logo
04 AĞUSTOS 2025

Şair Fuzûlî ve Ehl-i Beyt-1

03.01.2017 00:00:00
Fuzûlî, hem Anadolu hem de Türk coğrafyasının yetiştirdiği gelmiş geçmiş en büyük Divan şairi olarak tanınmıştır. (Mengi: 2014). Sadece Türk tarihine değil, dünya tarihine de araştırma konusu olmuş bir şairdir. 
16. asır Divan şairi olan Fuzûlî'nin asıl ismi Mehmed b. Süleyman'dır. Babası Hille müftüsü Molla Süleyman'dır.
Bazı kaynaklar da Fuzûlî'nin Şii mezhebinden olduğu yer almasına karşın Sünni olduğunu ileri süren kaynaklar da vardır lâkin "Şii ve Sünni kardeştir" (Prof. Dr. Haydar Baş) dolayısıyla böyle bir ayrıma gidilmesinin de bir anlamı yoktur. 
Fuzûlî kendini yetiştiren âlim bir şairdir. Arap, Fars ve Türk dillerini öğrenmekle kalmamış aynı zamanda bu üç dilin edebiyatlarını da çok iyi öğrenmiştir. Böylesine donanımlı bir şairin kendine 'Fuzûlî' mahlasını seçmesi de elbette tesadüf değildir. 
Kelime her ne kadar 'boş, gereksiz' anlamlarına gelse de Arapçada "Fazl" (fazilet, sonsuz, iyilik, erdem, lütuf) kökünden gelir. 
Fuzûlî'nin Farsça Dîvânı'nın önsözünde; aslında daha güzel mahlaslar aldığını ve bunlarla güzel şiirler yazdığını, bu mahlasların birçok şair tarafından çabucak benimsendiğini, bu yüzden karışıklık çıkmaması için kimsenin kullanmayacağı 'Fuzûlî' mahlasını aldığını açıklamıştır, bu kelimenin aynı zamanda "fazl" kelimesinin çoğulu olduğunu da hemen sözlerine eklemiştir.
O dönemde şairler şöhret edinip kalıcı olabilmek, ilim öğrenmek, padişah yahut bir devlet büyüğünün desteğiyle sanat yapabilmek ve huzur içinde yaşayabilmek için Osmanlı'nın kalbine; İstanbul'a gitmek ister ve o çevreye yakın olmak için çaba gösterirlerdi. 
Fuzûlî'nin ise bütün hayatı Hille, Kerbelâ, Necef ve Bağdat gibi şehirlerde geçmiştir. İstanbul'dan uzak olmasına rağmen, şöhreti çağından başlayarak bütün Türk dünyasına yayılmıştır. 
Fuzûlî'nin şiirlerinde her dem aşk vurgusu vardır, hep aşkı anlatmıştır. Şiirlerindeki aşk, maddî ve beşerî aşktan başlayarak İlâhî, tasavvufî aşka doğru gider. 'Leylâ ile Mecnûn' Mesnevîsinde beşerî aşktan nasıl yavaş yavaş sıyrılarak ve maddeden uzaklaşarak İlâhî, tasavvufî aşka doğru gittiği açıkça görülür.
Yediden yetmişe herkesin gönlüne hitap eden, etkili bir şairdir, okuyan herkes onun yazdığı beyti kolayca anlar ama üzerinde durup düşünüldükçe tasavvufî bir derinliğin olduğu fark edilir. 
Derine inildikçe şairin edebî sanat gücü anlaşılır. Şiirlerinde geçen aşk, beşerî aşktan ziyade İlâhî aşktır. Yani Fuzûlî'nin âşık olduğu sevgilisi Allah'tır. 
Dolayısıyla tasavvuf onun şiirlerinde önemli bir yer tutar ama mutasavvıf değildir, Fuzûlî edebî sanatı amaçlayan ve bu doğrultuda bir şair edasıyla tasavvufu şiirin derinliklerine gizlemiştir, okuyucunun çaba göstermeden bu derinlikleri anlayabilmesi hayli güçtür. 
Mutasavvıflarda ise tasavvufî düşünce ortadadır, açık ve nettir kendini şiirde gizlemez. Örneğin Ahmet Yesevî, Seyyid Nesîmî, Niyâzî-i Mısrî, Hallâc-ı Mansûr gibi Hak yoluna ermiş şairler mutasavvıftırlar ve şiirlerinde tasavvuf açıkça kendini gösterir.
Fuzûlî'nin bu denli güçlü bir şair olması, dönemindeki ve döneminden sonraki edip ve şairleri etkilemesi, günümüze kadar isminin yaşaması hiç şüphesiz onun sağlam ve güçlü bir kaynaktan beslendiğini bizlere anımsattı. 
Fuzûlî'yi mercek altına aldığımızda onun tam bir Ehl-i Beyt âşığı olduğunu öğrendik.
Fuzûlî, Peygamberimiz'e, Eh-i Beyt'ine ve 12 İmam'a içten bir sevgiyle bağlıdır. Yazdığı Arapça, Farsça ve Türkçe eserlerinde bu kutlu kişilerden övgüyle söz eden, yüzlerce beyit yazmıştır.
Özellikle Hz. Hüseyin'in Kerbelâ'da şehit edilişini en içten bağlılıkla anlatmış ve İmam Hüseyin'e yapılan, Ehl-i Beyt'e yapılan bu zulmü lanetleyerek kınamıştır. 
Bir sonraki yazımızda, Necef'te İmam Ali'nin türbedarlığını yapmış olan Fuzûlî'nin, Ehl-i Beyt'e olan aşkını yazdığı beyitleri üzerinden anlatacağız.
(Devam edecek?)
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
 
