Tarıma ve hayvancılığa ithal darbe
YENİ MESAJ/İSTANBUL
Türkiye'de tarım ve hayvancılık sektörü can çekişiyor. Hükümet ise ortaya çıkan üretim açığını ithalat yoluyla karşılamaya çalışıyor. Bu bağlamda son olarak gıda fiyatlarındaki artışı engellemek için Et ve Süt Kurumu ile Toprak Mahsulleri Ofisi'ne (TMO) sıfır gümrükle ithalat izni verildi. Söz konusu kararları Pazartesi günü Ankara'da düzenlediği basın toplantısında masaya yatıran Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, çiftçimizin üst üste darbeler yediğine işaret ederek, "Hasat zamanında çıkarılan gümrük vergilerini düşüren yanlış kararname, hatalar zincirinin ilk halkası olmuştur. Bu kararname, buğday fiyatlarını düşürmüştür. 27 Haziran 2017'de yayınlanan kararnameden önce buğdayda tonu ekmeklikte 1000-1050 lira, makarnalıkta 1050-1150 lira olan fiyat, bazı bölgelerimizde ekmeklikte 800, makarnalıkta 900 liraya kadar gerilemiştir. Hatta Trakya bölgemizde 750 liraya kadar inmiştir" şeklinde konuştu.
TMO yan gelip yattı
"Fiyatlar inmeye başladığında acilen Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO) devreye girmesi ve fiyat istikrarını sağlaması gerekiyordu" diyen Bayraktar, şöyle devam etti: "TMO, devreye girmedi, 12 Temmuz 2017'ye kadar bekledi, müdahale fiyatını açıklamadı. Ofisin müdahale alım fiyatını açıklamada gecikmesi ve ton başına ekmeklikte 940 lira gibi üreticinin talebini karşılamaktan uzak bir fiyat vermesi hatalar zincirinin ikinci halkası olmuştur. TMO, geçen yıl 910 lira olan fiyatı yüzde 3.3 artışla 940 liraya çıkarmış, makarnalıkta 1000 lira olan fiyatı da değiştirmemiştir.
Bütün bunların üzerine İç Anadolu ve Doğu Anadolu'nun Kayseri, Kırşehir, Çorum, Kars, Yozgat, Ağrı, Ardahan, Çankırı, Erzurum gibi bazı illerinde yüzde 10'dan, yüzde 80'lere varan oranlarda verim kaybına neden olan kuraklık da üreticimize ayrıca darbe vurmuştur. Buğdayda halen üretici fiyatı vasfına göre 830 liraya kadar düşmüş durumdadır. Bu ortamda yapılması gereken, hasatta çıkardığı yanlış kararnameyle buğdayda fiyatların düşmesine neden olan hükümetimiz, kilogramda 5 kuruş olarak uygulanan primi artırarak hatasını telafi etmeli, üreticinin zararını gidermelidir."
Fındıkta da mağduriyet yolda
TZOB Genel Başkanı, fındık hasadının da yakında başlayacağına işaret ederek, "Fındık ülkemize 2 milyar dolardan fazla döviz sağlamaktadır. TMO, Nisan ayında başladığı alımlara yeni sezonda da etkin olarak devam etmeli, fındık üreticisini mağdur etmemelidir" dedi. Bu arada fındıkta kilogram fiyatı TMO'nun kilosu 10 liradan 6 bin ton alım yapmasına rağmen 7-8 liraya kadar geriledi.
Çiftçiye darbe vuran karar
Cumartesi günü Resmi Gazete'de yayınlanan Bakanlar Kurulu kararıyla sıfır gümrükle TMO'ya 750 bin ton buğday ve mahlut, 700 bin ton arpa, 700 bin ton mısır, 100 bin ton pirinç; Et ve Süt Kurumu'na (ESK) ise 500 bin canlı büyükbaş hayvan, 475 bin canlı küçükbaş hayvan, 75 bin ton lop et, 20 bin ton da karkas et ithalatı için yetki verildi.
TMO, bu yetkiyi, buğday, mahlut, arpada 31 Mayıs 2018, mısırda 31 Temmuz 2018, pirinçte 31 Ağustos 2018; ESK ise, karkas ette 31 Aralık 2017, lop et ve canlı büyükbaş, küçükbaş hayvan ithalatında 31 Aralık 2018 tarihine kadar bu yetkilerini kullanabilecek.
Ayrıca Et ve Süt Kurumu'na, 2017 yılı sonuna kadar da 20 bin ton karkas et ithalatı için yetki verildi. TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar, "ESK'ya verilen yetkiyi de doğru bulmuyoruz. 2010-2016 yılları arasında ithalata 5 milyar dolardan fazla döviz ödediğimiz unutulmuş gibi görünüyor" dedi. Bayraktar, kurban pazarlarının kurulmadığına işaret ederek, kurbanlıklar konusunda yapılacak fiyat tahmininin yanıltıcı olacağını kaydetti.
TMO'dan savunma
TMO'nun internet sitesinde yer alan duyuruda, Bakanlar Kurulu kararıyla 750 bin ton buğday, 700 bin ton arpa, 700 bin ton mısır ve 100 bin ton pirinç için Ofise ithalat yetkisi verildiği hatırlatıldı. TMO ise Bakanlar Kurulu kararıyla hububat ithalatı için kuruma verilen yetkinin genel olduğu belirtilerek, "Bu yetki ihtiyaç halinde kullanılabilecektir, hasat sezonunda kullanılması söz konusu değildir, asla üretici mağduriyetine sebep olmayacaktır.
Bu görev kapsamında birinci önceliğimiz üreticilerimizdir. Nitekim hasadın yoğun olduğu bugünlerde kurumumuz 300 noktada, mevcut iş yeri personeline ilave olarak 200'ün üzerinde geçici görevli personeliyle üreticilerimize en iyi şekilde hizmet verebilmek için yoğun gayret göstermektedir. Hasadın başlangıcından bugüne kadar üreticilerimizden 1.2 milyon ton buğday satın alınmış ve günlük alım 50 bin ton seviyelerinde devam etmektedir" ifadesi kullanıldı.