Tavuk eti neden ve hangi durumlarda zehirler?
Yetkililer, tavuk etinin doğru işlemlerle güvenle tüketilebileceğini ancak küçük bir ihmalin bile ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini vurguluyor. Tüketicilere özellikle sıcak havalarda daha dikkatli olmaları öneriliyor.
17.11.2025 12:29:00
Bayram ÇOŞGUN
Bayram ÇOŞGUN
Türkiye'de sofraların vazgeçilmezi olan tavuk eti, yanlış saklama, pişirme ya da hijyen hataları nedeniyle ciddi gıda zehirlenmelerine yol açabiliyor. Uzmanlar, özellikle yaz aylarında tavuk kaynaklı zehirlenme vakalarında belirgin artış yaşandığını belirtiyor.
Zehirlenmeye yol açan başlıca nedenler
1. Salmonella ve Campylobacter bakterileri
Tavuk eti, doğası gereği bu iki bakteri türünü taşıma riski en yüksek gıdalar arasında yer alıyor. Et yeterince pişirilmediğinde bakteriler canlı kalıyor ve tüketimden 2–72 saat sonra şiddetli ishal, kusma, yüksek ateş gibi belirtiler ortaya çıkıyor.
2. Bozuk tavuk tüketimi
Tavuk eti doğru saklanmadığında çok hızlı bozuluyor.
Yanlış saklamanın belirtileri:
Ekşi veya ağır koku
Renginde gri-kahverengiye dönük solma
Yapışkan, sümüksü yüzey
Bu durumdaki tavuk, toksin üretmiş olabileceği için pişirilse bile zehirleme riski taşımaya devam ediyor.
3. Çiğ tavukla temas eden yüzeylerin iyi temizlenmemesi
Mutfakta yapılan en kritik hatalardan biri "çapraz bulaşma". Çiğ tavuğa temas etmiş bir bıçak veya kesme tahtası, sebzelere ya da pişmiş gıdalara değdiğinde bakteri geçişi oluyor ve zehirlenme ihtimali artıyor.
4. Bekletilerek tüketilen pişmiş tavuk
Pişmiş tavuğun oda sıcaklığında 2 saatten fazla bekletilmesi, özellikle Staphylococcus aureus gibi toksin üreten bakterilerin hızla çoğalmasına neden olabiliyor. Bu toksinler ısıya dayanıklı olduğu için yeniden ısıtmak güvenli hale getirmiyor.
En çok risk taşıyan durumlar
Tavuk etinin 0–4°C yerine buzdolabında daha yüksek sıcaklıkta saklanması
Açıkta satılan, menşei belli olmayan tavuk ürünleri
"Pişmiş gibi görünen ama içi pembemsi" ürünler
Dondurulmuş tavuğun oda sıcaklığında çözülmesi
Restoran ve toplu yemek yerlerinde hijyen kurallarının gevşemesi
Uzmanlardan korunma önerileri
Tavuğu en az 75°C iç sıcaklığa ulaşacak şekilde tamamen pişirin.
Çiğ tavukla temas eden yüzeyleri sıcak su ve deterjanla hemen temizleyin.
Çözdürme işlemini buzdolabında yapın; oda sıcaklığında çözülen tavuk hızla bakteri üretir.
Satın alınan tavuğun ambalajının sağlam olmasına, son tüketim tarihine ve soğuk zincirin korunmuş olmasına dikkat edin.
Pişmiş tavuk 2 saat içinde buzdolabına kaldırılmalı, 24–48 saat içinde tüketilmeli.
Zehirlenmeye yol açan başlıca nedenler
1. Salmonella ve Campylobacter bakterileri
Tavuk eti, doğası gereği bu iki bakteri türünü taşıma riski en yüksek gıdalar arasında yer alıyor. Et yeterince pişirilmediğinde bakteriler canlı kalıyor ve tüketimden 2–72 saat sonra şiddetli ishal, kusma, yüksek ateş gibi belirtiler ortaya çıkıyor.
2. Bozuk tavuk tüketimi
Tavuk eti doğru saklanmadığında çok hızlı bozuluyor.
Yanlış saklamanın belirtileri:
Ekşi veya ağır koku
Renginde gri-kahverengiye dönük solma
Yapışkan, sümüksü yüzey
Bu durumdaki tavuk, toksin üretmiş olabileceği için pişirilse bile zehirleme riski taşımaya devam ediyor.
3. Çiğ tavukla temas eden yüzeylerin iyi temizlenmemesi
Mutfakta yapılan en kritik hatalardan biri "çapraz bulaşma". Çiğ tavuğa temas etmiş bir bıçak veya kesme tahtası, sebzelere ya da pişmiş gıdalara değdiğinde bakteri geçişi oluyor ve zehirlenme ihtimali artıyor.
4. Bekletilerek tüketilen pişmiş tavuk
Pişmiş tavuğun oda sıcaklığında 2 saatten fazla bekletilmesi, özellikle Staphylococcus aureus gibi toksin üreten bakterilerin hızla çoğalmasına neden olabiliyor. Bu toksinler ısıya dayanıklı olduğu için yeniden ısıtmak güvenli hale getirmiyor.
En çok risk taşıyan durumlar
Tavuk etinin 0–4°C yerine buzdolabında daha yüksek sıcaklıkta saklanması
Açıkta satılan, menşei belli olmayan tavuk ürünleri
"Pişmiş gibi görünen ama içi pembemsi" ürünler
Dondurulmuş tavuğun oda sıcaklığında çözülmesi
Restoran ve toplu yemek yerlerinde hijyen kurallarının gevşemesi
Uzmanlardan korunma önerileri
Tavuğu en az 75°C iç sıcaklığa ulaşacak şekilde tamamen pişirin.
Çiğ tavukla temas eden yüzeyleri sıcak su ve deterjanla hemen temizleyin.
Çözdürme işlemini buzdolabında yapın; oda sıcaklığında çözülen tavuk hızla bakteri üretir.
Satın alınan tavuğun ambalajının sağlam olmasına, son tüketim tarihine ve soğuk zincirin korunmuş olmasına dikkat edin.
Pişmiş tavuk 2 saat içinde buzdolabına kaldırılmalı, 24–48 saat içinde tüketilmeli.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
