Realitede faiz yüzde 30'un üzerinde

RECEP BAHAR / İSTANBUL


İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Tecdelioğlu ve yönetim kurulu üyelerinin katıldığı basın sohbet toplantısında deprem sonrası devam etmekte olan çalışmalar, sektörün 2023 stratejileri, yaşanan gelişmelere paralel ihracattaki kayıpların telafisi için çözüm önerileri paylaşıldı. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre Şubat ayında genel ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6.4 düşüşle 18.6 milyar dolar olarak gerçekleşti. Demir ve Demir Dışı Metaller sektörünün 2023 Ocak-Şubat dönemi ihracatı ise geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 13 düşüşle 2 milyar dolar oldu. Şubat ayında genel ihracatın düşüşünde deprem bölgesinin yüzde 8 etkisinin olduğunu belirten İDDMİB Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Tecdelioğlu, "İhracat rakamlarındaki düşüşün tamamını depreme bağlamak doğru değil. Başlıklara baktığımız zaman kur politikası, faiz, rekabetçi tarifelerde olmayan enerji bizi çok etkiliyor. Düşük kur nedeniyle ithalatta da artış yaşanıyor. Bizim kur beklentimiz, her zaman enflasyonla kurun paralel gitmesidir. İhracatın hedeflenen noktaya ulaşması için faiz-kur politikasında değişiklik yapılması yerinde olacaktır" dedi.


Deprem iç piyasayı da, ihracatı da vurdu

Depremin ardından 43 gün geçtiğini, bir Malatyalı olarak bölgede yaşan depremzedeler için seferber olduklarını ifade eden Tecdelioğlu, "Malatya'da akrabalarım yaşıyor. 600 kişinin çalıştığı bir fabrikamız var. Çok şükür ailemden ve işçilerimizden vefat eden olmadı. 17 Şubat gibi tesisimiz çalışmaya başladı. Büyük bir felaketle karşı karşıya kaldık. Yaraları sarmak için Türkiye, birliktelik ve kaynaşmayı tüm dünyaya gösterdi. O gece, ondan sonraki günler, bir kere daha Türk olduğum için gurur duyuyorum dedim" dedi. Deprem bölgelerinde göçlerden dolayı insan kaynakları yönünden çok ciddi problemlerin olduğunu belirten Tecdelioğlu, şunları söyledi: "Depremin bir direkt etkileri, bir de dolaylı etkileri var. Direkt etkileri zaten o bölgedeki ihracatçı firmalarımızın yapmış olduğu iç ve dış piyasaya olan hizmetleri. Dolaylı etkileri ise, tedarikçi olduğu İstanbul, İzmir, Ankara gibi büyük şirketlere yan sanayi olarak çalışan firmaların tedarik zincirindeki etkileri. Böyle baktığımız zaman iç piyasayı yaklaşık yüzde 25-30, ihracatı da yüzde 8 civarında etkiliyor. Bu rakamlar çok büyük. İç piyasadaki yüzde 30'lara varan küçülme ihracatta yüzde 10'lara varan daralma, maalesef zor ekonomik koşullardan geçtiğimiz bugünlerde ciddi bir şekilde bizi sarsıyor. Bir an önce üretmeye ve ihracata devam etmemiz lazım. Göçü durdurmamız ve oradaki insan kaynağını üretir hale getirmemiz lazım."
Deprem bölgesindeki istihdamın eski günlere dönmesinin ancak kalıcı konutlarla, insanların yaşamasıyla mümkün olabileceğine dikkat çeken Tecdelioğlu, deprem bölgesinin inşasında iç piyasada bir hareketlenme başlayacağını, talepleri karşılayacak kapasitenin olduğunu, ithalata gerek kalmayacağını söyledi.

EYT de şirketleri zorluyor

EYT'nin firmalar için yük olduğunu dile getiren Tecdelioğlu, "EYT'den dolayı dilekçeler gelmeye başladı. Gelen dilekçelerdeki süre 30 gün. Şimdi 30 gün içinde biz bunu emekli etmek zorundayız. Emekli ettiğimiz arkadaşa tazminat ödemek zorundayız. Yani acilen KGF kredisinin çıkması lazım" dedi.

İhracatçının ana derdi döviz kuru

Nispeten düşük kalan döviz kuru nedeniyle ithalatın arttığının bilgisini veren Çetin Tecdelioğlu, "Bizim hırdavat sektöründe de ithalat gerçekleşmeye başladı. Çünkü bizim üretici firmalarımız TL bazda sattıkları malda rekabet edebilecekleri ürünlerde sıkıntı yaşıyorlar" ifadelerini kullandı. Realitede yüzde 30'un üzerinde bir faiz olduğunu kaydeden Tecdelioğlu, şunları söyledi: "Kredi kullanmak için koşullar çok ağırlaştırılmış durumda. İşletmelerin öz kaynakları yetmiyor. Sanayiciler olarak 2019, 2020, 2021 yıllarında pandeminin yaratmış olduğu fırsatlarla çok ciddi yatırım yaptık, kapasitelerimizi arttırdık ama öz kaynağımız yani işletme sermayemiz yetmiyor. Şu an öz kaynak eksikliğinden mecburen bankalardan dış kaynak kullanmak zorunda kalıyoruz. Bu yüksek faizleri karşılayabilecek bir kârlılığımız yok. Enerji fiyatları yüzde 15-20 düştü. Fakat bu rakamlarla dünyadaki enerji fiyatlarıyla kıyasladığımız zaman Türkiye hala çok pahalı ve hala rekabetçi değiliz. Eximbank iyi ki var, Eximbank olmasa bizim ihracatta para bulacağımız banka yok."