Bütçe umut vermedi
23.12.2019 00:00:00
2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi muhalefetin, ülkeye nefes aldıracak nitelikte olmadığı, eleştirilerine rağmen iktidarın, 2023 hedeflerine yürüyüşte çok önemli bir mihenk taşı olduğu savunmalarıyla Meclis'te kabul edildi.
Bütçe ilk defa trilyon lira sınırını aştı. 2020 bütçesinde giderler için 1 trilyon 95,5 milyar lira tahsis edildi. Bu tutarın 956,5 milyar liralık kısmı faiz dışı giderlerden, 138,9 milyar liralık kısmı ise faiz giderlerinden oluşuyor. Bütçe gelirlerinin ise 956,6 milyar lira olması hedefleniyor. Hedeflenen bütçe açığı ise 138,9 milyar lira.
2020 yılı bütçesinde öngörülen faiz giderlerinin tutarı hemen hemen bütçe açığına eşit. Bir önceki yıla göre 2020 yılı için hedeflenen bütçe açığında 58,3 milyar liralık bir artış var. Oransal olarak bu artış yüzde 72,3'e tekabül ediyor. Üstelik önceki yıl bütçesinde 36,7 milyar lira olan faiz dışı fazla 2020 yılı bütçesinde sıfıra inmiş durumda. Yani, faizler dışarıda bırakılsa bile bütçe fazla vermiyor. Üstelik önceki yıla göre bütçe gelirlerinde 134,5 milyar liraya karşılık gelen yüzde 14 oranında artış hedeflenmesine rağmen.
Hedeflenen bütçe gelirlerinin ağırlığını yine vergi gelirleri oluşturuyor.784,6 milyar lira olan vergi gelirleri hedefinin 271,5 milyar liralık kısmı gelir vergisi, kurumlar vergisi gibi dolaysız vergilerden geri kalan kısmı ise KDV, ÖTV gibi, mükelleflerin mali gücünü dikkate almayan ve vergilendirmede adalet ilkesini zedeleyen dolaylı vergilerden oluşuyor.
Resmi verilere göre 30 Kasım 2019 tarihi itibariyle kamu kesimi borç stoku 1 trilyon 274 milyar lira seviyesine ulaşmış bulunuyor. Bu tutarın 628,5 milyar liralık kısmı döviz cinsinden borçlardan oluşuyor. 2019 yılı Ocak ayına göre borç tutarındaki % 14 oranında bir artış görünüyor.
Borçlanmaya, vergi artışlarına dayalı finansman bir yandan vatandaşın üzerindeki faiz yükünü, diğer taraftan ekonomiyi canlandıracak tüketim harcamalarının vergiler yoluyla kamuya aktarılmasına neden oluyor. Vatandaşa hizmet olarak sunulacak 140 milyar lira da faiz olarak borç verenlerin hesabına aktarılıyor.
2020 yılı bütçesi de vatandaşa geleceğe daha güvenli bakmasını sağlayacak bir umut ışığı sunmuyor. Ülkenin öz değerlerine dayalı, bağımsız, öz kaynaklarının millet menfaatine işletildiği Milli Bir Ekonomi olmadan da her yeni yıl daha da zor geçeceğe benziyor.
Bütçe ilk defa trilyon lira sınırını aştı. 2020 bütçesinde giderler için 1 trilyon 95,5 milyar lira tahsis edildi. Bu tutarın 956,5 milyar liralık kısmı faiz dışı giderlerden, 138,9 milyar liralık kısmı ise faiz giderlerinden oluşuyor. Bütçe gelirlerinin ise 956,6 milyar lira olması hedefleniyor. Hedeflenen bütçe açığı ise 138,9 milyar lira.
2020 yılı bütçesinde öngörülen faiz giderlerinin tutarı hemen hemen bütçe açığına eşit. Bir önceki yıla göre 2020 yılı için hedeflenen bütçe açığında 58,3 milyar liralık bir artış var. Oransal olarak bu artış yüzde 72,3'e tekabül ediyor. Üstelik önceki yıl bütçesinde 36,7 milyar lira olan faiz dışı fazla 2020 yılı bütçesinde sıfıra inmiş durumda. Yani, faizler dışarıda bırakılsa bile bütçe fazla vermiyor. Üstelik önceki yıla göre bütçe gelirlerinde 134,5 milyar liraya karşılık gelen yüzde 14 oranında artış hedeflenmesine rağmen.
Hedeflenen bütçe gelirlerinin ağırlığını yine vergi gelirleri oluşturuyor.784,6 milyar lira olan vergi gelirleri hedefinin 271,5 milyar liralık kısmı gelir vergisi, kurumlar vergisi gibi dolaysız vergilerden geri kalan kısmı ise KDV, ÖTV gibi, mükelleflerin mali gücünü dikkate almayan ve vergilendirmede adalet ilkesini zedeleyen dolaylı vergilerden oluşuyor.
Resmi verilere göre 30 Kasım 2019 tarihi itibariyle kamu kesimi borç stoku 1 trilyon 274 milyar lira seviyesine ulaşmış bulunuyor. Bu tutarın 628,5 milyar liralık kısmı döviz cinsinden borçlardan oluşuyor. 2019 yılı Ocak ayına göre borç tutarındaki % 14 oranında bir artış görünüyor.
Borçlanmaya, vergi artışlarına dayalı finansman bir yandan vatandaşın üzerindeki faiz yükünü, diğer taraftan ekonomiyi canlandıracak tüketim harcamalarının vergiler yoluyla kamuya aktarılmasına neden oluyor. Vatandaşa hizmet olarak sunulacak 140 milyar lira da faiz olarak borç verenlerin hesabına aktarılıyor.
2020 yılı bütçesi de vatandaşa geleceğe daha güvenli bakmasını sağlayacak bir umut ışığı sunmuyor. Ülkenin öz değerlerine dayalı, bağımsız, öz kaynaklarının millet menfaatine işletildiği Milli Bir Ekonomi olmadan da her yeni yıl daha da zor geçeceğe benziyor.
Sani Ak / diğer yazıları
- Bütçe umut vermedi / 23.12.2019