Ünal Kurtoğlu / diğer yazıları
İmamoğlu ve Altaylı'ya ziyaret
BTP liderinden Silivri'de açıklamalar
8 yıldır tamamlanamayan tünelin faturası işçilere kesildi
Bayburt Groupta çalışan 100'e yakın işçi işsiz kaldı
LGS yerleştirme sonuçları açıklandı
İşte sonuçlara dair detaylar
Temmuz ayı enflasyonu açıklandı
TÜİK'e göre enflasyon yüzde 33,52
BM, İslam dünyasının utancını açıkladı
'Gazze'de 1 milyon kadın ve kız çocuk açlık tehdidi altında'
Sydney Liman Köprüsü, Galata Köprüsü’nden daha kalabalıktı
Yüz binlerce Sidney'li Gazze'deki soykırıma karşı yürüdü
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı bir kez daha Mescid-i Aksa'ya baskın düzenledi
Bir tek kişi tepki gösterdi
'Komisyonumuz büyük Türk milletidir'
İYİ Parti Bursa'da açılım karşıtı miting yaptı
Çarpıcı komisyon yorumu
'Yanlışı meşrulaştırmak için...'
Giresun'da fındık hasadı başladı
Fındık alım fiyatları açıklandı mı?
Gazze'de açlık da öldürüyor
Son 24 saatte 6 kişi daha öldü
İsrail son 24 saatte 98 Müslümanı daha öldürdü
Sözde yardım dağıtım faaliyetlerinde can kaybı bin 422'ye çıktı
Rusya ve Azerbaycan arasındaki gerginlik devam ediyor
Azerbaycan Diasporası Başkanı Şıhlinski, Moskova'da gözaltına alındı
İşte aldıkları zam oranları
Kamu işçisinin zam görüşmeleri sonuçlandı
Azeri gazı artık Suriye'de
Kilis'te tören düzenlendi
İmamoğlu ve Altaylı'ya ziyaret
BTP liderinden Silivri'de açıklamalar
8 yıldır tamamlanamayan tünelin faturası işçilere kesildi
Bayburt Groupta çalışan 100'e yakın işçi işsiz kaldı
LGS yerleştirme sonuçları açıklandı
İşte sonuçlara dair detaylar
Temmuz ayı enflasyonu açıklandı
TÜİK'e göre enflasyon yüzde 33,52
BM, İslam dünyasının utancını açıkladı
'Gazze'de 1 milyon kadın ve kız çocuk açlık tehdidi altında'
Sydney Liman Köprüsü, Galata Köprüsü’nden daha kalabalıktı
Yüz binlerce Sidney'li Gazze'deki soykırıma karşı yürüdü
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı bir kez daha Mescid-i Aksa'ya baskın düzenledi
Bir tek kişi tepki gösterdi
'Komisyonumuz büyük Türk milletidir'
İYİ Parti Bursa'da açılım karşıtı miting yaptı
Çarpıcı komisyon yorumu
'Yanlışı meşrulaştırmak için...'
Giresun'da fındık hasadı başladı
Fındık alım fiyatları açıklandı mı?
Gazze'de açlık da öldürüyor
Son 24 saatte 6 kişi daha öldü
İsrail son 24 saatte 98 Müslümanı daha öldürdü
Sözde yardım dağıtım faaliyetlerinde can kaybı bin 422'ye çıktı
Rusya ve Azerbaycan arasındaki gerginlik devam ediyor
Azerbaycan Diasporası Başkanı Şıhlinski, Moskova'da gözaltına alındı
İşte aldıkları zam oranları
Kamu işçisinin zam görüşmeleri sonuçlandı
Azeri gazı artık Suriye'de
Kilis'te tören düzenlendi
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.