Sefası var vefası yok…
13.09.2018 00:00:00
Şiirlerin, şarkıların mekânı, huzur ve keyif diyarı Adalar'ın güzelliklerine çok şair methiye düzmüş, şarkılar yazılmıştır. Ünlü bestekâr Yesari Asım Arsoy'un Çam Limanı'na ithafen güftesini yazıp bestelediği sultânî-yegâh şarkı "Biz Heybeli'de her gece mehtaba çıkardık", en iyi bilinenlerden biridir. Bir İstanbul türküsü, hicaz makamındaki "Ada sahilleri" ise, gönüllerde taht kurmuş, dillerde nağme olmuştur.
Ünlülerin anılarında yer almıştır Adalar. Yahya Kemal Beyatlı, Atatürk ile Büyükada'daki Spilandit Oteli'nde tanışmıştır. Yine bu ünlü şairimiz tanınmış romancı ve öykü yazarımız Yakup Kadri Karaosmanoğlu ile Büyükada'da köşk kiralamışlardır. Öykü, roman, oyun yazarı, şair ve hiciv ustası Aziz Nesin'in çocukluğu Heybeliada'da geçmiştir. Değerli dost, ilâhiyatçı, gazetemiz yazarlarından Mehmet Emin Koç'un da çocukluğunun bir kısmı Heybeliada'da geçmiştir. Gazeteci, yazar, musıkişinas, adı nihaventçiye çıkmış büyük şarkı bestekârımız Osman Nihat Akın'ın dedesi Ahmet Rasim Efendi de Heybeliada'daki evinde vefat etmiştir. Burgazada deyince, 1890'lardan 1930'lara kadar dönemin en tanınmış yazarı Hüseyin Rahmi Gürpınar aklımıza gelir. Sait Faik Abasıyanık da adanın unutulmazlarındandır. Her ikisinin evleri de müze haline getirilmiştir, Burgazada'da gidip görülebilir.
Hem şehrin gürültüsünden uzak, hem de İstanbul'a çok yakın mesafede olan adaların sağladığı sükûnet, Adalar'ın yazarlar tarafından günümüzde de takdir ve tercih edilen bir özelliğidir. Gazetemiz başyazarı, şair, öykü yazarı, araştırmacı-soruşturmacı gazeteci dostum Muharrem Bayraktar ile zaman zaman adalara uzandığımızda her seferinde bana "Hocam, burada ev tutulsa ne güzel yazılır" diye hayıflanmıştır. Kaldı ki Sayın Bayraktar yazmak konusunda ne mekân tanır, ne zaman. O kadar velud çok eser veren yazar olmasına rağmen tercihini dile getirmiştir.
Buraya kadar söylediklerimiz güzel de işin bir de hüzün tarafı, daha doğrusu acı yanı var; o da, ada nostaljisi uğruna faytonlara koşulan atların dramı.
Sadece Büyükada'da yılda 500 at ölüyor. Atların ortalama ömrü 25 yıl ama faytona koşulan atlar en fazla iki yıl yaşayabiliyor. Bunun başlıca iki nedeni var. Birincisi yerli ve yabancı turistlerin faytonlara rağbeti sonucu atların haddinden fazla yorulmasıdır. Yorgunluk sonucu hastalanan, sakatlanan hatta ölen atların durumu içler acısıdır.
Bir diğer neden, Ada'nın topografik yapısıdır. Atlar bu yapıya uygun değil, çünkü Ada çok dik yokuşlara sahip. Bu koşullarda da atların herhangi bir boyuttaki taşımacılığa tahammülü mümkün görülmüyor. Hiçbir hayvan yüksek sıcaklığın altında sırf nostalji olsun diye bir insanı üzerinde taşımamalı ve bu işkenceye maruz kalmamalıdır.
Nitekim insaf sahibi pek çok Ada yerlisi fayton yerine yürümeyi tercih ederek durumu protesto etmektedir. Yönetimin doğru sistemi bulup bu zulme son vermeleri gerekmektedir.
Atların yanında bir de eşeklerin durumu var. Adalar eşeksiz olmaz. Gerçi yükleri atlarınki gibi ağır olmasa da çoluk çocuğu sırtlarında taşımaktan yorgun düşüyorlar.
Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın 1930'larda yayımlanmış öykü kitabı "İki Hödüğün Seyahati"ndeki bir öykü, "Nasıl Öldürdüler", Heybeliada'nın eşeklerine adanmıştır.
Eşek sahipleri, hayvan yaşlanıp işe yaramaz hale gelince, yemek vermeyi kesip, kendi haline bırakıyorlardı. Hüseyin Rahmi tanık olduğu bir olayı anlatırken bu nankörlüğü, vefasızlığı ifşa eder: Evinde oturmuş masanın başında çalışırken dört çocuğun yaşlı bir eşeği sopayla dövdüklerini görür. Dertli diye isimlendirdiği hayvanı kurtarmak için müdahale ederse de sonuçta daha kalabalık grupla gelen çocuklar eşeği öldürürler. Yazar öyküde günümüzdekilere de ders olacak şu satırlara yer veriyor;
"Bu ölüm cinayetini soruşturmak için bir memur gelmedi. Çünkü bu hayvanların orduları, mahkemeleri, savcıları yoktur. Herkes onları öldürebilir. Koca Ada'da bu cinayet olayının benden başka tanığı bulunmadı. Çünkü sopa altında bir eşeğin öldürülmesi ne acınacak, ne şaşılacak bir olaydı. Herkes bunu doğal buluyordu. O ölmemiş, gebermişti."
