Şanlıurfa'nın kültüründe ayrı bir yeri olan "Taş ustalığı", halen önemini koruyor. Sert taşları adeta "Dantel" gibi işleyen ustalara, Türkiye'nin her tarafından iş teklifleri geldiği bildirildi.
Tarihi geçmişi 11 bin yıl öncesine dayanan ve birçok medeniyete evsahipliği yapan Şanlıurfa'da, Türk-Arap mimarisinin ortak özellikleri bulunuyor. Bölgedeki iklimin etkisi ve taş evlerin serin tutması nedeniyle taştan yapılmış evler, işyerleri, hanlar gibi birçok eser bulunuyor.
Söz konusu eserler, çevre şartları, insan faktörü ve geçen zaman nedeniyle yıpranarak yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bulunuyor.
Vakıf kuruldu
Bueserlerin kurtarılması ve yeniden kazanılması amacıyla, 1990 yılında Şanlıurfa Valiliği bünyesinde kurulan Şanlıurfa Kültür Sanat Eğitim veAraştırma Vakfı (ŞURKAV), önemli çalışmalar yapıyor.
ŞURKAV yetkilileri, bünyelerindeki mimar, mühendis, teknisyen ve taş ustalarıyla 60 dolayında eserin restorasyonunu yaptıklarını belirttiler.
Şanlıurfalı taş ustalarının başta Türkiye'nin en büyük çevre düzenlemesi projesi olan Dergah-Balıklıgöl, Eyyüp Peygamber çevre düzenlemesi ve TBMM Evi restorasyonunu gerçekleştirdiğini belirten yetkililer, restorasyonda kullanılan taşların aslına uygun olarak işlendiğini bildirdiler.
Emek isteyen iş
Taş ustası Ahmet Dedeoğlu da, 55 yaşında olduğunu ve baba mesleği taş ustalığını 40 yıldan bu yana yaptığını söyledi. Dedeoğlu, Türkiye'nin birçok yerinden iş teklifleri aldıklarını belirterek, şöyle konuştu:
"Taş ustalığı emek isteyen bir iştir. Çünkü sert taşları dantel gibi nakış nakış işliyoruz. Sabır isteyen bu işten çok fazla para kazanmıyoruz. Ama büyük zevk alıyoruz. Ben Türkiye'nin birçok yerinde cami, han, hamam gibi yerlerin restorasyonunda çalıştım. Gücüm yettikce bu işi yapmayı sürdüreceğim."
Şanlıurfa'da taş kültürü
Şanlıurfa evlerindeki taş süslemeler, sokak kapısı, odaların avluya bakan cepelerinde, eyvan kemerlerinin kilit taşlarında, ışık takılarında birçok oyma ve işleme yer alıyor. Ayrıca tarihi mekanlardataşlarda çeşitli figürler bulunuyor.
Şanlıurfa ve çevresinde ağaç malzemenin az olmasının, taşın mimaride kullanılmasına neden olduğu biliniyor. Kolay işlenen ocaktan çıktıktan bir süre sonra sertleşen ve halk arasında "Havara taşı" olarak adlandırılan kireç olumuşumu taş, yıllardır bölgenin yapılarında kullanılıyor.
