Teknoloji devleri devletlerin kıskacında

 ABD Adalet Bakanlığı'nın 11 farklı eyalet mahkemesinin de katılımıyla, haksız rekabete neden olup yasadışı tekel oluşturmak ve tüketicilere zarar vermek suçlamasıyla Google'a açtığı dava ABD tarihinin en önemli davalarından biri olarak nitelendiriliyor. Dava metninde, 1 trilyon dolarlık piyasa değeriyle dünya devleri arasında yer alan Google'ın milyarlarca kullanıcı için internete açılan rakipsiz bir ağ geçidi olduğu; reklam verenlerin çok yüksek meblağlar ödemek zorunda kaldığı, ABD'li tüketicilerin, Google'ın gizlilik politikalarını ve kişisel verileri kullanmasını kabul etmek zorunda kaldığı belirtiliyor. Rekabete aykırı davranışının bir sonucu olarak Google'ın, ABD içerisindeki tüm genel arama motoru sorgularının yaklaşık yüzde 90'ını ve mobil cihazlardaki sorguların yaklaşık yüzde 95'ini oluşturduğu ifade ediliyor. 

 

Süper reklam geliri

 

Dava metninde arama motorlarındaki reklam tutarlarının yıllık 50 milyar doları aştığı ve Google'ın burada başat aktör olduğu belirtiliyor. Örneğin Avustralya'daki dijital reklam gelirlerinin yüzde 80'ı Google, Facebook ve YouTube'un kasasına gidiyor. Dava metninde değinilmeyen fakat siyasi temsilciler arasında tartışılan bir başka konu ise Google'ın ABD seçimlerine müdahale amaçlı girişimlerde bulunduğu ve bu yönde kullanıcıları manipüle ettiği iddiası. Google'ın genel olarak Trump ya da Biden aleyhine olan sonuçları arama motoru sorgularında ön sıralarda göstermesinin mümkün olduğu da iddia ediliyor. Buna göre Google, kullanıcıların ABD seçimlerindeki tercihlerine yönelik kararlarını etkilemek amacıyla Trump'a yakın üst düzey isimlerin aleyhinde olan haberleri ön plana çıkarıyor. Burada sahte haber içeriklerinden görsellere ve hatta videolara kadar geniş bir bilgi havuzu söz konusu… Kullanıcılarının kişisel bilgilerini elde etmekten ziyade yapay zekâ algoritmalarıyla oluşturulan kullanıcıya özel veriler, Google açısından paha biçilemez bir nitelikte. ABD'deki siyaset bilimciler, hukukçular ve analistler, özellikle Facebook ve Twitter gibi devasa ekonomik büyüklüğe sahip sosyal medya platformlarının bu tür davalarda bir sonraki hedef olabileceğine dikkat çekiliyor. Benzer şekilde Avrupa'da da Google başta olmak üzere sosyal medya platformlarına yönelik sık sık dava açılıyor. 

 

Google istihbaratın hizmetinde

 

Uzun bir süredir Türkiye'de ve dünyada, Google'ın ABD yönetimi ve istihbarat servisleriyle işbirliği içerisinde olduğu ve hatta NSA, CIA gibi teşkilatların teknik anlamdaki istihbarat faaliyetlerini büyük ölçüde Google'ın yürüttüğü söyleniyor. Sahip olduğu milyarlarca kullanıcının kişisel verileriyle adeta 'büyük veri baronu' olarak da nitelendirilen Google hakkında 'dünyadaki en değerli verilere sahip istihbarat şirketi' tanımlaması da yapılıyor. ABD içerisinde Google, Microsoft, Facebook gibi dünya devi şirketleri çoğunlukla küreselci yaklaşımı benimseyen temsilcilerin ve Demokratların desteklediği, ulusalcı/Cumhuriyetçi kanattaki temsilcilerin ise bu tür şirketleri tehlikeli bulduğu da tartışılan konular arasında. Trump'ın Google'a karşı başlattığı savaş hakkında ABD basını ve kamuoyu "Davanın açılması iyi bir gelişme ama bu davayı Trump yönetimi açmamalıydı", "Trump bazen iyi işler yapar ama yanlış sebeplerle yapar" gibi sözlerle davaya olan genel tutumlarını ifade ediyorlar. Bunlara ilaveten, Trump yönetimiyle 'dijital imparator' Google arasındaki savaşın aslında çok daha önceden açılması gerektiği de vurgulanıyor. Çünkü Google, Microsoft, Amazon gibi ABD ekonomisinde büyük etkisi olan ve dolayısıyla sahip olduğu güçle birlikte uluslararası veri akışını ve iletişimi kontrol eden imparatorlukların sadece ABD değil bütün dünya için tehlike arz ettiği düşünülüyor. Bu düşüncelerden dolayı Trump muhalifi olan seçmenlerin de bu davayı desteklediği belirtiliyor. YENİ MESAJ/AA