Ünlülerin anılarında yer almıştır Adalar. Yahya Kemal Beyatlı, Atatürk ile Büyükada'daki Spilandit Oteli'nde tanışmıştır. Yine bu ünlü şairimiz tanınmış romancı ve öykü yazarımız Yakup Kadri Karaosmanoğlu ile Büyükada'da köşk kiralamışlardır. Öykü, roman, oyun yazarı, şair ve hiciv ustası Aziz Nesin'in çocukluğu Heybeliada'da geçmiştir. Değerli dost, ilâhiyatçı, gazetemiz yazarlarından Mehmet Emin Koç'un da çocukluğunun bir kısmı Heybeliada'da geçmiştir. Gazeteci, yazar, musıkişinas, adı nihaventçiye çıkmış büyük şarkı bestekârımız Osman Nihat Akın'ın dedesi Ahmet Rasim Efendi de Heybeliada'daki evinde vefat etmiştir. Burgazada deyince, 1890'lardan 1930'lara kadar dönemin en tanınmış yazarı Hüseyin Rahmi Gürpınar aklımıza gelir. Sait Faik Abasıyanık da adanın unutulmazlarındandır. Her ikisinin evleri de müze haline getirilmiştir, Burgazada'da gidip görülebilir.
Hem şehrin gürültüsünden uzak, hem de İstanbul'a çok yakın mesafede olan adaların sağladığı sükûnet, Adalar'ın yazarlar tarafından günümüzde de takdir ve tercih edilen bir özelliğidir. Gazetemiz başyazarı, şair, öykü yazarı, araştırmacı-soruşturmacı gazeteci dostum Muharrem Bayraktar ile zaman zaman adalara uzandığımızda her seferinde bana "Hocam, burada ev tutulsa ne güzel yazılır" diye hayıflanmıştır. Kaldı ki Sayın Bayraktar yazmak konusunda ne mekân tanır, ne zaman. O kadar velud çok eser veren yazar olmasına rağmen tercihini dile getirmiştir.
Buraya kadar söylediklerimiz güzel de işin bir de hüzün tarafı, daha doğrusu acı yanı var; o da, ada nostaljisi uğruna faytonlara koşulan atların dramı.
Sadece Büyükada'da yılda 500 at ölüyor. Atların ortalama ömrü 25 yıl ama faytona koşulan atlar en fazla iki yıl yaşayabiliyor. Bunun başlıca iki nedeni var. Birincisi yerli ve yabancı turistlerin faytonlara rağbeti sonucu atların haddinden fazla yorulmasıdır. Yorgunluk sonucu hastalanan, sakatlanan hatta ölen atların durumu içler acısıdır.
Bir diğer neden, Ada'nın topografik yapısıdır. Atlar bu yapıya uygun değil, çünkü Ada çok dik yokuşlara sahip. Bu koşullarda da atların herhangi bir boyuttaki taşımacılığa tahammülü mümkün görülmüyor. Hiçbir hayvan yüksek sıcaklığın altında sırf nostalji olsun diye bir insanı üzerinde taşımamalı ve bu işkenceye maruz kalmamalıdır.
Nitekim insaf sahibi pek çok Ada yerlisi fayton yerine yürümeyi tercih ederek durumu protesto etmektedir. Yönetimin doğru sistemi bulup bu zulme son vermeleri gerekmektedir.
Atların yanında bir de eşeklerin durumu var. Adalar eşeksiz olmaz. Gerçi yükleri atlarınki gibi ağır olmasa da çoluk çocuğu sırtlarında taşımaktan yorgun düşüyorlar.
Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın 1930'larda yayımlanmış öykü kitabı "İki Hödüğün Seyahati"ndeki bir öykü, "Nasıl Öldürdüler", Heybeliada'nın eşeklerine adanmıştır.
Eşek sahipleri, hayvan yaşlanıp işe yaramaz hale gelince, yemek vermeyi kesip, kendi haline bırakıyorlardı. Hüseyin Rahmi tanık olduğu bir olayı anlatırken bu nankörlüğü, vefasızlığı ifşa eder: Evinde oturmuş masanın başında çalışırken dört çocuğun yaşlı bir eşeği sopayla dövdüklerini görür. Dertli diye isimlendirdiği hayvanı kurtarmak için müdahale ederse de sonuçta daha kalabalık grupla gelen çocuklar eşeği öldürürler. Yazar öyküde günümüzdekilere de ders olacak şu satırlara yer veriyor;
"Bu ölüm cinayetini soruşturmak için bir memur gelmedi. Çünkü bu hayvanların orduları, mahkemeleri, savcıları yoktur. Herkes onları öldürebilir. Koca Ada'da bu cinayet olayının benden başka tanığı bulunmadı. Çünkü sopa altında bir eşeğin öldürülmesi ne acınacak, ne şaşılacak bir olaydı. Herkes bunu doğal buluyordu. O ölmemiş, gebermişti."
Prof. Dr. Ali Ünal Emiroğlu / diğer yazıları
- Terör / 01.02.2024
- Yerel yönetim / 25.01.2024
- Muhalefet / milli irade / 22.01.2024
- Anayasa Mahkemesi yoksa… / 18.01.2024
- Soykırım davası / 15.01.2024
- Sosyal devlet için / 11.01.2024
- Hukuk devletine başkaldırı / 25.12.2023
- Güç dengesi / 21.12.2023
- Yerel seçime giderken / 14.12.2023
- İnsanlığın anayasası / 11.12.2023
- Yerel yönetim / 25.01.2024
- Muhalefet / milli irade / 22.01.2024
- Anayasa Mahkemesi yoksa… / 18.01.2024
- Soykırım davası / 15.01.2024
- Sosyal devlet için / 11.01.2024
- Hukuk devletine başkaldırı / 25.12.2023
- Güç dengesi / 21.12.2023
- Yerel seçime giderken / 14.12.2023
- İnsanlığın anayasası / 11.12.2023
