihi kritik

Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün yine Türk gözlem noktalarının çevresini kuşatan Suriye ordusunun Şubat sonuna kadar buralardan çekilmemesi halinde gereğini yapacaklarını dün tekrar ifade etti. Bu açıdan 29 Şubat kritik önemde. 5 Mart'ta Putin ile baş başa bir görüşme yapması plan dâhilinde olan Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu süreyi uzatabilir. 

Bence en doğru karar da bu olacaktır. 

Çatışmasız çözüm isteniyorsa –ki bu her tarafın çıkarınadır- o zaman her fırsatta silahları konuşturmak yerine, diplomaside sonuna kadar ısrar etmenin her zamankinden çok daha hayati önem arz ettiği bir dönemden geçtiğimiz asla unutulmamalıdır.